محسن شهمیرزادی: زمانی که اعلام شد فیلم «نفس» در همان مراحل ابتدایی از میان نامزدهای اسکار کنار گذاشته شده، اقبال رسانه‌های داخلی و مردم نیز به این جشنواره کمرنگ شد. در فقدان نفس، شامگاه سه‌شنبه نامزدهای جشنواره اسکار اعلام شدند و توجه بسیار به «دانکرک نولان» برخلاف گلدن‌گلوب و همچنین کنار گذاشتن بازیگران حاشیه‌دار هالیوودی و مساله‌ساز بودن «فلسطین» در تایید یا رد فیلم‌ها از جمله مسائلی است که اسکار 2018 را با چالش‌هایی همراه کرده است. با اعلام نامزدهای اسکار مشخص شد فیلم سینمایی «شکل آب» به کارگردانی «گیرمو دل تورو» با نامزدی در 13 رشته، بیشترین تعداد نامزدها را در این دوره جوایز اسکار دارد. همچنین فیلم‌های «دانکرک» با 8 نامزدی، «سه بیلبورد بیرون ابینگ میزوری» با 7 نامزدی، «تیره‌ترین ساعت» با 6 نامزدی و «لیدی برد» و «بلید رانر ۲۰۴۹» با نامزدی در 5 رشته در جایگاه‌های بعدی بیشترین نامزدی اسکار ۲۰۱۸ قرار دارند.
فلسطین و مسأله اسکار
در حالی که حذف نفس از این جشنواره چندان دور از ذهن نبود، در لیست رقبای او فیلم‌های پرحاشیه‌ای دیده می‌شود. در این لیست فیلم‌هایی نظیر «زنی شگفت‌انگیز» از شیلی، «توهین» از لبنان، «بی‌عشق» از روسیه، «در جسم و جان» از مجارستان و «میدان» از سوئد دیده می‌شوند. فیلم «توهین» نماینده لبنان در اسکار به کارگردانی «زیاد الدویری» ساخته شده است. الدویری از جمله افرادی است که در چند سال اخیر در فهرست تحریم مراکز «بایکوت اسرائیل» قرار گرفته است. او فیلم «الصدمه» را که در تل‌آویو تولید شده، با مضمونی علیه عملیات استشهادی و مردم فلسطین در کارنامه خود دارد. البته حامیان تحریم اسرائیل هم مانع از حضور او در جشنواره‌هایی نظیر جشنواره رام‌الله شدهاند. نگاهی به تیزر این فیلم که بخش‌هایی از سخنرانی «امین جمیل» رئیس‌جمهور لبنان از حزب فالانژ در دوران جنگ داخلی این کشور در ابتدای آن نشان داده می‌شود، اشاره‌ای است بر اینکه فیلم جدا از نتیجه‌گیری، داستانی جنجالی دارد و چه بسا در درون ضدفلسطینی باشد. موضوع الصدمه داستان درگیری لفظی 2 همسایه لبنانی و فلسطینی در بیروت است که منجر به درگیری می‌شود، تا جایی بیروت عرضه صف‌بندی لبنانی- فلسطینی می‌شود و این صف‌کشی تا مقام ریاست‌جمهوری لبنان بالا می‌رود. از سوی دیگر وزیر فرهنگ رژیم صهیونیستی با اعلام اینکه فیلم « فوکستروت» به جمع نامزدهای اسکار راه پیدا نکرده، اظهار رضایت کرد و گفت: اسکار کاری کرد تا ما از ایجاد ناامیدی تلخ و ارائه نادرستی از دفاع نیروهای اسرائیلی در سطح بین‌المللی نجات پیدا کنیم. البته او افزود فیلم را ندیده است. «فوکستروت» داستان یک
ایست بازرسی خیالی را روایت می‌کند که نیروهای مرزی رژیم صهیونیستی از آنجا به فلسطینی‌ها شلیک می‌کنند و این تیراندازی با اشتباهی که سر شلیک به یک قوطی سودا شکل گرفته بود، شروع می‌شود اما آنها بعد سعی می‌کنند روی این ماجرا سرپوش بگذارند. همچنین انتقاد پیشین وی از این فیلم موجب شده بود آکادمی علوم سینمایی و تلویزیونی رژیم صهیونیستی از برگزاری مراسم سالانه اهدای جوایز خود در ماه سپتامبر منصرف شود، زیرا وی اعلام کرده بود بودجه دولتی این آکادمی را حذف می‌کند.
