گروه اجتماعی: دوباره آلودگی هوا در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفته است. به روزهای پایانی فصل پاییز نزدیک می‌شویم و همراه همیشگی ساکنان کلانشهرهای کشور در چند سال گذشته  دوباره پرده از چهره برداشته است. آلودگی، سایه بر آسمان کلانشهرها انداخته و نفس‌ها را تنگ کرده است و در این میان تهران به عنوان پایتخت و قلب تپنده کشور اوضاع وخیمی دارد. از پنجشنبه هفته گذشته نفس پایتخت به شماره افتاده است و کار به جایی رسیده که پس از آنکه روز یکشنبه با تصمیم جلسه کمیته اضطرار هوا، مهدهای‌کودک و مدارس ابتدایی تعطیل شد، دیروز تمام مقاطع تحصیلی پایتخت تعطیل اعلام شد. علاوه بر پایتخت در شهر‌های دیگر مانند تبریز و ارومیه هم به دلیل کیفیت نامطلوب هوا، برخی مدارس تعطیل شد.
شاخص 180 در برخی مناطق پایتخت
 جالب اینجاست که راهکار تکراری تعطیلی مدارس راه به جایی نبرد و روز گذشته نیز وضعیت هوای پرجمعیت‌ترین کلانشهر کشور اورژانسی بود. طبق اعلام شرکت کنترل کیفیت هوا، روز گذشته میانگین آلاینده‌ها روی عدد 147 قرار گرفت و حتی در تعدادی از ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا شاخص آلاینده‌ها روی عدد 180 و در شرایط «ناسالم برای تمام گروه‌ها» قرار گرفت. با این حال تنها مسکن موقت برای کاهش حجم آلاینده‌ها تعطیلی مدارس بود. این در حالی است که برخی کارشناسان معتقدند تنها تعطیلی مدارس راه چاره نیست و باید به دیگر اقشار جامعه توجه شود. از سوی دیگر تعطیلی مدارس در روز یکشنبه صدای برخی دانشجویان و حتی کارمندها را هم درآورد.
هوای آلوده تبریز و ارومیه
علاوه بر پایتخت، بر اساس آخرین آمار مرکز سنجش کیفی هوای اداره کل حفاظت محیط‌زیست آذربایجان شرقی، شاخص کیفی هوای کلانشهر تبریز  بر اساس پارامتر ذرات کمتر از 5/2 میکرون در ۲۷ آذر ماه برابر ۱۶۲ و در وضعیت ناسالم بود. همچنین در منطقه آذربایجان غربی، بر اساس اطلاعیه آموزش‌وپرورش استان، پیرو تصمیم و مصوبه کمیته مدیریت کاهش آلودگی هوای ارومیه، به‌دلیل آلودگی شدید هوا و آلودگی بیش از حالت استاندارد، دوشنبه 27 آذرماه تمام مقاطع تحصیلی در شهر ارومیه (نواحی یک و دو) در نوبت بعدازظهر تعطیل بود. در همین باره رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان ارومیه گفت: فعالیت تمام کارگاه‌های فرآوری شن و ماسه و کارخانجات آسفالت شهرستان ارومیه تا عادی شدن وضعیت هوای ارومیه ممنوع است.
استقرار آلاینده‌ها در هوای البرز
از سوی دیگر مدیرکل محیط‌زیست البرز گفته است: «هوای بیشتر شهرستان‌های استان برای گروه‌های حساس ناسالم است». فردین حکیمی اظهار داشت: طی چند روز آینده شاهد افزایش غلظت آلاینده‌های هوا در اکثر کلانشهرهای کشور از جمله کرج بوده‌ایم. وی افزود: هوای شهرستان‌های کرج برای‌گروه‌های حساس ناسالم و هوای نظرآباد نیز ناسالم برای تمام گروه‌ها  اعلام شده است. این مسؤول توضیح داد: طی چند روز گذشته نیز هوای شهرستان ساوجبلاغ از مرز هشدار عبور کرد و به وضعیت قرمز رسید.
