عبدالباری عطوان: به گفته برخی منابع، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا خود را برای اعلام به اصطلاح «معامله قرن» پس از عید فطر آماده میکند و شاید انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به قدس اشغالی در سالروز اشغال فلسطین که به «یومالنکبه» معروف است، برای محک زدن کشورهای عربی و سازشگران با رژیم صهیونیستی بوده باشد، شاید هم آمریکا و همپیمانان عرب واشنگتن با بهکار گرفتن سیاست چماق و هویج یعنی با توقف کمکهای مالی و تشدید فشار یا با وعده دادن به آیندهای بهتر و بهبود شرایط بتوانند کرانه باختری و غزه را وادار کنند با این معامله موافقت کنند. برگزاری جشن انتقال سفارت آمریکا به قدس اشغالی همزمان با هفتادمین سالروز اشغال فلسطین، نخستین و مهمترین مقدمهچینی برای اجرای «معامله قرن» است و اگر کارها به همان روال دلخواه دولت ترامپ پیش برود این امر به مثابه نابودی نهایی مسأله فلسطین خواهد بود. تعجیل در انتقال سفارت آمریکا همزمان با هفتادمین سالروز نکبت همچون هوا کردن «یک بالن آزمایشی» برای سنجیدن واکنش کشورهای عربی و محافل بینالمللی و مقدمهچینی برای اعلام این معامله بود اما متاسفانه واکنش بسیاری از مناطق فلسطین جز غزه و نیز پایتختهای کشورهای عربی و اسلامی حیرتانگیز بود. نوار غزه بیش از 6 هفته شاهد تظاهرات گستردهای بود که طی آن بیش از 100 نفر شهید و حدود 3 هزار نفر دیگر به ضرب گلوله تکتیراندازان اسرائیلی مجروح شدند. خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس، روز شنبه فرآیند انتشار خبرهای مربوط به این معامله را آغاز کرد تا برای آن بازارگرمی کند. این خبرگزاری در گزارشی به نقل از 5 تن از مسؤولان بلندپایه آمریکایی که نامی از آنها برده نشد، اعلام کرد دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا پس از پایان ماه رمضان جزئیات این معامله را بیان خواهد کرد. ترامپ به همراه دامادش، جرد کوشنر و جیسون گرینبلات، نماینده ویژه آمریکا در روند صلح خاورمیانه و با نظارت مستقیم بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل کلیات این معامله را تعیین کرده است. واکنش حیرتآور و حتی همدستی کشورهای عربی برای انتقال سفارت آمریکا و جنایات اسرائیل در غزه نشان میدهد کشورهای مهم عربی و بهطور ویژه مصر، اردن و بسیاری از کشورهای عربی خلیجفارس از جزئیات طرح بعدی آمریکا خبر دارند لذا برگزاری اجلاس فوقالعاده کشورهای عربی را خواستار نشدهاند و در کنفرانس سران کشورهای اسلامی که به درخواست رجب طیباردوغان، رئیسجمهور ترکیه برگزار شد تنها مسؤولان ردهپایین سایر کشورهای عربی شرکت کردند و جز کویت نمایندگان بسیاری از کشورهای عربی خلیجفارس، وزرای خارجه آنها بودند. هیچ یک از کشورهایی که روابط دیپلماتیک با اسرائیل دارند (مصر و اردن) جرأت نداشتند مثل کشورهای غیر عربی یعنی ترکیه، بولیوی، آفریقایجنوبی، ایرلند و بلژیک سفرای خود را از تلآویو فرا خوانند یا سفیر اسرائیل را در اعتراض به وقایع اخیر اخراج کنند و همین امر نشان از وقوع اتفاقات غافلگیرکننده در ماههای آینده دارد. عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهوری مصر در اقدامی یکجانبه و به درخواست آمریکا برای متوقف کردن راهپیماییهای بازگشت، آرام کردن اوضاع نوار غزه و مذاکره درباره پیشنهاد آتشبس 10 ساله، اسماعیل هنیه را به قاهره دعوت کرد. آمریکا و همپیمانان عرب آن یعنی مصر، اردن و کشورهای عربی خلیجفارس سیاست «چماق و هویج» را درباره فلسطینیان و حتی مسؤولان فلسطینی در کرانه باختری و نوار غزه ادامه خواهند داد. آنها سیاست چماق را با توقف کمکهای مالی و تشدید محاصره غزه و سیاست هویج را هم با وعدههایی که به کرانه باختری و نوار غزه میدهند، اعمال میکنند. آنها به فلسطینیان قول میدهند در برابر چشمپوشی از قدس و حق بازگشت و عدم مخالفت با «معامله قرن»، کرانه باختری و غزه را در پولهای کشورهای عربی و غربی غرق خواهند کرد. از سوی دیگر، هدف قرار دادن محور مقاومت و اعمال تحریمها علیه سیدحسن نصرالله، دبیرکل این حزب و 9 تن از رهبران آن در فهرست تروریسم، اقداماتی است که به نفع طرحهای آمریکایی برای تحمیل «معامله قرن» و بهرهبرداری از حالت ضعف عربی و اسلامی حاکم و استفاده از آن به عنوان فرصت تاریخی است که هرگز تکرار نمیشود. بعید نمیدانیم که اسرائیل بزودی پذیرش طرح صلح عربی را پس از خالی کردنش از مضمون اصلی آن یعنی تعیین سرنوشت آینده قدس اشغالی و بیرون کردنش از معادله و پاک کردن آن از موضوعهای مذاکره در هرگونه مذاکرهای در آینده، اعلام کند.