گروه فرهنگ و هنر: هفتادویکمین جشنواره فیلم کن در حالی به پایان رسید که اصغر فرهادی با فیلم اسپانیولی خود دست خالی از این جشنواره رفت و جعفر پناهی با رئالیسم سیاه ایرانی خود جایزه بهترین فیلمنامه این جشنواره را البته به صورت مشترک به دست آورد. به گزارش
«وطن امروز»، در اختتاحیه این جشنواره که بامداد روزگذشته در شهر کن فرانسه برگزار شد، فیلم ژاپنی «دله دزدها» یا همان «دزدان فروشگاه» اثر «هیروکازو کورئیدا» برنده نخل طلای این دوره از جشنواره شد.
جایزه‌های غیرفرنگی
در این مراسم جایزه دوربین طلایی به فیلم «دختر» ساخته لوکاس دونت رسید. گفتنی است این جایزه هر سال به فیلمی داده می‌شود که سازنده آن با نخستین اثر سینمایی خود، در بخش اصلی رقابت حضور داشته باشد و به تعبیری این جایزه را می‌توان جایزه فیلم‌اولی‌ها دانست. همچنین جایزه نخل طلای بهترین فیلم کوتاه به چارلز ویلیامز برای «تمام این مخلوقات» رسید. در بخش جایزه بهترین فیلمنامه، آلیس رورواچر برای فیلم «شاد مثل لازارو» و نادر ساعی‌ور برای فیلم «سه‌رخ» به کارگردانی جعفر پناهی برندگان مشترک بودند. همچنین سامال یسلیامووا برای نقش‌آفرینی در فیلم «آکیا» جایزه بهترین بازیگر زن را از آن خود کرد. جایزه بهترین کارگردان هم به پاول پاولیکوفسکی برای فیلم «جنگ سرد» رسید. مارسلو فونته بازیگر«داگ‌من» نیز جایزه بهترین بازیگر مرد را به خود اختصاص داد. جایزه هیات داوران هم به فیلم «کفرناحوم» به کارگردانی نادین لَبَکی تعلق گرفت. فیلم «کتاب تصاویر» جدیدترین اثر ژان لوک گدار نیز جایزه «نخل طلای ویژه» را از آن خود کرد. جایزه بزرگ کن نیز به اسپایک لی آمریکایی برای فیلم «مرد سیاه کو کلاکس کلان» تعلق گرفت. کیت بلانشت در توضیح اهدای جایزه «نخل طلای ویژه» که برای نخستین‌بار در تاریخ فستیوال فیلم کن اهدا شد، گفت: ما به عنوان هیات داوران خواستار اهدای یک جایزه ویژه به کارگردانی شدیم که فرم هنری فیلم را به چالش می‌کشد و به سمت جلو هدایت می‌کند. اسپایک لی نیز هنگام دریافت جایزه خود اول از نخستین سفرش به فستیوال کن در سال ۱۹۸۶ سخن گفت و بعد به وضعیت فعلی دنیا اشاره کرد. او گفت: «مردم فکر می‌کنند من می‌دانم در آمریکا چه خبر است اما نمی‌دانم. نظر شما درباره اتفاق‌هایی که در دنیای امروز می‌افتد چیست؟ من به این فیلم به عنوان سالی در خطر زندگی کردن اشاره می‌کنم». فیلم ژاپنی «دله دزدها» یا همان «دزدان فروشگاه» ساخته هیروکازو کورئیدا در حالی که به‌رغم تحسین‌برانگیز بودن، شانس چندانی برای به دست آوردن جایزه نداشت، توانست نخل طلای کن 2018 را از آن خود کند. نکته جالب توجه در ارتباط با جوایز این دوره، توجه ویژه برگزارکنندکان کن به فیلم‌هایی است که بیشتر به معضلات جوامع غیراروپایی می‌پردازند که نشانه آن اعطای 2 جایزه اصلی این دوره به فیلم‌هایی در ارتباط با مشکلات مردم آسیا و سیاه‌پوستان است.
پنه‌لوپه کروز هم افاقه نکرد!
اصغر فرهادی که این بار با فیلمی به تمامی غیرایرانی در کن حضور پیدا کرده بود و چهره‌های برجسته‌ای چون خاویر باردم و پنه‌لوپه کروز این فیلم را در نقطه توجه نگه می‌داشتند، نتوانست نخلی را از جنگل طلایی کن از آن خود کند! اگرچه که این فیلم از امتیازاتی همچون نمایش در افتتاحیه کن برخوردار بود اما در نهایت از جوایز این جشنواره نصیبی نبرد و به نظر می‌رسد تازه‌ترین اثر فرهادی در اسکار هم شانس چندان زیادی برای کسب جایزه نخواهد داشت. این در حالی است که عمده فیلم‌های فرهادی سهمی ثابت از جشنواره‌های خارجی داشتند اما تازه‌ترین ساخته او با وجود بهره بردن از حضور ستاره‌های سرشناس سینمای جهان، گویا به واسطه قصه کاملا غیرایرانی آن و عدم وجود ارتباط قصه آن با مشکلات و معضلات داخل ایران، انگیزه کافی را برای بیشتر بها دادن از سوی برگزارکنندگان جشنواره کن نداشته است. نکته‌ای که عزت‌الله ضرغامی نیز در توئیتی با اشاره به آن و مقایسه دلیل جایزه ندادن به اصغر فرهادی و دادن جایزه به فیلم نه چندان مهم جعفر پناهی درباره آن اینگونه نوشت: «دیروز در جلسه‌ای، درباره اختتامیه جشنواره کن گمانه‌زنی می‌شد. گفتم به فیلم اصغر فرهادی جایزه نمی‌دهند ولی به فیلم جعفر پناهی هر طور شده یک جایزه می‌دهند. (ولو اشتراکی!) پنه‌لوپه کروز هم افاقه نمی‌کند! دیشب بچه‌ها پیامک زدند و گفتند همین شد! از کجا فهمیدی؟! گفتم صحنه روشن‌تر از آن بود که نورافکن بخواهد! کن برای ایران برنامه دارد. آثار برجسته و ماندگار سینمای ایران سال‌هاست که مورد تحریم آنهاست. دولت دیپلماسی هیچ گشایشی در این عرصه هم انجام نداده».
