گروه اقتصادی: دلار اوایل هفته جاری از 4660 تومان هم گذشت تا رکورد جدیدی در تاریخ اقتصاد کشور ثبت شود. بنا به این گزارش، از اوایل مردادماه تا امروز دلار روند افزایش قیمت خود را آغاز کرده و از رقم 3700 تومان به نزدیک 4700 تومان رسیده است. در این میان مسؤولان دولت و بانک مرکزی همه‌چیز را طبیعی و عادی جلوه می‌دهند و تاکید دارند گرانی دلار طبیعی است و مشکلی ایجاد نشده است. اما نوسانات شدید قیمت ارز مردم و فعالان اقتصادی را نگران کرده است. تاثیر روانی افزایش قیمت ارز روی قیمت کالاهای مورد نیاز مردم از یکی، دو ماه پیش آغاز شده و هنوز ادامه دارد و احتمالا تا چند هفته دیگر تاثیر نهایی آن هم روی قیمت کالاها مشخص می‌شود. فعالان اقتصادی هم از عدم ثبات در بازار گلایه دارند. کارشناسان اقتصادی عوامل مختلفی مانند کاهش منابع ارزی، تلاش دولت برای جبران کسری بودجه، کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی و ضعف بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز را از مهم‌ترین دلایل گرانی این روزهای دلار اعلام می‌کنند. دکتر بیژن عبدی، اقتصاددان در همین زمینه به «نود اقتصادی» گفت: نرخ ارز تابع بسیاری متغیرهاست، انتظارات تورمی، آینده نامطمئن قیمت کالاها و همچنین بحث نگرانی از بازگشت تحریم‌ها از جمله این متغیرهاست. این اقتصاددان عنوان کرد: البته یک احتمال هم وجود دارد که دولت برای کسری بودجه دلار را گران کرده باشد، البته آثار تورمی این افزایش قیمت هزینه‌‌های دولت را هم افزایش می‌دهد، پس منطقی نیست دولت خودش این کار را بکند. همچنین وحید شقاقی‌شهری، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی درباره گرانی دلار عنوان کرد: بانک مرکزی با کمبود منابع ارزی مواجه است و در شرایط کنونی نسبت ورود دلار به خروج آن نشان‌دهنده وضعیت بد منابع است. در 9 ماه گذشته واردات 7 میلیارد دلار نسبت به صادرات غیرنفتی بیشتر بوده است. تراز منابع ارزی هم نشان‌دهنده علامت مثبت نیست. تراز تجاری غیرنفتی هم منفی است. در مجموع آمار نشان می‌دهد بشدت فشار روی منابع بانک مرکزی زیاد است و همین موجب شده قیمت افزایش یابد و بعد از این هم قیمت دلار بازهم گران‌‌‌‌‌‌تر می‌شود و به حدود 5 هزار تومان هم می‌رسد. محمدرضا نصراصفهانی، تحلیلگر مسائل اقتصادی نیز گفت: گرانی دلار نتیجه جو روانی مربوط به اتفاقات داخلی و همچنین مسائل بین‌المللی است، از طرفی دولت هم خواهان این است که به این طریق کسری بودجه‌‌‌‌اش را تأمین کند و هم اینکه به این طریق نقدینگی موجود در جامعه را جمع‌آوری کند تا بعد از مدتی که انتظارات تورمی را هم ارضا کرد، با کاهش و رساندن نرخ ارز به آن چیزی که مد نظر خودش است، توانایی خود را در اداره بازار نشان دهد. محمدرضا واعظ‌آشتیانی، معاون وزیر اسبق صنایع هم در زمینه دلایل گرانی دلار گفت: تجربه نشان داده در گرانی دلار خود دولت‌ها دخالت دارند و اینکه خود دولت هم در بازار ارز دخالت مستقیم