احمد طالقانی: رد کلیات بودجه پیشنهادی دولت از سوی نمایندگان مجلس اگر چه قابل پیش‌بینی بود اما پرسش‌‌‌های زیادی برای افکارعمومی ایجاد کرد. دولتی که با شعار حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه، رونق اشتغال و مبارزه با بیکاری، فقر و تبعیض برنده کارزار انتخابات شد با پیشنهاد بودجه انقباضی احتمال داشت بیشترین فشار را به همین گروه‌‌های آسیب‌پذیر وارد کند. پیشنهاد حذف 5 دهک از دریافت یارانه، افزایش قیمت حامل‌‌های سوخت، افزایش مالیات مستقیم و غیرمستقیم و مواردی از این نمونه در کنار مشخص نبودن راهکارهای حمایتی، افزایش ناچیز حقوق سنواتی کارکنان و نبود مقابله جدی با دریافتی‌‌های نجومی برخی مدیران بر حجم انتقادات از بودجه پیشنهادی افزود و نمایندگان ملت را بر آن داشت در لبیک به افکار عمومی کلیات بودجه پیشنهادی دولت را رد کنند، هر چند کلیات این بودجه با برخی اصلاحات سرانجام به تایید نهایی کمیسیون تلفیق رسید اما به باور برخی کارشناسان این بودجه ابهاماتی را بین افکار عمومی جامعه ایجاد کرده است. آموزش‌وپرورش به عنوان یکی از وزارتخانه‌‌‌هایی که در اختصاص ردیف‌‌های بودجه وضعیت مطلوبی نداشته و کارکنان آن همواره با تبعیض‌‌های ناروا و مشکلات معیشتی دست و پنجه نرم کرده‌‌اند از جمله سازمان‌‌‌هایی بود که چشم امید زیادی به ترمیم بودجه دوخته بود اما انگار در بودجه پیشنهادی اقدام چندانی برای کاهش فاصله‌ها و دریافت بودجه قابل قبول برای این وزارتخانه پیش‌بینی نشد. برای بررسی این موضوع و برخی مشکلات آموزش‌وپرورش با حمیدرضا حاجی‌بابایی، وزیر اسبق آموزش‌وپرورش و رئیس کنونی فراکسیون فرهنگیان و عضو کمیسیون تلفیق مجلس گپ‌وگفتی انجام داده‌‌‌‌‌ایم که هم‌اینک پیش روی شماست.
***
آقای حاجی‌بابایی! بودجه سال 97 در حالی در مجلس بررسی می‌شود که به نظرمی رسد انتظارات اقشار گوناگون بویژه کارگران، معلمان و طیف آسیب‌پذیر جامعه کمتر مورد توجه واقع شده، به نظر شما به‌عنوان عضو کمیسیون تلفیق بودجه چه دلایلی نمایندگان را بر آن داشت در ابتدا کلیات بودجه پیشنهادی دولت را رد کنند؟
بازخوردهایی که از مردم داشتیم و احساس شد که فشار مضاعف بر اقشار آسیب‌پذیر جامعه وارد می‌شود، همچنین محتوای لایحه دولت که برخلاف برنامه ششم توسعه بود، از جمله دلایل اصلی نمایندگان برای رد بودجه پیشنهادی دولت در مرحله اول بود. بودجه پیشنهادی ضدفقرا و اقشار آسیب‌پذیر جامعه است! شکاف طبقاتی را افزایش می‌دهد و به‌جای کمک به اقشار ضعیف و برخورد با نجومی‌بگیران، اولویتش را بر حذف یارانه‌ها قرار داده بدون اینکه درآمدهای دولت از هدفمندی یارانه‌ها و سهم تولید از آن مشخص باشد.
این روزها آموزش‌وپرورش با مشکلات متعددی دست به گریبان است، تأخیر طولانی در پرداخت حق‌‌‌‌‌‌‌‌‌التدریس‌ها، تأخیر در پاداش پایان خدمت فرهنگیان، اجرای ناقص رتبهبندی، پیشنهاد حذف تعهد دبیری، تبعیض فاحش در نظام پرداخت‌ها و حقوق اندک فرهنگیان در مقایسه با سایر کارکنان دولت! آیا مجلس برنامه مشخصی برای رفع مشکلات موجود و افزایش بودجه آموزش‌وپرورش دارد؟
مشکل آموزش‌وپرورش ریشه‌ای است. سال‌هاست این وزارتخانه با تنگناهای مالی دست به گریبان است. همه دولت‌ها هم تلاش کرده‌‌اند اما کافی نبوده و این مرتبط می‌شود به نگاهی که آموزش‌وپرورش را نهادی مصرفی و هزینه‌بر می‌داند، در حالی که آموزش‌وپرورش پایه و اساس کشور است، چرا که تربیت نیروی انسانی را بر عهده دارد. متاسفانه طی این سال‌ها به معیشت این قشر زحمتکش بی‌توجهی شده و تبعیض‌‌های ناروایی بین فرهنگیان و سایر کارکنان دولت در بحث حقوق، مزایا و امکانات رفاهی به‌وجود آمده که تلاش خواهیم کرد فاصله‌ها را کاهش دهیم. در جلسه‌ای که با اعضای فراکسیون فرهنگیان داشتیم اعلام شد آموزش‌وپرورش 7 هزار و 700 میلیارد کسری بودجه دارد، مقرر شد بودجه این وزارتخانه بر اساس ضرایب 110 درصد در نظر گرفته شود، همچنین طبق قانون همه افرادی که زیر 5 میلیون تومان در ماه حقوق می‌گیرند بین 10 تا 18 درصد افزایش حقوق خواهند داشت و با توجه به اینکه در آموزش‌وپرورش حقوق‌بگیر 5 میلیونی نداریم و متوسط دریافتی معلمان زیر 2 میلیون تومان است، پیش‌بینی می‌کنیم تا حدودی فاصله دریافتی‌ها کم شود.
