سید حبیب‌الله بهشتی: ستاد فرماندهی ناتو قادر نیست در مقابل روسیه مقاومت کند. این ستاد به جا مانده از دوران جنگ سرد است و تمرکز آن بر غرب اروپاست، به همین دلیل شاهد پایگاه‌‌های نظامی آمریکایی‌ها در آلمان هستیم. در همین حال ناتو بدون آمریکا فاقد نیروی نظامی تهاجمی است و تنها فرانسه و انگلیس در میان ارتشهای اروپایی می‌توانند در جبهههای نبرد ارتشهای پیشرو باشند و نه تدافعی. از سوی دیگر ترامپ می‌خواهد نیروهای آمریکایی را از آلمان خارج کند و به تلاش‌‌های چندساله برای تغییر ساختار نظامی در این کشور ادامه دهد، چرا که آلمان حاضر به تغییر ساختار ارتشش برای مبدل کردن آن به یک نیروی نظامی تهاجمی نیست و در مقابل خواست آمریکایی‌ها مقاومت می‌کند. از سوی دیگر تحولات در اروپا نشان از آن دارد که بالکان برای آمریکایی‌ها جایگاه خاصی یافته و تلاش می‌کنند به جای سرمایه‌‌گذاری یا همسو کردن کشورهای اروپای غربی، در شرق اروپا متحدان سینه‌چاکی بیابند؛ شاید انتقال سربازان آمریکایی به لهستان را بتوان در این چارچوب در نظر گرفت. مقامات نظامی فعلی و پیشین آمریکا گزارشی را ارائه کرده‌‌اند که طبق آن به این نکته اشاره شده است که ساختار نظامی ناتو به فرماندهی آمریکا در دوران جنگ سرد که تاکنون پا برجا مانده، به اندازه‌ای کند است که نمی‌تواند در مقابل اقدامات روسیه در منطقه بالکان و شرق اروپا در صورتی که مسکو حرکت سریعی را پیش بگیرد مقاومت کند.
اختلافات بروکراتیک و زیرساختی، بالا بودن سن ادوات نظامی و عدم هماهنگی سنجیده میان نیروهای نظامی آمریکا و اروپا از مواردی است که در گزارش واشنگتن پست درباره فرسودگی ناتو به آن اشاره شده است. این موضوعات در حالی پیش از اجلاس سران ناتو در بروکسل مطرح می‌شود که به نظر می‌رسد ترامپ مانند همیشه در این اجلاس نیز رفتارهای نامتعارفی را از خود نشان دهد، همان‌طور که پیش از این نیز در هر اجلاسی شاهد چنین رویکردی از سوی او بوده‌‌‌‌‌‌ایم. این خبر خوبی برای روسیه است، زیرا انشقاق در ناتو می‌تواند تحولات منطقه‌ای را برای مسکو وارد فضای کم‌تنش‌تری کند. روسیه و ناتو در گرجستان و اوکراین 2 بار تا مرز سرشاخ شدن پیش رفته‌‌اند اما این درگیری به سود روسیه به پایان رسید. مسکو گلوگاه‌‌های راهبردی خود را به خاک روسیه متصل کرد تا اگر هم دولت در تفلیس یا کی‌یف سقوط کند، دروازه‌‌های سربازان روس بسته نشود. در همین حال ناتو به قلمرو شوروی سابق وارد شد و توانست در دیواره‌‌های سنگی برای خود روزنه‌‌هایی را حفر کند اما قادر به پر کردن این روزنه‌ها نیست، چرا که راهبرد این سازمان در مقابل تهدیدات جدید کاملا منفعل است.
ترافیک چندملیتی
ناتو برای حفاظت از جمهوری‌‌های بالتیک نیروهای چندملیتی را تشکیل داده است اما گزارش‌ها نشان می‌دهد این نیروها قادر نیستند هماهنگی کافی را با یکدیگر داشته باشند، زیرا مسائل تاکتیکی در اتاق‌‌های فرماندهی برای مقابله با روسیه ضعف‌‌های ساختاری دارد. این در حالی است که اگر قرار باشد برای حفاظت از تالین در استونی سربازان و نیروهای نظامی از کشورهای شمالی اروپا منتقل و وارد عمل شوند، ممکن است برای پیاده کردن نیروها در این بندر شاهد ترافیک باشیم، ترافیکی که منجر به سقوط شهر و بعضا استقرار کامل نیروهای روس خواهد شد.
