سعد حریری، نخستوزیر لبنان دیروز در اقدامی که حتی از سوی وزرای کابینه خود او کاملا مشکوک توصیف شد، در پایتخت عربستان اعلام استعفا کرد. رهبر جریان المستقبل و یکی از رهبران ائتلاف ۱۴ مارس لبنان که آشکارا زیر فشار سعودیها قرار داشت، دیروز به محض رسیدن به ریاض در شبکه العربیه عربستان سخنرانی کرد و با ایراد همان اتهاماتی که نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی یک روز جلوتر علیه ایران و حزبالله وارد کرده بود تلاش کرد دلایل استعفای خود از مقام نخستوزیری را «دخالتهای ایران» معرفی کند.
او بدون اشاره به جنایتهای عربستان و اسرائیل در منطقه، گفت: «تمام تلاش خود را برای حفظ بیطرفی لبنان در مسائل منطقه به کار میبندم اما ایران مشکلاتی را برای لبنان به ارمغان آورد. حزبالله به عنوان بازوی ایران نه تنها در لبنان بلکه در تمام جهان عرب فعالیت میکند و با زور سلاح آنچه هست را به عنوان امر واقع بر ما تحمیل کرده است».
حریری همچنین با گفتن اینکه فضای لبنان شبیه فضای حاکم بر این کشور قبل از ترور پدرش رفیق حریری، نخستوزیر فقید لبنان است، ادعا کرد احساس میکند عدهای برای قتل او نقشه میکشند.
این در حالی است که در پی این اقدام غیرمنتظره و خام سعد حریری، اغلب رسانههای لبنان چنین گمانهزنی کردند که احتمالا او در وحشت از ترور شدن توسط عوامل سعودی و اسرائیل در صورت ادامه همکاری با حزبالله در لبنان تصمیم گرفته از مسؤولیت کنارهگیری و از کشور فرار کند.
رسانههای لبنانی فاش کردند الحریری چند روز پیش به نزدیکانش گفته بود میخواهد به کارش در منصب نخستوزیری ادامه دهد. به همین دلیل استعفای او طبق یک دستور ناگهانی از سوی ریاض صادر شده، چرا که بلافاصله پس از دو سفر متوالی او به عربستان و دیدار با همتایان سعودی اعلام شد، آن هم در حالی که سعودیها در روزهای گذشته تبلیغات گستردهای را با هدف تحریک حریری علیه مقاومت به راه انداخته بودند و حتی هفته گذشته برخی منابع خبری فاش کرده بودند در دیدارهای حریری با مقامات ریاض، او تهدید شده بود در صورت عدم پذیرش طرحهای فتنهانگیز آنها برای لبنان- در هماهنگی کامل با تهدیدات آمریکا و اسرائیل- ممکن است ترور شود.
اخیرا ثامر السبهان، وزیر سعودی در امور کشورهای عرب حاشیه خلیجفارس نیز طعنه زده بود از اینکه دولت حریری نسبت به مشارکت حزبالله در جنگ علیه عربستان سکوت کرده، تعجب میکند.
حریری که بتازگی از عربستان به کشورش بازگشته بود بعد از توقف کوتاهی در بیروت از روز گذشته بار دیگر به عربستان رفته و در همین کشور هم استعفایش را اعلام کرد. او حتی با رئیسجمهور لبنان در این باره سخن نگفته بود و تنها در تماسی تلفنی از ریاض میشل عون را در جریان استعفایش قرار داد. رئیسجمهور عون احتمالا سفر روز یکشنبهاش به کویت را برای برقراری تمهیدات دموکراتیک لازم پس از استعفای حریری به تاخیر خواهد انداخت.
عون که گفته میشود بشدت از شیوه استعفای حریری ناراضی است، اعلام کرده منتظر بازگشت حریری میماند تا از شرایط او بیشتر مطلع شود اما همان طور که روزنامه لبنانی الاخبار دیروز نوشت سعد حریری همان نسخه لبنانی عبدربه منصور الهادی، رئیسجمهور مستعفی یمن است و اهدافی مشابه او را با فرار نمایشی از کشور به منظور مدیریت اتاق جنگ بیگانگان در ریاض علیه وطن خود دنبال میکند. برخی رسانههای عربی دیروز با خیانت خواندن اقدام حریری نسبت به کشورش لبنان و فرار به دامان سعودیها، به سخنرانی او همراه با استرس و دقت زیاد از روی متنی از پیش دیکته شده اشاره کردند که در آن اغلب همان سخنانی گنجانده شده بود که پیشتر به اشکال گوناگون از حنجره مسؤولان سعودی شنیده شده بود. حریری حتی جمله «شری که ایران در منطقه میپراکند به خود آن باز خواهد گشت» را دقیقا از یکی از سخنان محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی تقلید کرد.
واکنشها
ولید جنبلاط، رهبر دروزیهای لبنان که خود از مهرههای سیاسی وابسته به غرب و عربستان محسوب میشود با این عذر که همواره از دعوتکنندگان به مذاکره بین عربستان و ایران باقی خواهد ماند، درباره استعفای حریری سخن نگفت اما سلیم جریصاتی، وزیر دادگستری کابینه حریری صریحا اظهار داشت: «استعفای حریری مبهم و مشکوک بود چه به لحاظ زمانی، چه مکانی و چه مضمون دلایل استعفایش». وئام وهاب، رئیس حزب توحید عربی نیز در این باره گفت: «استعفای حریری در این زمان بسیار تاسفبار است اما سوال اینجاست چرا از ریاض اعلام شد. آیا او در حصر خانگی است یا مجبور به استعفا شده است؟» در این رابطه امین حطیط، درجهدار بازنشسته ستاد ارتش لبنان و مفسر سیاسی در گفتوگو با شبکه العالم فاش کرد حریری از سوی عربستان در معرض فشاری وحشتناک قرار داشت، طوری که حتی اجازه ندادند استعفای تشریفاتی و معمول را در بیروت تقدیم عون کند.
به گفته او حریری استعفا کرد تا سبب توقف برگزاری انتخاباتی شود که در آن طرفداران مقاومت و مخالفان دخالتهای عربستان در این کشور دست بالاتر را داشتند. نزیه منصور، نماینده سابق پارلمان لبنان نیز از عصبانیت سعودیها از دست حریری به خاطر تصمیم او برای حاشیه فعالیت محدودش در کابینه پرده برداشت. قاسم قصیر، روزنامهنگار لبنانی هم با اشاره به این اتفاق احتمال داد یک طرح سعودی برای منفجر کردن اوضاع لبنان وجود داشته باشد.
یونس عوده، خبرنگار لبنانی نیز استعفای حریری را نشانگر آن دانست که ریاض خواستار ثبات لبنان نیست و سعودیها برای القای ناامنی در این کشور به حریری اجازه بازگشت نمیدهند و تلاش میکنند از این استعفا در چارچوب تلاش برای ایجاد بهانه جهت هدف قرار دادن مقاومت و لبنان سوءاستفاده کنند.