عبدالباری عطوان: پس از تماس تلفنی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا با همتای فرانسوی‌اش امانوئل مکرون و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در شب شنبه، دولت آمریکا تبلیغات و حملات شدیداللحن خود را همراه با تهدیدهای صریح به «محاکمه» نظام سوریه به عنوان واکنش به عملیات نظامی ارتش سوریه و همپیمانانش در غوطه شرقی تشدید کرده است. سخن گفتن از احتمال روزافزون حملات آمریکایی به اهداف نظامی در سوریه مانند حمله موشکی آوریل گذشته به پایگاه هوایی الشعیرات در جنوب حمص، در راهروهای کاخ سفید و نهادهای اروپایی شروع شده است و شاید درخواست آمریکا از شورای امنیت برای ایجاد کمیته بین‌المللی تحقیقات برای شناسایی عاملان حملات با سلاح شیمیایی در غوطه مقدمه‌ای یا بهانه‌ای برای توجیه این حملات است. کمیسر عالی حقوق‌بشر سازمان ملل پا را از چارچوب بسترسازی برای این حملات موشکی یا هوایی ادعایی فراتر گذاشته و حملات هوایی به غوطه شرقی را در حد «جنایات جنگی» توصیف کرده که باید در دادگاه بین‌المللی جنایات جنگی بررسی شود. او تأکید کرد مقدمات برای تهیه پرونده نام کسانی که این جنایت‌های جنگی را مرتکب شدند، آغاز شد. تهدیدهای آمریکایی فقط متوجه بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه نیست، بلکه متوجه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه است و یک روز پس از اعلام پوتین مبنی بر تملک سلاح‌های پیشرفته شکست‌ناپذیر، از جمله موشک‌های بالستیک قاره‌پیما که می‌توان آنها را به کلاهک‌های هسته‌ای مجهز کرد و نیز پهپادهایی که زیر آب فعالیت می‌کنند، انجام می‌شود. طرح روسیه برای اعلام آتش‌بس 5 ساعته در روز و گشودن کریدور یا گذرگاه امن برای خروج غیرنظامیان از غوطه پاسخ مدنظر را دریافت نکرد و روس‌ها و دولت سوریه دلیل آن را ممانعت افراد مسلح از خروج غیرنظامیان و استفاده از آنها به عنوان سپر انسانی می‌دانند. فکر نمی‌کنیم دولت ترامپ منتظر تشکیل کمیته حقیقت‌یاب بین‌المللی درباره اتهام استفاده دولت سوریه از سلاح‌های شیمیایی می‌ماند، زیرا تحقیقات در این زمینه نیاز به زمانی طولانی دارد و این دولت یعنی دولت ترامپ همیشه عجله دارد و دقیقا به حمله‌ای مشابه حمله به فرودگاه نظامی الشعیرات دست می‌زند. بشار الجعفری، نماینده دائم سوریه در سازمان ملل چند روز پیش هشدار داد به احتمال زیاد گروه‌های مسلح از اسلحه شیمیایی استفاده کنند تا دولت سوریه را متهم به دست داشتن در این حمله کنند و رسانه‌های رسمی سوریه نیز در گزارش‌های خبری هفته گذشته همین را گفتند و این تأکیدی واضح بر این است که اتهام برای توجیه هرگونه تجاوز جدید آمریکا آماده است و روزنامه‌های غربی پر از گزارش‌های آمریکایی است با این ادعا که کره‌شمالی مقادیر زیادی سلاح شیمیایی برای دولت سوریه فرستاده است؛ اتهامی که هر دو طرف آن را رد کرده‌اند. جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا 2 هفته پیش مدعی استفاده دولت سوریه از سلاح شیمیایی در غوطه شرقی شد و تأکید کرد دولتش هیچ مدرکی برای انجام اقدام انتقام‌جویانه ندارد و همین را مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه تکرار کرد و دلیل عدم واکنش را نبود مدارک اعلام کرد. جبهه سوریه آماده می‌شود میدان رویارویی نظامی آمریکا و روسیه شود و بعید نیست اسرائیل طرف مستقیم در آن باشد، آن هم پس از آنکه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل چند بار تهدید کرد پایگاه‌های نظامی ایران در سوریه را مورد حمله قرار می‌دهد. هواپیماهای سوریه در کنار هواپیماهای روسیه مواضع شورشیان در غوطه را بمباران می‌کنند و تصمیم به اخراج تروریست‌ها از غوطه که پایتخت، امنیت و ثبات آن را با تحریک آمریکا و همپیمانانش با شلیک خمپاره تهدید می‌کنند، اتخاذ شده و این تصمیم یک تصمیم روسی، سوری و ایرانی مشترک است و هیچ بازگشتی از آن وجود ندارد. نمی‌دانیم که طبیعت و حجم این رویارویی چگونه خواهد بود و زمان آن را نیز نمی‌دانیم؛ چگونه باید بدانیم در حالی که چنین مسائلی جزو اسرار فوق سری نظامی است، لیکن آنچه می‌توانیم از میان سطرهای تهدیدهای آمریکایی و حمایت‌های فرانسه و آلمان از این حمله احتمالی بفهمیم این است که تصمیم برای حمله نظامی از مدت‌ها پیش اتخاذ شد و جنگ در غوطه شرقی و استفاده از سلاح شیمیایی یا استفاده نکردن از آن جرقه این انفجار است. این مطلب را با این پرسش به پایان می‌رسانیم: آیا روسیه این‌بار به هرگونه تجاوز آمریکایی پاسخ می‌دهد؟ و آیا موشک‌های اس 400 را برای انهدام موشک‌های کروز یا هواپیماهای شرکت‌کننده در تجاوز به سوریه شلیک می‌کند؟