احمد کاظم‌زاده*: در بررسی آخرین تحولات یمن شاید بتوان از شکست مفتضحانه عملیات اشغال شهر بندری الحدیده واقع در دریای سرخ (که بیش از70 درصد واردات مواد غذایی یمن از این بندر صورت می‌گیرد) به عنوان مهم‌ترین رخداد نام برد که آثار و پیامدهای متعددی به همراه داشته و شاید بتوان گفت سرنوشت جنگ یمن را رقم خواهد زد. در خلال 4 سالی که از آغاز عملیات نظامی ائتلاف کودتاگرایان حاکم بر عربستان به رهبری محمد بن‌سلمان و محمد بن‌زاید حاکم ابوظبی به عنوان یکی از امیرنشین‌های هفتگانه امارات می‌گذرد این دو طرف مهاجم شکست‌های زیادی را تجربه کرده‌‌اند اما شکست عملیات نظامی در الحدیده از این جهت حائز اهمیت است که این دو کشور مهاجم با سرمایه‌گذاری سنگینی که روی مزدوران کشورهای فقیر آفریقایی یا مناطق تحت اشغال جنوب یمن کرده بودند و با مشاوره‌هایی که از کشورهای غربی دریافت کرده و حتی برای نخستین‌بار کماندوهای فرانسوی را نیز در این جنگ وارد کرده بودند، امید داشتند از فضای ناشی از معطوف شدن توجه افکار عمومی بین‌المللی به بازی‌های جام‌جهانی فوتبال در روسیه استفاده کرده و طرح عملیات نظامی خود را برای اشغال الحدیده به هر طریق ممکن ولو با ارتکاب بیشتر جنایت جنگی پیش خواهند برد و بعد از آن به سمت صنعا پیش خواهند رفت و سرنوشت جنگ را به صورت نظامی به نفع خود رقم خواهند زد. آنها به قدری به خود اطمینان داشتند که از اشغال قریب‌الوقوع الحدیده خبر می‌دادند و انور قرقاش، وزیر خارجه امارات بارها بر صفحه تلویزیون ظاهر شد و از چنین امری خبر داد. اما نیروهای مدافع یمنی به رهبری انصار‌الله با اتخاذ راهبرد نظامی جدید توانستند تهدیدهای ناشی از این عملیات را به فرصتی جدید برای نیروهای مدافع و مردم این کشور تبدیل کنند. طبق این راهبرد که برای نخستین‌بار اجرا و باعث غافلگیری نیروهای مهاجم شد، ابتدا نیروهای مدافع اجازه دادند نیروهای مهاجم پیشروی و نیروهای خود را در امتداد ساحل پخش کنند و سپس در فرصتی مناسب خط ارتباطی آنها را با یکدیگر در چند نقطه قیچی کردند و آنها را در جزایر جدا از هم قرار دادند که نه راه پیش داشتند و نه راه پس و تلفات سنگینی بر آنها وارد شد. استفاده از موشک‌های ضدزره که به زمینگیر شدن نیروهای زرهی مهاجمان و توقف امکان پشتیبانی آنها از دریا انجامید، بر غافگیری‌های نیروهای مهاجمان افزود و سردرگمی آنها را دوچندان کرد. علاوه بر اینها، راهبرد تبلیغاتی و روانی مهاجمان نیز برای ایجاد شورش و اعتراض در الحدیده و دیگر مناطق یمن با افزایش فشارهای اقتصادی به شکست انجامید و مردم یمن با برگزاری تجمع ده‌ها هزار نفری در الحدیده که اکنون به سایر شهرها نیز گسترش یافته است، بار دیگر حمایت خود را از نیروهای کمیته مردمی به رهبری انصار‌الله در دفع متجاوزان سعودی و ابوظبی و حامیان آنها اعلام کردند. با گذشت زمان، آثار سیاسی شکست عملیات نظامی ائتلاف متجاوز در الحدیده بتدریج آشکار می‌شود و در این راستا نشانه‌هایی از بروز اختلاف میان این ائتلاف و حامیان غربی آنها مشاهده می‌شود.  همچنین اگر تا پیش از این کشورهای غربی و حتی اروپایی با کنار گذاشتن معیارهای هنجاری و ارزشی خود، دیدگاه مصلحت‌گرایانه در قبال جنگ یمن اتخاذ کرده بودند اما در روزهای اخیر سکوت خود را شکسته‌‌اند و در این راستا شورای اروپا قطعنامه‌ای وزین به تصویب رساند که در آن با تشریح کامل ابعاد انسانی استمرار جنگ بر توقف آن و برقراری آتش‌بس در الحدیده تاکید کرد و آنتونیو گوترش، دبیرکل پرتغالی سازمان ملل نیز برای دومین سال پیایی عربستان را در لیست سیاه ناقضان حقوق کودک قرار داد و به کشته و معلول شدن دست‌کم 600 کودک یمنی در جریان حملات عربستان تنها در یک سال گذشته اشاره کرد. پس‌لرزه‌های این مسأله به آمریکا نیز کشیده شده و مسؤولان دولت ترامپ برای پاسخگویی درباره اوضاع یمن به کمیسیون‌های مجلس نمایندگان احضار شده‌‌اند. بر این اساس، می‌توان انتظار داشت پس‌لرزه‌های سیاسی استمرار جنگ در یمن و شکست عملیات نظامی ائتلاف سعودی و ابوظبی در الحدیده ابعاد گسترده‌ای به خود بگیرد و فشارهای بین‌المللی را بر آنها افزایش دهد بویژه آنکه این احتمال وجود دارد که ادامه جنگ تجاری میان دولت ترامپ با اتحادیه اروپایی و چین بر مواضع سیاسی آنها در قبال بحران‌های منطقه‌ای از جمله یمن نیز تاثیر بگذارد و فاصله آنها را بیشتر کند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.       
*تحلیلگر مسائل خاورمیانه