«بن هج» فرمانده نیروهای آمریکایی در اروپا که مدت ماموریتش به پایان رسیده است، می‌گوید: ما باید سریع‌تر از روسیه باشم. روسیه می‌تواند به سرعت سیطره خود را بر مناطق شرق اروپا تثبیت کند مساله‌ای که اجلاس‌‌های متعدد ناتو پاسخی به آن نداده است. اکتبر گذشته طرحی برای انتقال سریع و آسان تجهیزات ناتو به تصویب رسید که شاید بتواند بخشی از معضلی را که این پیمان با آن روبه‌رو است حل کند اما آنچه امروز اهمیت بیشتری دارد حتی قدرت روزافزون روسیه و چین و نفوذ گسترده آنها نیست. ژنرال «دنیس مرسیر» در این رابطه می‌گوید: آنچه در حال حاضر اهمیت ویژه‌ای دارد آن است که اتحاد میان اعضای ناتو در آستانه فروپاشی است، زیرا علاقه‌مندی‌‌های طرفین با یکدیگر متقاوت است و حتی درباره مواجهه با روسیه نیز اعضای ناتو نمی‌توانند به اتفاق نظر برسند. در حال حاضر بحث گسترش نفوذ روسیه در دولت‌‌های بالتیک به موضوعی جدی مبدل شده است و نیروهای ناتو قادر نیستند مانند روسیه از طریق حمل‌ونقل زمینی نیرو و تجهیزات خود را به جبهههای احتمالی ارسال کنند؛ موضوعی که به گفته ژنرال‌‌های آمریکایی ناتو حداقل به 45 روز زمان نیاز دارد تا بتوانند نیروهای خود را در منطقه برای مقابله با روسیه در اروپا منتقل کنند.
چه کشورهایی بالاتر از معیارهای خود بودجه نظامی دارند؟
گروه بین‌الملل: نسبت خرید‌های نظامی عموما باید به حجم ارتشهای جهان و میزان تولید ناخالص ملی آنها مطابقت داشته باشد. در حال حاضر برخی کشورهای منطقه خاورمیانه و حتی کشورهای حوزه شرق آسیا دارای بودجه‌های نظامی هنگفتی هستند که آنها را نه‌تنها در برابر تهدیدات احتمالی خارجی حفظ نخواهد کرد بلکه می‌تواند خطر تجزیه آنها را به علت ورود به نبردهای بیرونی به اتکای تجهزات نظامی تقویت کند. اما روسیه در میان کشورهای جهان با رشد 20 درصدی بودجه نظامی‌اش خبرهای متعددی را پیرامون و حاشیه خود ایجاد کرد به طوری که گفته می‌شود مسکو با نوسازی ناوگان نظامی‌اش در حال پیشروی به سوی غرب است. روسیه ارتش خود را کوچک و کارآمد‌تر کرده و حتی شرکت در مسابقات نظامی که قرار است در سال 2018 و با حضور 6 کشور جدید انجام شود نشان از پویایی ارتش روسیه در مقابل رقبای جهانی‌اش دارد. چین، روسیه و قزاقستان 3 محور اصلی شرق و آسیای مرکزی را تشکیل می‌دهند که با محور ایران و پاکستان این محور در مقابل محور عربی تعریف می‌شود. در میان کشورهای جهان کماکان آمریکا بیشتر بودجه نظامی را در اختیار دارد که از تمام بودجه مصرفی برای آموزش در کل قاره آفریقا بیشتر است. ارتش آمریکا از سال 2001 تاکنون درگیر نبردهای فرسایشی و ناتمامی در سراسر جهان است و آمریکا باید این نیروی نظامی را تغذیه و برای حفظ آن در سراسر جهان اقدام کند. در همین رابطه گزارشی که موسسه صلح استکهلم درباره بودجه‌های نظامی منتشر کرده است نشان می‌دهد ایسلند و کاستاریکا عملا هیچ بودجه نظامی ندارند و تنها به توسعه زیرساخت‌ها و کیفیت زندگی شهروندان اهمیت می‌دهند؛ این در کشورهای عربی کاملا بر عکس بوده به طوری که با کاهش قیمت نفت خرید‌های نظامی آنها کاهش نیافت و همان آهنگ قبلی خود را حفظ کرد.