نولان را بالا می‌برند؟
در حالی که فیلم سفارشی نولان در گلدن‌گلوب نتوانست توفیقی به دست آورد و با نامزدی در 3 رشته و عدم دریافت جایزه جزو ناکامان این جشنواره به حساب آمد اما اسکار به تنهایی توانست از خجالت دانکرک- و احتمالا وزارت خارجه انگلستان- برآید و این فیلم در 8 بخش نامزد شد. این در حالی است که اکثر منتقدان معترف به ضعف تکنیکی و محتوایی نولان در این فیلم شدهاند. فیلمی که تلاش دارد یک شکست تاریخی و فرار جنگجویانش را به یک حماسه بدل کند. آخرین فیلم نولان در بخش بهترین فیلم بلند، بهترین کارگردانی، بهترین تدوین، بهترین موسیقی متن، بهترین طراحی لباس، بهترین تدوین صدا و بهترین صداگذاری نامزد جایزه شده است. این در حالی است که این فیلم در گلدن‌گلوب تنها در 3 بخش بهترین فیلم، بهترین کارگردان و بهترین موسیقی متن نامزد شده بود که در هیچ‌کدام توفیقی به دست نیاورد.
اسکار زنانه در غیاب رسواشدگان هالیوود
از جمله نکات برجسته نامزدهای اسکار، اهمیت یافتن هنرمندان زن است و «گرتا گرویگ» کارگردان فیلم «لیدی برد» به جمع معدود کارگردانان زنی پیوسته که توانسته‌اند تاکنون در بخش بهترین کارگردانی جوایز سینمایی اسکار نامزد کسب جایزه شوند. پیش از او، تنها 4 سینماگر زن از جمله «لینا وتمولر» (هفت زیبایی، ۱۹۷۷)، «جین کمپیون» (پیانو، ۱۹۹۴)، «سوفیا کاپولا» (گمشده در ترجمه، ۲۰۰۴) و «کترین بیگلو» (هرت لاکر، ۲۰۱۰) موفق به نامزدی در این شاخه مردمحور اسکار شده بودند. او همچنین چهارمین زنی است که همزمان در 2 شاخه بهترین کارگردانی و فیلمنامه نامزد اسکار شده است و پیش از این «وت مولر»، «کمپیون» و «کاپولا» برنده اسکار فیلمنامه‌نویسی شده بودند. همچنین «راشل موریسون» برای فیلم «مادباوند»، نخستین‌فیلمبردار زنی است که در طول تاریخ ۹۰ ساله اسکار نامزد شاخه بهترین فیلمبرداری می‌شود. در این میان از جمله حواشی قابل توجه نامزدهای اسکار کمرنگ شدن حضور افرادی است که در رسوایی‌های اخلاقی اخیر هالیوود در مظان امتحان قرار گرفتند. «جیمز فرانکو» بازیگر فیلم «هنرمند فاجعه» تقریبا شانس قطعی بهترین بازیگر مرد محسوب می‌شد اما در نهایت در فهرست نامزدها جا نگرفت. نشریه لس‌آنجلس تایمز در گزارشی به این موضوع پرداخته که مطرح شدن اتهامات اخلاقی «فرانکو» در آخرین روزهای رای‌گیری نازمزدهای اسکار، می‌تواند از عوامل مهم کم شدن شانس او باشد. پس از سال‌ها نامزد کردن چهره‌هایی چون «وودی آلن» و «رومن پولانسکی» که با اتهامات جنسی مواجه هستند، ظاهرا آکادمی اسکار خط قرمزی روی این افراد کشیده است. مراسم اعطای جوایز نودمین دوره جوایز سینمایی اسکار روز چهارم مارس ۲۰۱۸ (۱۳ اسفندماه) در دالبی‌تئاتر لس‌آنجلس برگزار می‌شود.
