محمد حیدری: «شنوندگان عزیز توجه فرمایید، خونین‌شهر، شهر خون آزاد شد» نوایی است که سال 61 در سراسر ایران طنین‌انداز شد و حکایت از پیروزی و فتحی عظیم داشت. خرمشهر که 578 روز در اشغال نیروهای بعث عراق بود، سرانجام و در عملیاتی که 45 روز به طول انجامید به دست جوانان غیور این سرزمین آزاد شد. جشن و شادمانی، ایران را فرا گرفت و 3 خرداد را به روزی بی‌بدیل در تقویم انقلاب اسلامی ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تبدیل کرد. 36 سال از آن روز می‌گذرد و شهری که تاریخ یک ملت به آن گره خورده بود و خسارت‌‌های فراوانی را در طول دفاع‌مقدس متحمل شد با وضعیتی شبیه به سال‌های جنگ روزگار می‌گذراند و اوضاع شهرسازی، اقتصادی و معیشتی مردم این شهر، تعریف چندانی ندارد.
مستند «از آزادی تا آبادی» به کارگردانی محمد دیندار، محصول روایت فتح است که با هدف شناسایی راه‌‌های برون‌رفت از بحران شهر خرمشهر، از مقاومت 40 روزه تا وضع کنونی این شهر را مورد بررسی قرار داده است. این مستند در ظاهر و همانگونه که خود نیز اشاره می‌کند 3 هدف دارد. مقاومت 45 روزه خرمشهر هدف اول‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، آزادسازی این شهر هدف دوم و در نهایت ساخت و آبادسازی خرمشهر که در این فیلم با نام حماسه سوم یاد می‌شود. در این قسمت، تمام آنچه که می‌خواهد بگوید واضح بیان می‌شود؛ حماسه‌ای که بیش از 30 سال است وقوع آن به تاخیر افتاده است. مستند از اینجا به بعد به بیان مشکلات شهر و مردم می‌پردازد و به‌واقع مستند را از «آزادی تا آبادی» به «آبادی» تبدیل می‌کند.
فیلم به ابعاد مختلف خرابی‌‌های شهر خرمشهر می‌پردازد و سعی بر آن دارد تا مشکلات این شهر را به‌طور کامل بازگو کند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. شرایط بد درمانی و بهداشتی، کثیفی شهر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، نبود امکانات رفاهی و ورزشی و عدم وجود شغل، بخشی از مشکلات این شهر تاریخ‌ساز است که موجب شده بسیاری از ساکنان، از این شهر کوچ کرده و شهر دیگری را برای زندگی انتخاب کنند. بزرگ‌ترین ایرادی که می‌توان به این فیلم گرفت، پرداخت پراکنده به این مشکلات است که حواس مخاطب را پرت کرده و فقط اشاره‌ای گذرا به این مشکلات دارد. «از آزادی تا آبادی» مستندی است گفت‌وگو محور که سعی بر آسیب‌شناسی مسائل روز شهری دارد که روزگاری قلب مردم ایران در آنجا می‌تپید اما حالا گویی به دست فراموشی سپرده شده است. این مستند از ایده خوب و ارزشمندی برخوردار است که دغدغه‌مندی سازنده این اثر را نشان می‌دهد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. از طرفی در پرداخت این ایده نگاه دلسوزانه و مثبت حاکم بر اثر موجب شده تا این مستند دلنشین شود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. در سراسر مستند سینمایی «از آزادی تا آبادی» نگاه موشکافانه و متعهدانه جاری است که بخشی از آن به تحقیق و پژوهش جامع و اصولی‌ای که در این اثر انجام شده، بازمی‌گردد. از آزادی تا آبادی از تصاویر باکیفیت و آرشیو جامع و خوبی بهره‌مند است و کات‌‌های به‌موقع و به‌جایی که به آنها می‌زند بر اثر‌‌گذاری فیلم افزوده می‌شود.
«از آزادی تا آبادی»  ریتم خوبی دارد و جز بخش میانی کار که با پرداخت فعلی کمی کار را از ریتم انداخته است، تمام مسائل و مشکلاتی که به آن اشاره می‌شود در خدمت هدف و موضوع فیلم است. بهترین قسمت فیلم یک‌سوم پایانی آن است. جایی که قرار است مسائل کاربردی‌تری مطرح شود و راه‌‌های برون‌رفت از این بحران مورد بررسی قرار گیرد. «از آزادی تا آبادی» مستندی است حق‌طلبانه که نیاز به تولیدش حس می‌شد تا به مسؤولان، وظیفه خطیرشان در قبال شهر حماسه‌ساز و تاریخ‌ساز دفاع‌مقدس را یادآوری کند. خواسته‌‌های برحقی که سال‌هاست مردم این شهر دارند و بنا به روایت فیلم، بخشی از آنها را در سال 88 پدر شهید جهان‌آرا در صحن علنی مجلس شورای اسلامی بیان کرد اما تاکنون به آنها توجه درخوری نشده است. حتی شاهد این هستیم که سایر مردم از جمله فیلمسازها و هنرمندان نیز زیاد سراغ این مسأله را نگرفته‌‌اند و گویی خرمشهر همان سال 61 پس از خوابیدن شور و حرارت مردم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، به دست فراموشی سپرده شد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. همین‌هاست که ارزش «از آزادی تا آبادی» را دوچندان جلوه می‌کند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌؛ مستندی که نگاهی صادقانه و دلسوزانه را به  شهری که از خون هزاران دلیر بنا شده، داشته است.