نمی‌کند، این است که می‌خواهد کسری بودجه خود را به این طریق جبران کند. از طرفی برخی کارشناسان معتقدند دلار باید به قیمت واقعی برسد و این تفکر به نگاه‌های اقتصادی دولت سرایت کرده که نرخ رسمی ارز این نیست، بنابراین دولت معتقد است باید اجازه داد دلار به قیمت اصلی خود برسد. دکترعبدالمجید شیخی، اقتصاددان گفت: یکی از دلایل افزایش قیمت دلار جو روانی ناشی از تحرکات سیاسی آمریکاست. ظاهرا دولت به دلیل جبران کسری بودجه بازار ارز را رها کرده است، البته نقش دلالان بازار ارز را هم نباید نادیده گرفت. دکتر فتح‌الله تاری، اقتصاددان هم در این زمینه گفت: به نظر می‌آید فعالیت‌های سفته‌بازی بیشتر شده است، بانک مرکزی هم هر روز نمی‌تواند دخالت کند و شاید هم انگیزه دخالت را ندارد، زیرا به هر حال افزایش قیمت دلار برای عده‌ای از جمله فعالان اتاق بازرگانی و صادرکنندگان عامل مثبت تلقی می‌شود، زیرا علاقه‌مندند نرخ ارز بالاتر برود. بانک مرکزی هم با توجه به اینکه دلارهای بیشتری را به ریال تبدیل می‌کند، از این طریق دولت به معادل درآمدی ریالی بیشتری می‌رسد. دکتر مهدی تقوی، اقتصاددان نیز بیان کرد:  الان که 5/2 میلیون بشکه نفت صادر می‌کنیم باید قیمت دلار هم پایین می‌آمد، افزایش قیمت دلار تعجب‌آور است. وقتی نفت گران‌‌‌‌‌‌تر شده، تولید و صادرات آن هم افزایش می‌یابد و همه اینها به معنای دلار بیشتر است، لذا باید دلار پایین‌‌‌‌‌‌تر بیاید. وی افزود: دولت می‌خواهد کسری بودجه خود را با گرانی دلار تأمین کند. مسعود دانشمند، دبیرکل خانه اقتصاد ایران هم درباره دلایل گرانی دلار گفت: دولت بزرگ‌ترین دارنده ارز خارجی است، وقتی دولت ارز را در بازار عرضه نمی‌کند طبیعی است که بالانس عرضه و تقاضا به هم می‌ریزد و قیمت بالا می‌رود. یکی از دلایل افزایش قیمت دلار عدم عرضه دلار توسط دولت است. به‌نظر می‌رسد افزایش قیمت دلار سیاست خود دولت است. همچنین دکتر مهدی حنطه،  اقتصاددان گفت: دولت برای جبران کسری بودجه‌‌‌‌اش قیمت ارز را بالا برده و با تأخیر وارد بازار شده است، در واقع دولت ابتدا بازار را کنترل اما دوباره آن را رها می‌کند. دولت در مدیریت بهینه بازار خوب عمل نمی‌کند و از آن جهت که می‌خواهند بودجه را برای سال آینده ببندند، در واقع از حالا زمینه‌سازی می‌کنند تا بتوانند نرخ ارز را طوری ببندند تا به خواسته‌شان نزدیک‌تر باشد. دکتر سمیه هنرجو، اقتصاددان نیز گفت: دلیل گرانی ارز این است که احتمال دارد خود دولت عرضه را در بازار کاهش دهد تا بتواند از این طریق کسری بودجه را جبران کند. با وجودی که نرخ ارز همچنان بر ریل افزایش قیمت در حرکت است اما رئیس‌کل بانک مرکزی دیروز هشدار داد ارز نخرید و خریداران ارز با سرمایه‌‌گذاری روی این کالا متضرر می‌شوند، سیف وعده داده است در روزها و ماه‌های آینده نرخ ارز کاهش می‌یابد. حال باید منتظر بود و دید سیاست‌‌گذاری بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز چگونه نتیجه می‌دهد.