شانس‌ها و شگفتی‌های اسکار ۲۰۱۸
سیدحسین رسولی: فیلم «شکل آب» به کارگردانی «گیرمو دل تورو»ی مکزیکی که بیشترین تعداد نامزدی را به‌دست آورده است، به‌احتمال فراوان بتواند اسکار کارگردانی را برای خود کند. گواه این مطلب درخشش دل تورو در هفتاد و چهارمین دوره جشنواره فیلم ونیز است. او شیر طلایی را از دیگر رقبای قدرتمند خود ربود. به احتمال فراوان استیون اسپیلبرگ و کریستوفر نولان انگلیسی بزرگ‌ترین ناکام‌های جوایز اسکار امسال باشند. آنها امسال و سال گذشته با فیلم‌های «پست» و «دانکرک» در هیچ جشنواره معتبری موفق نبوده‌اند، البته سنگین‌ترین رقابت در بخش بهترین بازیگر مرد است. گری اولدمن، برنده جایزه گلدن گلوب امسال نیز برای بازی در نقش وینستون چرچیل در فیلم «تیره‌ترین ساعت» به کارگردانی جورایت برای بردن نخستین اسکار خود با غول‌هایی مانند دنیل دی‌لوییس، برنده 3 اسکار و دنزل واشنگتن، اسکاری رنگین‌پوست رقابت خواهد کرد. به اعتقاد بسیاری از کارشناس‌ها، دی‌لوییس هیچ‌گاه در اسکار رقیب نداشته است. او هر بار سینماروهای حرفه‌ای را غافلگیر کرده و هنر بازیگری سینما را یک گام به جلو رانده است اما امسال گری اولدمن هم غوغا کرده است. فیلم او یک اثر زندگینامه‌ای و تاریخی است. او توانسته به زندگی چرچیل جان ببخشد که این نوع بازیگری همیشه مورد توجه مراسم اسکار بوده است. بیلی وایلدر، کارگردان برنده اسکار بارها گفته بود: «مثلا آقای داستین هافمن اگر نقش مرد عقب‌افتاده‌ای را در فیلم «رین من» (۱۹۸۸) اجرا کند، برنده جایزه اسکار می‌شود. باقی دیده نمی‌شوند». فرانسیس مک‌دورمند که برای بازی در فیلم «سه بیلبورد خارج از ایبینگ، میسوری» به کارگردانی مارتین مک‌دونا اغلب جوایز مهم امسال را به خانه برده است همراه با مریل استریپ، سلی هاکینز، مارگو رابی و سیرشا رونان، ستاره فیلم «لیدی برد»، نامزدهای بهترین بازیگر اصلی زن هستند. مریل استریپ تاکنون ۲۱ بار نامزد جوایز اسکار شده است که برای خودش رکورد مهمی به شمار می‌آید، البته فیلم «لیدی برد» پدیده سینمایی چند ماه گذشته بوده است. این فیلم منتخب بسیاری از انجمن‌های منتقدان مانند «انجمن منتقدان نیویورک» شد. امسال فیلم «لیدی برد» را به عنوان بهترین فیلم سال و ستاره آن، سیرشا رونان را هم به عنوان بهترین بازیگر زن انتخاب کردند. همین انجمن فیلمنامه «رشته خیال» به نویسندگی پل توماس اندرسن را به مثابه بهترین فیلمنامه برگزید که به احتمال فراوان همین فیلمنامه تندیس طلایی اسکار را هم به خانه خواهد برد. از سوی دیگر، «انجمن منتقدان لس‌آنجلس» هم به فیلم «شکل آب» 3 جایزه داد. دان لاستسن برای فیلمبرداری فیلم «شکل آب» برنده شده است که به احتمال فراوان جایزه اسکار را هم به خانه خواهد برد. آنها جایزه بهترین تدوین را به لی اسمیت برای فیلم «دانکرک» دادند، بنابراین او نامزد اصلی اسکار است. ولی آنها در اقدامی عجیب و با رنگ و لعاب جانبدارانه جایزه بهترین فیلم و بهترین بازیگری را به اثری به نام «با اسم خودت به من زنگ بزن» به کارگردانی لوکا گاداگینو دادند. از سوی دیگر، بهترین فیلم جشنواره «گلدن گلوب» (۲۰۱۸) در بخش درام به فیلم «سه بیلبورد خارج از ایبینگ، میسوری» رسیده است. این اتفاق شانس برنده شدن فیلم «شکل آب» را دوچندان می‌کند، زیرا برخی اعتقاد دارند جایزه گلدن‌گلوب معمولا به فیلم رده دوم اسکار تعلق می‌گیرد. حالا شاید این حدس و گمان‌ها به حقیقت نپیوندد ولی مراسم اسکار همیشه پر از حواشی هیجان‌انگیز برای عاشقان سینما در سراسر جهان است.