اما به نظر می‌رسد مواردی از جمله حذف تعهد دبیری، مقاومت در اختصاص ردیف استخدامی، بی‌توجی به دانشگاه فرهنگیان، تأخیر طولانی در پرداخت مطالبات حق‌التدریسی‌ها و بازنشسته‌ها ناشی از کسری‌‌های قابل توجه دولت است، چرا دولت برای جبران کسری‌ها سراغ ضعیف‌‌‌‌‌ترین و در عین حال مهم‌ترین سازمان‌ها می‌رود؟
همین امسال آموزش‌وپرورش با کسری قابل توجهی مواجه است که نمایندگان تلاش می‌کنند آن را کاهش دهند. برخی موارد که اشاره کردید از جمله حذف تعهد دبیری تخلف آشکار است و مجلس در این قضیه ورود می‌کند. درباره تامین نیروی انسانی طبق نظر کارشناسان و صاحب‌نظران و مر قانون ورود به نظام تعلیم و تربیت باید از مجرای دانشگاه فرهنگیان باشد، متاسفانه در سال‌های گذشته به دانشگاه فرهنگیان بی‌توجهی شده و با نگاه غیرکارشناسی برای کاهش هزینه‌ها به خرید خدمت و مواردی خارج از چارچوب دانشگاه فرهنگیان متوسل شدند که به کیفیت و عدالت آموزشی آسیب‌‌های جدی وارد آورد.
آقای حاجی‌بابایی! درباره تحول بنیادین در آموزش‌وپرورش زیاد صحبت می‌شود حال آنکه خروجی قابل توجهی در این‌باره به چشم نمی‌خورد، به نظر شما چرا این قانون باعث تحرک و افزایش کارآیی نظام تعلیم و تربیت نشده است؟
در ماده 63 قانون 5 ساله ششم راهکارها برای تحول بنیادین مشخص است و دولت هم ملزم به رعایت قانون است. برای تحول بنیادین باید قانون ملاک عمل قرار بگیرد، در این ماده قانونی دولت مکلف شده به منظور ایجاد انگیزه و شایسته‌سالاری رتبهبندی معلمان را اجرایی کند، جایگاه نظام آموزش‌وپرورش را ارتقا دهد، برای رشد کیفیت نظام آموزشی سازمان امور استخدامی ردیف استخدام دانشجو معلمانی که از دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی فارغ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌التحصیل می‌شوند را اختصاص دهد، نظام پرداخت‌ها در آموزش‌وپرورش ترمیم و تبعیض بین حقوق‌بگیران دولت رفع شود؛ این تکالیف قانونی دولت است. تحول بنیادین نیاز به ابزار دارد که قانون آنها را مشخص کرده، با کاغذ‌بازی و رفع تکلیف و یکسری کلی‌بافی تحول بنیادین اتفاق نمی‌افتد.
یکی از سرفصل‌های تحول بنیادین ترمیم نظام پرداخت‌ها و ایجاد انگیزه بین فرهنگیان با راهکارهایی همچون رتبهبندی تخصصی است، آیا مجلس در این‌باره ملاحظاتی دارد تا در بودجه دیده شود؟
باید به اتفاق دوستان و نمایندگان دولت بنشینیم و در راستای منافع مردم و صلاح کشور بودجه‌ای عملیاتی که همه جوانب را در بگیرد، تهیه کنیم. تلاش می‌کنیم مشکلات کنونی و برخی تبعیض‌ها را کاهش دهیم. در همین دولت برخی مدیرانی بودند که پاداش پایان خدمت‌شان میلیاردی بوده حال آنکه دولت در پرداخت پاداش پایان خدمت و مطالبات فرهنگیان با تاخیر طولانی مواجه است؛ تلاش می‌کنیم این موارد و مشکلات کاهش پیدا کند. در ضمن پاداش پایان خدمت همان 30 سال و براساس 30 روز حقوق است و کارمندان عزیزی که به سن بازنشستگی می‌رسند در این‌باره دغدغه‌ای نداشته باشند.