مجرم بودن در ایران مزیت است!
اما نکته جالب توجه و البته قابل پیش‌بینی این دوره از جشنواره فیلم کن اعطای جایزه به جعفر پناهی بود. فیلمسازی که در دوران محکومیت خود، چهارمین فیلمش را تولید کرد تا ثابت کند این دوران بهترین فرصت برای او و دوره پرکاری‌اش است. چرا که او پیش از سال 88 تنها 5 فیلم در کارنامه خود داشته و در طول 6 سال اخیر توانسته است به صورت غیرقانونی 4 فیلم تهیه و تولید کند. فیلم‌های پناهی به‌رغم کیفیت بسیار پایین‌تر از حداقل‌های سینمای جهان، همواره مورد اقبال جشنواره‌های خارجی قرار گرفته است و به نظر می‌رسد جایزه مشترک کن برای این فیلمساز مستقل(!) باز هم هزینه و بهانه کافی برای فیلم‌های آتی او را فراهم کند. فیلم جدید پناهی اثری شبه‌رئالیسم از دختری در روستاهای ایران است که خانواده‌اش او را تحت فشار گذاشته‌اند تا تحصیلاتش در دانشکده هنر تهران را رها کند و شخصیت‌های واقعی جعفر پناهی و بهناز جعفری برای رسیدگی به امور او به روستای‌شان می‌روند. مخلوط کردن مفاهیم تعصب جاهلانه با غیرت، اثری دیگر از پناهی را خلق کرده که با وجود همه ضعف‌هایی که داشت برگزارکنندگان جشنواره‌ای همواره سیاست‌زده همچون کن را وادار کرد حتی به صورت مشترک هم که شده به چنین اثری که به دنبال ارائه نمایی چرکین از جامعه ایران بود، جایزه بدهند!
بازیگر ایتالیایی در اختتامیه کن: جشنواره فیلم کن شکارگاه واینستین بود!
«آزیا آرجنتو» بازیگر ایتالیایی که چند ماه پیش، بعد از افشاگری علیه «هاروی واینستین» و رسوایی‌های جنسی این تهیه‌کننده معروف وادار به ترک ایتالیا شده بود، شب گذشته با سخنرانی علیه واینستین در مراسم اختتامیه جشنواره فیلم کن جنجال‌ساز شد. آرجنتو که برای اهدای جایزه بهترین بازیگر زن به همراه «ایوا دوورنای» روی صحنه رفته بود، تعریف کرد: «سال 1997، همین‌جا در کن، هاروی واینستین به من تجاوز کرد». او در ادامه گفت: «اینجا (جشنواره کن) دیگر هرگز پذیرای هاروی واینستین نخواهد بود». به نوشته ددلاین، آرجنتوی 42 ساله در اشاره به ماجرای سوءرفتار واینستین توضیح داد: «آن زمان 21 ساله بودم و این جشنواره شکارگاه او بود». آرجنتو اضافه کرد: «می‌خواهم پیشگویی کنم. کن دیگر هرگز پذیرای هاروی واینستین نخواهد بود. او با فضاحت و رسوایی در حالی به زندگی‌اش ادامه خواهد داد که جامعه سینما از او پرهیز دارد، همان جامعه‌ای که پشت او ایستاد و گناهانش را لاپوشانی کرد». آرجنتو همچنین تاکید کرد واینستین در ارتکاب چنین رفتارهای وحشیانه‌ای تنها نبوده و با پیامی خطاب به خاطیانی که دیگر قادر به فرار از زیر بار رفتار نادرست‌شان نیستند، سخنرانی‌اش را به پایان برد: «و حتی امشب، در میان شما کسانی نشسته‌اند که همچنان نحوه برخوردشان با زنان زیر سوال است. چنین رفتاری نه‌تنها در سینما جایی ندارد، بلکه در هیچ صنعت و محل کاری جایی ندارد. خودتان می‌دانید چه کاره‌اید. جای شما در سینما نیست. اما از همه مهم‌تر اینکه، ما هم شما را می‌شناسیم و دیگر به شما اجازه نخواهیم داد قسر در بروید». آرجنتو یکی از نخستین کسانی بود که قدم پیش گذاشت و به انتشار مقاله جنجال‌ساز نشریه نیویورکر در سال 2017 کمک کرد، اتفاقی که باعث به راه افتادن موجی از اتهامات رسوایی‌آمیز علیه واینستین بانفوذ شد.