فاطمه افتخاری: زنگ‌‌های تفریح در مدرسه معمولا به صحبت کردن با دانش‌آموزان درباره کتاب می‌گذرد؛ بارها اتفاق افتاده است که بچه‌ها خودشان  می‌گویند خانم این کتاب مناسب سن ما نیست، در این کتاب حرف‌‌های زشتی زده شده است. حقیقت این است خیلی از کتاب‌‌‌هایی که حتی با نام رمان نوجوان چاپ می‌شود محتوای مناسبی برای این گروه سنی ندارد به گونه‌ای که گاهی کتاب نخواندن بهتر از خواندن این نوع کتاب‌هاست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. کتاب روایتی ساده از ماجرایی پیچیده از آن دست کتاب‌‌‌هایی است که نیاز مخاطب خود را شناخته است و می‌شود آن را  با خیال راحت در اختیار مخاطب نوجوان قرار داد. ابراهیم حسن‌بیگی این کتاب را در 18 روایت نوشته است که روایت اول با ماجرای عشق الیاس به صفورا دختر خان آغاز می‌شود، آغازی که می‌تواند مخاطب نوجوان را جذب کند و همراه خود نگه دارد، هر چند تا انتهای داستان جز اشاره‌‌های گذرا به این عشق صحبتی از کیفیت و چگونگی آن به میان نمی‌‌‌‌‌‌‌‌آید که این را می‌توان از نقاط ضعف این داستان دانست. با کشته شدن برادر الیاس، او در شب دامادی‌‌‌‌اش به فکر انتقام از خان می‌افتد: «الیاس چگونه می‌توانست در کارهای بزرگ‌تر‌ها دخالت نکند؟ فکر می‌کرد مگر بزرگ‌تر‌ها در کار او دخالت نکردند؟ مگر کشته شدن برادرش به او مربوط نمی‌شود؟ مگر همین بزرگ‌ترهایی مثل خان و پسرش، عبدالجبار نبودند که به‌جای عشق تازه شکفته صفورا کینه و نفرت را در دلش نشاندند؟ با اینکه کینه و نفرت خان و خانواده را به دل گرفته بود، هنوز گوشه دلش برای صفورا یک جایی باز کرده بود، چون فکر می‌کرد او در این ماجرا نقشی ندارد». این کتاب در 2 فضای متفاوت از نظر جغرافیایی روایت می‌شود؛ بخشی از داستان در یکی از روستا‌‌های ترکمن می‌گذرد که نویسنده توانسته است توصیفات دقیقی از روزگار تسلط بی‌چون‌وچرای خان بر رعیت ارائه بدهد، بخش دیگری از داستان نیز در روزهای خفقان در تهران پیش از انقلاب روایت می‌شود که اطلاعات مناسبی از زمینه‌‌های اجتماعی انقلاب در اختیار نسل جدید قرار می‌دهد و می‌تواند پاسخگوی یکی از سوال‌‌های اصلی این نسل باشد که چرا انقلاب کردیم؟ در بخشی از کتاب، نویسنده به توصیف شکنجه شدن انقلابیون توسط ساواک می‌پردازد و هرچند هوشمندانه این شکنجه‌ها را به پیروزی انقلاب ختم می‌کند و نشان می‌دهد نهایت هر سختی به پیروزی منتهی می‌شود اما باید دید بیان دقیق این توصیفات در کتاب‌‌‌هایی که در حوزه انقلاب و دفاع‌مقدس نوشته می‌شوند به روی آوردن نوجوانان به این نوع کتاب‌ها صدمه نمی‌زند؟ شخصیت الیاس می‌تواند الگوی مناسبی برای نوجوانان ما باشد، شخصیتی  که هرچند روستایی و رعیت‌زاده است اما با باور کردن استعداد‌ها و توانایی‌‌های خود می‌تواند بر سختی‌ها و مشکلات پیروز شود.