عبدالباری عطوان: کلماتی که برخی مسؤولان دولت آمریکا درباره بحران سوریه از آن استفاده می‌کنند از جمله اظهارات ترامپ علیه بشار اسد، بیانگر استفاده از کلمات کوچه‌بازاری است که نوعی از سردرگمی را به تصویر می‌کشد نه قدرت،  زیرا طرف قوی به خود اطمینان دارد و به این سطح از ادبیات سقوط نمی‌کند، بلکه کلمات خود را با دقت فراوان که شایسته جایگاهش است، انتخاب می‌کند. اگر بگوییم برخی افراد عاقل و منطقی در آمریکا تحولات سوریه در ارتباط با اتهام‌زنی به دولت این کشور در استفاده از سلاح شیمیایی در غوطه را از زاویه دیگری می‌نگرند مبالغه نکرده‌ایم؛ یکی از این افراد سرهنگ «پت لانگ» است که سال‌ها در نیروهای ویژه نظامی و آژانس اطلاعات نظامی آمریکا در منطقه خاورمیانه کار می‌کرد. این سرهنگ بازنشسته با ارسال نامه‌ای به وزیر دفاع آمریکا گفت: «از شما خواهش می‌کنم درباره حمله شیمیایی به غوطه شرقی این احتمال را نیز در نظر داشته باشید که شاید گروه‌های مخالف تحت محاصره در دوما این کار را کرده باشند و انگیزه آنان فقط تبلیغاتی بوده تا ما آمریکایی‌ها را به واکنش سوق دهند که اکنون در رسانه‌های غربی نیز شاهد تحقق همین هدف هستیم، مخالفان در غوطه شرقی شکست خورده‌اند و نیروها و خانواده‌های‌شان با اتوبوس به جرابلس در نزدیکی مرزهای ترکیه منتقل شده‌اند، بنابراین باید پرسید دولت پیروز سوریه از به کار بردن سلاح شیمیایی چه بهره‌ای می‌برد؟ امیدوارم پیش از هرگونه اقدام نظامی یک تیم کارشناس حقیقت‌یاب را راهی منطقه کنید.» اما به نظر نمی‌رسد وزیر دفاع آمریکا توجهی به این نامه داشته باشد به این دلیل ساده که تصمیم حملات نظامی انتقام‌جویانه به مواضع سوری و چه بسا روسی گرفته شده است، زیرا ترامپ، ولادیمیر پوتین را مسؤول حمله شیمیایی دانست و نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز همین اتهامات را علیه رئیس‌جمهوری روسیه تکرار کرده و در شورای امنیت اعلام کرد چه شورای امنیت، سوریه و روسیه را محکوم کند یا نه، دولت آمریکا واکنش نظامی نشان خواهد داد. همچنین شکی نیست دولت آمریکا به استقبال مسؤولان سوریه از اعزام یک هیات حقیقت‌یاب سازمان منع گسترش سلاح شیمیایی به غوطه شرقی پاسخ نخواهد داد. ترامپ که هفته گذشته گفته بود نیروهای آمریکایی را از سوریه بیرون خواهد برد، سفر جمعه و شنبه آینده به آمریکای جنوبی به منظور شرکت در نشست سران آمریکایی در پرو را لغو کرد و همزمان دستور داد ناوشکن آمریکایی مجهز به موشک‌های تاماهاوک راهی شرق دریای مدیترانه در نزدیکی سواحل سوریه شود. شاخص‌های موجود حاکی از این است که تجاوز سه‌جانبه آمریکایی- فرانسوی- انگلیسی به سوریه به منظور تکمیل حمله اسرائیل به پایگاه هوایی T4 در نزدیکی شهر حمص قریب‌الوقوع است. نکته قابل توجه اینکه هیچ حمله نظامی سه‌جانبه یا چهارجانبه به مواضع سوریه، واقعیت موجود یا نتایج جنگ در سوریه را تغییر نخواهد داد، زیرا ارتش سوریه کنترل بیشتر شهرهای بزرگ را به دست گرفته و به تهدید موشکی علیه دمشق پایان داده است و دیگر هیچ کس درباره آینده قدرت بشار اسد، رئیس‌جمهور سویه بحثی نداشته یا جرأت سخن گفتن در این‌باره را ندارد. تنها چیزی که می‌تواند واقعیت موجود در سوریه را تغییر دهد، دخالت نظامی فراگیر آمریکا در سوریه شبیه حمله به عراق در سال 2003 است که این احتمال نیز به طور کلی بعید است، زیرا نتایج فاجعه‌باری برای آمریکا خواهد داشت و علاوه بر این در این صورت احتمال رویارویی و برخورد با روسیه و پایگاه‌های آن حتمی خواهد بود. ترامپ با تهدید به حملات انتقام‌جویانه، خود را گرفتار کرد و نمی‌تواند از آن کوتاه بیاید و در موضع ضعف و تردید ظاهر شود و بعید نیست تجاوز آینده به سوریه نمایشی بوده و هدف از آن فقط سوریه باشد تا از برخورد با روسیه اجتناب شود، زیرا رئیس ستاد ارتش روسیه تهدید کرد در صورتی که جان سربازان روس در معرض خطر قرار گیرد، نیروهای روس نه‌تنها موشک‌ها را بلکه پایگاه‌ها و کشتی‌هایی را که سکوی شلیک این موشک‌ها هستند، هدف قرار خواهند داد. در این میان پوتین در قبال تهدیدهای آمریکا سکوت اختیار کرده است اما باور ما این است که سکوت او از روی اعتماد به نفس است و پرگویی را به دیگران واگذار کرده، هر چند بی‌تردید شاهد کنش و واکنش خواهیم بود. با این توضیحات چه بسا ساعت‌های آینده خطرناک‌ترین زمان تاریخ منطقه در طول چند دهه اخیر باشد و خروج فراگیر آمریکا و آغاز مرحله انزوای آن را به ثبت برساند.