حتما بارها این جمله را شنیده‌اید که «جنس ایرانی اگر با کیفیت باشد و بتواند با مدل‌های باکیفیت خارجی چه از لحاظ کیفیت و چه از لحاظ قیمت رقابت کند، حتما خرید می‌کنم؛ چرا که نه؟»
متاسفانه در بسیاری از گزارش‌های صداوسیما و سایر رسانه‌ها نیز این تحلیل را مشاهده می‌کنیم.
حقیقت این است که جنس ایرانی اگر دارای چنان ویژگی کیفیتی و قیمتی باشد که براحتی بتواند رقابت کند، دیگر هرگز نیازی به شعار حمایت از کالای ایرانی نیست و براحتی می‌توان چنین جنسی را در تمام دنیا به فروش رساند؛ کمااینکه هستند محصولات خاصی از ایران نظیر فرش ایرانی یا برخی محصولات خاص غذایی نظیر زعفران که به دلیل همین ویژگی‌ها هواداران بسیاری در همه جای این کره خاکی دارند.
نکته اینجاست که کیفیت و قیمت کلی محصولات یک کشور و بویژه محصولات دارای سطح تکنولوژی بالا کاملا وابسته است به سطح عمومی جامعه آن کشور. به زبان ساده‌تر، در روزگاری که ساعت مفید کاری کارمندان کشور به اذعان برخی اعتبارسنجی‌ها کمتر از 2 ساعت در روز یا حتی گاه کمتر از یک ساعت در روز است و در شرایطی که خدمات‌دهی بسیاری از نهادها بسیار پایین بوده و برای دریافت یک مجوز یا خدمت ساده بعضا بیش از یک سال زمان نیاز است و در شرایطی که ارتباط نهادهای علمی و پژوهشی مانند دانشگاه‌ها با صنعت بسیار ضعیف است، طبیعی است کیفیت محصولات ایرانی در بسیاری از حوزه‌ها متوسط باشد، چرا که تولید را همین کارگران و کارشناسان و کارمندان و افراد همین جامعه پیش می‌برند.
اشتباه نشود! غرض از نگارش این چند سطر توجیه کیفیت پایین محصولات و دعوت به ایجاد انحصار کالاهای بی‌کیفیت داخلی در بازار ایران نیست، هدف ذکر این نکته است که در بازار کالاهای غیرانحصاری نظیر مواد غذایی یا لوازم خانگی یا موارد مشابه- که تعداد رقبای داخلی زیاد و بازار رقابت بین این شرکت‌ها داغ است- اگر مصرف‌کننده‌های ایرانی اقدام به انتخاب و خرید محصولات ایرانی کنند، به دلیل وجود رقابت، تولیدکنندگان کیفیت خود را به عنوان یک مزیت رقابتی بالا خواهند برد و چون حجم تولید بالا می‌رود، ارتقای تکنولوژی به‌صورت مستمر، کاملا توجیه‌پذیر است. اتفاقی که شما نظیر آن را در صنعت اجاق‌گاز یا پکیج و رادیاتور یا در صنعت غذایی در بسیاری از حوزه‌ها مشاهده می‌کنید.
نتیجه اینکه حمایت از کالای ایرانی، فقط به معنی خرید کالاهای ایرانی با سطح کیفی بسیار بالا نیست، چه اینکه خرید کالاهای تولید ایران با کیفیت متوسط هم بسیار ضروری است و این افزایش فروش محصولات ایرانی در فضای رقابتی، قطعا افزایش کیفیت را به دنبال خواهد داشت.