کاهش بارش در سال‌های اخیر از سویی و عدم مدیریت مصرف آب از سوی دیگر موجب شده خشکسالی گریبانگیر محیط‌زیست استان اردبیل شود.  طی سال‌های اخیر اردبیلی‌ها به وضوح شاهد تغییر اقلیم منطقه زیستی خود هستند.  بنا به این گزارش، تغییرات اقلیمی در شهرها و روستاها با سرعت محسوسی تداوم و نگرانی‌هایی را در پی دارد، به طوری که این تغییرات موجب شده محیط‌زیست تخریب شده و روستاها بتدریج خالی از سکنه شود.  همه این ماجراها در وضعیتی زیرپوست شهرها و روستاها رفته که خبری از هیچ برنامه‌ای جهت مهار اثرات خشکسالی و حتی مطالعه علل آن نیست. در سال‌های گذشته مهم‌ترین نمود عینی و قابل مشاهده تغییر اقلیم برای اردبیلی‌ها کاهش بارش‌های فصلی بوده است. میزان بارش‌ها هم در پاییز و هم در زمستان با تغییر همراه بوده و به‌نوعی میزان آب تجدید شده کاهش یافته است.  یکی از کهنسالان اردبیلی به یاد دارد که زمانی در اردبیل به حدی بارش برف زیاد بود که برای عبور و مرور از داخل برف‌ها تونل‌های عریضی به قد یک انسان حفر می‌کردند. محمدپور گفت: امروز چنین منظره‌ای در اردبیل غیر قابل‌ باور است و در زمستان به اندازه یک وجب دست برف نمی‌بارد.  پیرو اظهارات این شهروند که تجربه‌های سینه‌به‌سینه را نقل می‌کند، مدیرکل هواشناسی استان اردبیل نیز به کاهش بارش‌ها در سال جاری  در این استان اشاره کرد. علی دولتی‌مهر در گفت‌وگو با مهر تصریح کرد: حتی در پیش‌آگاهی‌های جوی نیز مشاهده می‌شد که در زمستان نیز کمبود بارش‌ها جبران نخواهد شد و امسال زمستان کم‌بارشی سپری شد. وی افزود: در مقایسه با دوره آماری بلندمدت میزان بارش‌ها نسبتاً نرمال است اما در مقایسه با سال گذشته با کاهش بارش مواجه هستیم. اما در مقابل کاهش بارش‌ها و ذخایر آبی، آب موجود را چگونه مصرف کردیم؟ سوء مدیریت و بی‌توجهی به حقابه رودخانه‌ها، حفر چاه‌های متعدد کشاورزی و عدم مدیریت الگوی کشت محصولات کشاورزی در اردبیل طی سال‌های اخیر دشت اردبیل را به یکی از دشت‌های ممنوعه تبدیل کرده است.  به گفته مدیرعامل آب منطقه‌ای استان اردبیل، ما به اندازه 5 سال آینده نیز از منابع آبی مصرف کرده‌ایم و با کسری قابل‌توجه آب در این دشت مواجه هستیم. اصغر سلیمان‌زاده تصریح کرد: طی سال‌های اخیر اضافه برداشت‌ها از منابع آب‌های زیرزمینی ما را با مشکل مواجه کرده و هرچند در شمال استان به مراتب وضعیت بهتر است اما در مرکز و جنوب با کمبود منابع مواجه هستیم.  مسؤولان معتقدند بیش از ۹۰ درصد از مصارف آبی اردبیل در بخش کشاورزی است.  بخشی که نه توانسته به توسعه اقتصادی مطلوب دست یابد و نه مصارف خود را به شکل مطلوب مدیریت کند. زمانی دشت اردبیل پر از محصولات کشاورزی بود و کسری آب نیز نداشت اما به یکباره بعد از اینکه حتی تامین آب شرب شهر اردبیل به مشکل کلیدی برخورد، مسؤولانی که در مقابل مصارف بی‌رویه سکوت کرده یا حتی مجوز صادر کرده بودند، پشت تریبون از کمبودها گفتند. نماینده مردم اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی معتقد است آب موضوعی حیاتی در اردبیل است و در سال‌های اخیر اجحاف‌هایی در این زمینه صورت گرفته است. رضا کریمی تصریح کرد: در ۲۵ سال آینده، اردبیل نیازمند ۱۳۰ میلیون مترمکعب آب برای شرب است و باید مسیرهای تامین آن مشخص شود. وی به اضافه برداشت‌ها از منابع دشت اردبیل اشاره کرد و افزود: امروز دشت اردبیل به یکی از دشت‌های ممنوعه تبدیل شده و موضوع کمبود آب جدی و حیاتی است. در این باره مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اردبیل نیز یادآور شد: دوره طولانی خشکسالی به همراه افت سطح آب‌های زیرزمینی و کاهش دبی آب چشمه‌های طبیعی، موجب کاهش جریان آب رودخانه‌های طبیعی داخل استان و کمتر شدن حقابه زیست‌محیطی رودخانه و در نهایت موجب تهدید حیات آبزیان شده است. محمد خداپرست افزود: علاوه بر این، خشکسالی موجب کاهش رطوبت خاک، نابودی و کاهش چشمگیر پوشش گیاهی در مناطق و زیستگاه‌های متعدد از جمله زیستگاه‌های دشتی شده که این امر موجب کاهش جمعیت تنوع زیستی و حیات‌وحش در طول زمان شده است. وی اثرات سوء خشکسالی به محیط‌زیست را ایجاد خطر آتش‌سوزی، کاهش کیفیت آب‌های سطحی و زیرزمینی، افزایش درجه حرارت، افزایش فرسایش بادی و آبی، تخریب شدید زیستگاه‌های حیات‌وحش و خسارت شدید به زیستگاه‌های آبزیان و حیات‌وحش بویژه پستانداران عنوان کرد. در واقع به دلیل تخریب‌های گسترده به جای خوددرمانی، در عرصه‌های زیستی استان اردبیل خودتخریبی آغاز شده است تا جایی که برخی روستاها به دلیل کمبود منابع آبی شاهد مهاجرت ساکنان خود بوده و در بسیاری از روستاها آب با افت کیفیت مواجه است. اقلیم اردبیل زمانی تنوع حیات قابل‌توجهی از گیاهان و جانوران را فراهم کرده بود اما امروز گونه‌های در معرض تهدید روز به روز بیشتر می‌شود و در مقابل مناطق تحت حفاظت با افزایش چندانی در مساحت همراه نیست.  رودخانه‌های خشکیده، جانورانی که آخرین نفس خود را در زیستگاه تجربه می‌کنند، چاه‌هایی که گل‌ولای بالا می‌آورند و درختانی که یکی پس از دیگری از درون می‌خشکند، چیزی بیشتر از زنگ هشدار است.  ما با کمبود منابع آبی مواجه هستیم و تعلل در تغییر این مسیر جایز نیست.