تغییرات اقلیمی، کاهش نزولات جوی و گرد و غبار در استان ایلام سبب مشکلاتی از جمله گسترش بیابان‌ها شده، این در حالی است که مسؤولان از عزم جدی برای مقابله با بیابان‌زایی خبر می‌دهند. ایلام به عنوان یکی از استان‌های درگیر با پدیده گرد و غبار توانسته اقدامات خوبی در راستای بیابان‌زدایی انجام دهد و امسال نیز اقداماتی که از سوی مسؤولان منابع طبیعی استان در عرصه‌های بیابانی داخلی و حتی کشور عراق انجام شده نشان از جدیت و تلاش در مبارزه با این پدیده دارد. درباره کانون‌های گرد و غبار داخلی و خارجی و آخرین اقدامات صورت گرفته درباره جلوگیری از گسترش بیابان‌های استان، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری ایلام گفت: در استان ایلام ۴۲۴ هزار هکتار عرصه‌های بیابانی داریم، در واقع۲۱ درصد مساحت استان ایلام را بیابان تشکیل داده است.
رضا احمدی اظهار داشت: سرانه بیابانی هر ایلامی ۷ هزار مترمربع است و ما برای مقابله با بیابان‌زایی در سال جاری 5 هزار هکتار جنگل‌کاری در استان داشته‌ایم. وی بیان داشت: وسیع‌ترین بیابان‌ها در شهرستان دهلران با وسعت ۲۵۲ هزار هکتار است که متاسفانه از این میزان ۱۴۰ هزار هکتار کانون فرسایش خاک است. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام گفت: وجود ۱۴۰هزار هکتار کانون فرسایشی خود یک نوع تهدید برای وقوع گرد و غبار است و امسال با برنامه‌ریزی‌های انجام شده و در راستای بیابان‌زدایی استان بویژه شهرستان دهلران حدود یکهزار هکتار از اراضی احیا و  یکهزار هکتار دیگر  در منطقه دشت عباس دهلران مالچ‌پاشی شده است. احمدی افزود: در تلاش هستیم با احیا، نهالکاری و مالچ‌پاشی با پدیده گرد و غبار و بیابان‌زایی در شهرستان دهلران مبارزه کنیم. وی تصریح کرد:  استان ایلام به علت هم‌مرز بودن با کشور عراق همواره در معرض توده‌های گرد و غبار از سمت این کشور است که در این راستا مطالعات خوبی در منطقه انجام شده است. مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری استان ایلام افزود: عرصه بیابانی در استان‌های دیاله، واسط و الانبار کشور عراق با مساحت ۹۰۰ هزار هکتار وجود دارد، با توجه به هم‌مرز بودن این استان‌ها و نزدیکی این کانون‌ها با شهرستان مهران، با تلاش استاندار و مسؤولان استان تفاهمنامه‌ای با مسؤولان این استان‌ها واقع در کشور عراق به منظور اجرای طرح‌های مهار ریزگردها امضا شده است. احمدی افزود: خوشبختانه در این راستا تاکنون یکهزار و ۶۰۰ هکتار از حاشیه جاده مهران به سمت استان واسط به طول۸۲ کیلومتر چاله‌کنی شده و حدود ۱۰۰ هزار نهال کاشت شده و در مرحله نخست در ۳۰ کیلومتر آن عملیاتی  شده و مابقی هم در دست اجراست. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری ایلام با اشاره به تولید 4 میلیون نهال در سال، گفت: خوشبختانه استان ایلام در سال جاری رتبه نخست کشوری در زمینه تولید نهال را به خود اختصاص داده است. وی تصریح کرد: استان ایلام امسال طبق برنامه مصوب شده باید یکهزار و ۷۰۰ هکتار در عرصه‌های بیابانی نهالکاری می‌کرد که با تلاش همه مجموعه و تلاش جهادی، این سطح به 5 هزار هکتار رسیده است. احمدی افزود: یکی از اقدماتی که در دستور کار ما برای سال ۹۷ قرار گرفته است، نهالکاری ۲۰ هزار هکتار از اراضی بیابانی در استان است و خوشبختانه زمینه این کار عظیم در استان فراهم شده است. همچنین یک کارشناس بیابان‌زدایی بیان داشت: علت وقوع پدیده گرد و غبار عمدتا ناشی از جریانات منطقه‌ای با منشأ خارجی بوده و علت گرد و غبار محلی عمدتا ناشی از فرسایش بادی در داخل کشور است.  موسی کیان‌فر در گفت‌وگو با مهر تصریح کرد: کانون‌های خارجی منشأ توفان‌های گردوخاک در حال حاضر شامل شمال غرب عراق و شرق سوریه، دو طرف رودخانه فرات، تالاب‌ها و زمین‌های خشک شده جنوب عراق (بین‌النهرین)، زمین‌های اطراف و شمال دریاچه تارتار در عراق، زمین‌های غرب عراق، استان الانبار و شرق سوریه (استان حمص) و مناطق مرزی شمال عربستان و شرق اردن است و جنس رسوبات این مناطق رسی ریزدانه بوده که تا ارتفاع زیادی در جو بالا رفته و علاوه بر ماندگاری و غلظت زیاد تا مسافت‌های بسیار زیادی انتقال می‌یابد. کیان‌فر تصریح کرد: با توجه به خسارت‌ها و مشکلات عدیده پدیده گرد و غبار برای استان و با عنایت به وجود عرصه‌های بیابانی و همچنین وجود ۴۲۵ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق به عنوان یکی از اصلی‌ترین چشمه‌های تولید‌کننده گرد و غبار در منطقه، می‌طلبد با انجام برنامه‌ریزی مدون فرسایش بادی در سطح عرصه‌های بیابانی منطقه را کنترل و از تبدیل شدن استان به منشأ تولید گرد و غبار برای استان‌های همجوار جلوگیری کنیم.