حسن روحانی که روز یکشنبه در سبزوار گفته بود برای هر اقدام دولت آمریکا در قبال برجام، برنامه دارد؛ دیروز در پایان سفر به استان خراسان رضوی گفت اگر آمریکا از برجام خارج شود، ممکن است ایران این توافق هستهای را با اروپا دنبال کند. روحانی که پیش از برجام، توافق با اروپا منهای آمریکا را بی‌فایده می‌دانست، حالا از احتمال خروج آمریکا از برجام استقبال کرده و گفته شر آمریکا از برجام کم خواهد شد. به گزارش «وطن‌امروز»، همزمان با ابراز تمایل روحانی به ادامه برجام با اروپا، 3 کشور اروپایی حاضر در برجام با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند در صورت خروج آمریکا از برجام، آنها در برجام باقی خواهند ماند. به اعتقاد کارشناسان، این وضعیت احتمال خروج آمریکا از برجام را بشدت افزایش می‌دهد. خروج آمریکا از برجام و ادامه برجام توسط ایران و 5 کشور مقابل همان سناریویی است که پیش از این رسانه‌‌های منتقد به آن اشاره و آن را نقشه مشترک ترامپ و تروئیکای اروپایی برای فشار بر ایران در راستای تحمیل مطالبات جدیدتر به تهران ارزیابی کرده بودند. در واقع با عدم تمدید تعلیق تحریم‌‌های ایران از سوی آمریکا که به منزله خروج این کشور از توافق هستهای است، اروپا وظیفه دارد این خروج را به عنوان یک اهرم فشار علیه ایران به کار ببرد تا ایران در نهایت ناچار به عقب‌نشینی شده و محدودیت‌‌های هستهای، موشکی و منطقه‌ای را در قالب یک توافق جدید بپذیرد. با این وجود اظهارات حسن روحانی در استان خراسان رضوی نشان می‌دهد او که حالا در موضعی متفاوت، خروج آمریکا (کدخدا) از برجام را «خیلی خوب» و به معنای «کم شدن شر» قلمداد می‌کند، دنبال حفظ باقیمانده برجام است. برخی حامیان دولت پیش از این هشدار داده بودند خروج آمریکا از برجام به معنای شکست ایده تعامل با غرب و در نتیجه شکست سنگین دولت حسن روحانی خواهد بود. حالا در چنین شرایطی تلاش روحانی برای حفظ برجام نیمه‌جان و از نفس افتاده، می‌تواند قابل تامل باشد.
طلاق برجامی!
حسن روحانی دیروز (دوشنبه 17 اردیبهشت) در پایان مراسم بهره‌برداری همزمان از چند طرح اقتصادی در استان خراسان رضوی با طرح این سؤال که ما در برجام چکار کردیم؟ اظهار داشت: کاری که کردیم این بود که می‌خواستیم به دنیا بگوییم القای نگرانی به شما راجع به ایران، القای غلطی است. اینکه شما می‌گویید ایران خطرناک است و به دنبال بمب هستهای است و این بمب را کجا می‌خواهید استفاده کنید؛ این یک توطئه تبلیغاتی و دروغ است و ایران دنبال بمب نیست. وی ادامه داد: ما می‌خواستیم ایران‌هراسی را از بین ببریم. بر این مبنا و این برنامه ما آمدیم با دنیا توافق کردیم. می‌گویند شما که توافق کردید، چقدر اعتماد دارید به این توافق؟ حالا جنابعالی با یک دوست‌تان که در کشاورزی یا مغازه و صنعت شریک می‌شوید، چقدر شما اعتماد دارید به برادر و دوست خودتان که هم‌دین و هم‌فرهنگ شماست؟ ممکن است توافق کنید و بعد از چند ماه شراکت، دعوای‌تان بشود؛ آیا می‌شود گفت چرا توافق کردید؟ اینکه آخرش دعوا شد! روحانی افزود: عذر می‌خواهم؛ حتی ازدواجی که انجام می‌شود و 2 جوان زندگی را آغاز می‌کنند آیا همه آنها تا آخر می‌مانند یا برخی از آنها خدای ناکرده منجر به طلاق می‌شود؟ پس آیا باید اصلاً ازدواج و شراکت نباشد؟ روحانی با طرح این سؤال که آمریکایی‌ها به دنبال چه هستند؟ اظهار داشت: ته قلب آمریکا را بروید نگاه کنید، حالا چه خوب‌ها و چه بدهای‌شان و چه نسبی‌های‌شان- که متفاوت هستند- به هر حال همه اینهایی که می‌آیند، اهدافی چند پله‌ای دارند؛ هدف اول‌شان این است که قدرت ایران کم شود؛ همه دولت‌های آمریکا. دولت قبلی و دولت‌های قبل از آن، از بعد انقلاب اینها می‌خواستند ایران قدرتمند نباشد. الان هم به دنبال همین هستند و بعد هم خواهند بود. در برجام بمانند یا نه، دنبال این هدف هستند. به گزارش فارس، رئیس‌جمهور ادامه داد: نکته دومی که آمریکایی‌ها به دنبال آن هستند این است که ایران در منطقه نفوذ نداشته باشد یا حداقل نفوذ را داشته باشد. همه دولت‌های آمریکا به دنبال این هستند. اینکه ما کشوری دارای نفوذ در منطقه باشیم خوشایند آنها نیست. حالا این بر مبنای مناسبات و منافع‌شان است. وی با بیان اینکه آمریکایی‌ها از استقلال ما هم نگران هستند، تصریح کرد: اصلاً قدرت‌های بزرگ مثل آمریکا دل‌شان نمی‌خواهد یک کشوری مستقل باشد و نه به شرق کاری داشته باشد و نه به غرب و در تصمیماتش به آنها اعتنا نکند.