6 روز نارنجی برای اصفهان
همچنین صبح 27 آذرماه شاخص کیفیت هوای اصفهان برای گروه‌های حساس ناسالم شد. بر اساس اعلام اداره کل محیط‌زیست استان اصفهان، وضعیت کیفی هوای شهر اصفهان با شاخص 127 در 12 ساعت منتهی به صبح دیروز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت. همچنین اداره کل هواشناسی اصفهان نیز در اطلاعیه‌ای از پایداری جو و سکون نسبی هوا از امروز تا پایان هفته خبر داده و تاکیده کرده شرایط جوی در این مدت برای افزایش آلاینده‌ها در کلانشهر اصفهان و شهرهای صنعتی مهیاست. این اداره کل اوج آلودگی هوا را روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه پیش‌بینی کرده است. دیروز ششمین روز متوالی بود که شاخص کیفیت هوای اصفهان نارنجی بود.
مهم‌ترین عامل مرگ‌های زودرس
آلودگی هوا یکی از مهم‌ترین عوامل خطر و مرگ‌های زودرس و چهارمین عامل خطر مرگ‌ومیر در دنیا محسوب می‌شود. طبق اظهارات کارشناسان حوزه سلامت، بالا رفتن سطح آلاینده‌ها تنها روی قشر نوجوان جامعه تاثیرگذار نیست و تمام افراد جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به گفته شاهسوانی، رئیس کارگروه سلامت هوای وزارت بهداشت در سال 95 بیش از 4هزار نفر از ساکنان تهران بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند. مشاهده آمارهای مرگ و میر بر اثر آلودگی هوا نشان می‌دهد تمام اقشار جامعه برابر این معضل فراگیر تاثیرپذیرند. بدون شک ادامه یافتن تردد خودروهای تک‌سرنشین و فرسوده در شرایطی که اداره‌ها، کارخانه‌ها و حتی دانشگاه‌ها فعالیت می‌کنند حجم آلاینده‌ها را افزایش خواهد داد و جا دارد دولت با توجه به اهمیت سلامت مردم فکری اساسی کند. در همین باره ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت معتقد است در کشور ما 48/2 درصد تولید ناخالص ملی صرف عوارض ناشی از آلودگی هوا می‌شود یعنی سالانه ۳۴ هزار میلیارد تومان برای اثرات مستقیم و غیرمستقیم آلودگی هوا هزینه می‌شود.
خاموشی دستگاه‌ اندازه‌گیری آلودگی هوا
همچنین مجید کیان‌پور، نایب‌رئیس کمیسیون عمران مجلس با اشاره به درمانی‌های مقطعی برای معظل آلودگی هوا در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» گفت: تعطیل کردن مقطعی بدون شک یک مسکن موقت است. نکته‌ای که در این‌ بین باید به آن توجه شود، آگاهی داشتن نسبت به پایداری جوی و حجم آلاینده‌هاست. با توجه به نقشه‌های هواشناسی و پیش‌بینی‌های انجام شده، هرساله می‌دانیم در چه ایامی آلودگی هوا به اوج می‌رسد. پس می‌توانیم با پیشگیری کردن سطح آلاینده‌ها را کاهش دهیم، چرا وقتی از هفته گذشته حجم آلاینده‌ها در پایتخت افزایش‌یافت و طبق پیش‌بینی هواشناسی در پایداری جوی قرار داریم، طرح زوج و فرد از در منازل را آغاز نکردیم که حالا کار به‌جایی برسد که مجبور شویم مدارس را تعطیل کنیم؟! چرا مدیران و ناظران اجازه می‌دهند کارخانه‌های اطراف تهران در شرایطی که آلودگی رو به گسترش است فعالیت کنند که شرایط بحرانی شود؟ مدیران همیشه در کلام اظهار ‌می‌دارند که پیش‌بینی بهتر از درمان است اما در عمل اینگونه عمل نمی‌کنند. رفع آلودگی هوا نیاز به چاره‌ای اساسی دارد. مدیران دولتی اعلام می‌کنند بودجه کافی وجود ندارد که بتوان ناوگان حمل‌ونقل عمومی فرسوده را بازسازی و نوسازی کرد، این در حالی است که دولت به بهانه‌های متفاوت تا به ‌حال از صندوق توسعه ملی برداشت کرده است؛ یک‌بار هم با اولویت‌نوسازی ناوگان حمل‌ونقل شهری برداشت کند.
نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس با انتقاد از اقدامات مقطعی مدیران برای رفع آلودگی هوا، گفت: خاموش کردن دستگاه اندازه‌گیری آلودگی هوا پس از بحرانی شدن اوضاع پاک کردن صورت مساله است. کیان‌پور با انتقاد از آلودگی بیش از حد هوا و اقدامات مقطعی مدیران برای مقابله با آن، گفت: متاسفانه ورود دیرهنگام مدیران به بحران آلودگی هوا و همچنین اتخاذ تدابیر مقطعی برای رفع آن هیچ‌گاه کارساز نبوده است. نماینده مردم درود و ازنا در مجلس با بیان اینکه آلودگی هوا موضوع و بحران جدیدی نیست که دولت و مدیران به یک باره با آن مواجه شده باشند، افزود: هر ساله در فصول گوناگون آلودگی از مرز هشدار می‌گذرد اما تنها راهکار مدیران اقداماتی از قبیل تعطیلی مدارس و اجرای طرح زوج و فرد از در منازل بوده که این موارد نیز مقطعی است. کیان‌پور با تاکید بر اینکه در روزها گذشته همزمان با اوج‌گیری آلودگی هوا تعداد مرگ و میر در تهران افزایش چشمگیری داشته است، تصریح کرد: متاسفانه شنیده می‌شود دستگاه اندازه‌گیری آلودگی هوا در یکی از مناطق تهران بعد از نشان دادن اوج آلودگی توسط مدیران مربوط خاموش می‌شود؛ این پاک کردن صورت مساله است. وی با بیان اینکه پیش‌بینی آلودگی هوا سخت نیست، افزود: انجام اقدامات پیشگیرانه وظیفه دستگاه‌هایی همچون ستاد بحران کشور است. نماینده مردم در مجلس دهم با بیان اینکه همزمان با سرد شدن هوا هر ساله آلودگی هوا و وارونگی آن را شاهد هستیم، تصریح کرد: متاسفانه هر ساله تنها در اوج آلودگی هوا تصمیم‌گیری مقطعی شده و برخی شعار‌ها داده می‌شود. وی ادامه داد: طبق اخبار واصله پس از چندین روز متوالی که شرایط آلودگی هوا در مرز بحران بوده، مدیران مربوطه تشکیل جلسه داده‌اند که این جای تاسف دارد؛ انگار جان مردم برای  مدیران اهمیتی ندارد!
تعطیلی دوباره مدارس
این در حالی است که در لحظات تنظیم این گزارش اعلام شد بر اساس مصوبه کمیته اضطرار آلودگی هوای استان تهران، مهدهای کودک و تمام مدارس تهران و بیشتر شهرهای استان، امروز (سه‌شنبه) تعطیل است. حسن کریمی، معاون عمرانی استانداری تهران به فارس اظهار داشت: بر اساس مصوبه کمیته اضطرار آلودگی هوا، مهدهای کودک و تمام مقاطع تحصیلی استان تهران غیر از شهرستان‌های دماوند و فیروزکوه و پردیس سه‌شنبه تعطیل است. کریمی با بیان اینکه همچنان افزایش محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد تا ساعت 19 ادامه دارد، گفت: فروش مجوز آرم طرح ترافیک روزانه نیز ممنوع است.