کدخدا را ما گفتیم؟
روحانی در ادامه اظهارات خود به وضعیت برجام و رفتار ایران در صورت خروج احتمالی آمریکا از برجام پرداخت. وی خاطرنشان کرد: تفاوتی که امروز نسبت به سال‌های قبل وجود دارد این است که اگر امروز آمریکا قدمی برخلاف تعهدش بردارد اولاً افکار عمومی دنیا بر این باور است که ایران در این زمینه مقصر نیست؛ حتی دولت‌های دنیا هم این باور را دارند. اگر 3-2 کشور را بگذاریم کنار، همه دولت‌های دنیا می‌گویند حق با ایران است و کسی که نقض عهد کرده طرف مقابل یعنی آمریکاست. پس ما افکار عمومی دنیا را داریم. دولت‌های دنیا را هم در کنارمان داریم که این موضوع، مسأله بسیار مهمی است. روحانی با بیان اینکه مسأله دوم این است که اگر آمریکا امروز قدمی بردارد به معنای قدم یک کشور است نه شورای امنیت سازمان ملل، خاطرنشان کرد: قبلاً قدم‌های آمریکا متکی بود به قطعنامه‌های ظالمانه سازمان ملل که امروز آن قطعنامه‌ها وجود ندارد. وی ادامه داد: مسأله سوم، افکار عمومی داخل ایران است. افکار عمومی ما همیشه می‌دانست که آنها ظالمانه عمل می‌کنند اما امروز، این موضوع واضح‌تر و روشن‌‌‌‌‌‌تر از گذشته است؛ یعنی ما یک توافقی داریم که طبق اعتراف آژانس به آن عمل کرده‌ایم و این آمریکاست که عمل نمی‌کند. روحانی با بیان اینکه آمریکایی‌ها می‌گویند این توافق از اول بد بوده است، تصریح کرد: معلوم است این حرف منطقی نیست؛ یک دولت قانونی در آمریکا این توافق را امضا کرده، شورای امنیت هم امضا کرده است. وی ادامه داد: حالا ممکن است در ذهن مردم این سؤال وجود داشته باشد که هفته آینده در برابر این مسأله آمریکایی‌ها چه اقدامی انجام خواهند داد. ما برای صور مختلف، تصمیمات لازم را اتخاذ کرده‌ایم. به نظر من، آمریکایی‌ها در این مسأله متضرر اصلی خواهند بود. خسران و زیان و شکست در نهایت از آن آمریکا خواهد بود و ما کارمان را ادامه می‌دهیم.
وی ادامه داد: ما برنامه خودمان را داریم؛ یا آنچه ما در برجام می‌خواهیم توسط غیرآمریکا تأمین و تضمین می‌شود، آمریکا که بیرون رفته به نظر من خیلی خوب می‌شود یک شری کم شد و اگر همه آنچه موردنظر ما است تأمین نمی‌شود ما راه خودمان را داریم و راه قانونی و معقول خودمان را داریم. رئیس قوه مجریه تصریح کرد: اگر آمریکا هر اقدام غلطی انجام دهد بعدها پشیمان خواهد شد و می‌فهمد اشتباه و خطای استراتژیکی انجام داده است، بنابراین ملت ما باید به آینده‌شان، زندگی‌شان، اقتصادشان و روابط اقتصادی‌شان مطمئن باشند. ما می‌توانیم کشور را اداره کنیم.
اروپا: برجام را بدون ترامپ هم ادامه می‌دهیم
وزرای خارجه فرانسه و آلمان در یک نشست خبری تاکید کردند 3 کشور اروپایی حاضر در برجام صرف‌نظر از تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا، در توافق هستهای باقی می‌مانند. به گزارش فارس، ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه گفت پاریس به برجام پایبند می‌ماند. به نوشته خبرگزاری رویترز، لودریان گفت: «ما صرف‌نظر از تصمیم آمریکا، به توافق هستهای ایران پایبند می‌مانیم». همچنین هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان گفت: برلین بدون توجه به تصمیم دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا به برجام پایبند می‌ماند. وزیر خارجه آلمان در این نشست خبری گفت: «توافق هستهای جهان را امن‌تر می‌کند و ما پیشنهادهای خوبی را برای اصلاح آن داده‌ایم». وی همچنین گفت هر آنچه لازم باشد انجام می‌دهند تا مطمئن شوند بعد از روز 12 ماه مه برجام پابرجا می‌ماند. وزیر خارجه آلمان افزود: «خواهیم دید آمریکا در نهایت (درباره توافق هستهای) چه تصمیمی خواهد گرفت اما از دید ما هیچ جایگزین واقعی دیگری به منظور کنترل و اعمال محدودیت برای برنامه هستهای ایران به غیر از توافقی که در وین به دست آمد، وجود ندارد». وی افزود: «از این نگرانیم که شکست به بحران منجر شود و به سال 2013 بازگردیم و این چیزی است که هیچ‌کس خواستار آن نیست». وزیر خارجه فرانسه در این نشست خبری مشترک با اشاره به بیانیه مشترک پاریس، برلین و لندن تاکید کرد: کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس بدون در نظر گرفتن تصمیم ترامپ، به توافق سال 2015 با ایران پایبند می‌مانند، چرا که این بهترین راه برای جلوگیری از گسترش سلاح هستهای است. وی در جمع خبرنگاران در برلین افزود: فرانسه، آلمان و انگلیس مصمم هستند به برجام پایبند بمانند، چرا که این راه درست برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای است.