سیدحبیب‌الله بهشتی: آمریکا جنگنده‌های اف35 را به ترکیه تحویل نداده است؛ خرید نظامی که مدتی پیش توسط طرفین علنی و حتی گفته شد که گروهی از خلبانان ترک برای آموزش استفاده از این جنگنده به آمریکا سفر کرده‌اند.
این کشور به عنوان یکی از اعضای ناتو محدودیتی در استفاده از سلاح‌های غربی ندارد و آمارها نشان می‌دهد ترکیه دارای یکی از بزرگ‌ترین نیروهای تهاجمی در ساختار پیمان آتلانتیک شمالی است اما روابط میان ناتو و ترکیه پس از ماه عسل تلخش در تحولات سوریه و حتی کودتا علیه اردوغان، اکنون در مرحله جدایی قرار دارد، چرا که آنکارا مناسبات خود را با مسکو تقویت کرده و حتی به مرز خرید‌های تسلیحاتی نزدیک شده است. اگر روسیه سامانه‌های ضد موشکی اس400 خود را به ترکیه بفروشد، شاهد نخستین سامانه‌های ضدموشکی هستیم که توسط کشوری غیرعضو در فضای عملیاتی و اطلاعاتی ناتو مستقر شده و قادر است تحرکات اعضای این پیمان را رصد کند.
از سوی دیگر ترکیه مناسبات خاکستری با رژیم صهیونیستی دارد و از آنجا که حفاظت از این رژیم اولویت نخست آمریکا به شمار می‌رود، مادامی که اردوغان روابط خود را با تل‌آویو در این وضعیت نگه دارد، مورد غضب دولت ترامپ خواهد بود؛ ترامپی که در حال حاضر همانند دوران نیکسون از تئوری «دو ستونی» استفاده می‌کند، با این تفاوت که 2 ستون ترامپ را رژیم صهیونیستی و عربستان‌سعودی تشکیل می‌دهند. از بعد امنیتی صهیونیست‌ها و از بعد اقتصادی این سعودی‌ها هستند که منافع کلان آمریکا را در منطقه خاورمیانه دنبال می‌کنند. به همین خاطر شاهد اشتراک منافع این گروه در ناآرامی‌های سوریه، فتنه یمن و تحولات قطر هستیم.
اما در این میان ترکیه که همواره نقش متوازن‌کننده میان اعراب و رژیم صهیونیستی را در سطح کلان ایفا می‌کرده است، با روی کار آمدن اردوغان دست به بازتعریف خود در روابط با صهیونیست‌ها زد. این بازتعریف چندان برای ناتو که تامین‌کننده سلاح و حافظ امنیت ملی ترکیه است و فرماندهان ترک که از تحولات ناتو از طریق اتاق‌های مشترک مطلع می‌شوند، خوشایند نیست و تل‌آویو با همکاری واشنگتن برای محدود کردن نقش ترکیه در تحولات بویژه فلسطین و فتنه قرن برنامه دقیقی دارد. در رسانه‌های صهیونیستی طی هفته‌های گذشته اشاره شد اردوغان دست به تحرکاتی در اراضی اشغالی علیه معامله قرن زده است و نتانیاهو به رهبران عرب در این باره هشدار داد اما این همه سناریوی صهیونیست‌ها علیه ترکیه نیست. ترکیه جدید با تقویت قدرت مجریه و پیروزی رئیس‌جمهوری این کشور برای یک دوره 5 ساله، پا به عرصه تحولات منطقه‌ای می‌گذارد که نشان می‌دهد با منافع آمریکا، عربستان‌سعودی و رژیم صهیونیستی در تضاد است. تضادی که نخستین لرزه‌های آن را باید در روابط میان آنکارا و ناتو جست‌وجو کرد. این مناسبات به احتمال قوی در نشست آتی سران که قرار است در بروکسل بلژیک برگزار شود وارد فضای جدیدی خواهد شد و ترکیه ساز خروج خود را کوک خواهد کرد.
از منظر راهبردی نیز در حال حاضر کانون‌های قدرت در حال جابه‌جایی به سوی پاسیفیک هستند که منجر به سقوط آتلانتیک خواهد شد. چین و روسیه به عنوان 2 عنصر مهم حاضر در پاسیفیک از منظر اقتصادی و نظامی رشد قابل توجهی داشته‌اند و تقویت این کانون با توجه به دو پیمان منطقه‌ای و جهانی قدرتمند (شانگهایی و بریکس) می‌تواند موقعیت چین و روسیه را در حوزه پیرامونی خود و جهان تقویت کند و طی یک دوره منجر به جابه‌جایی کانون‌های قدرت از آتلانتیک به پاسیفیک شود. اردوغان این مساله را درک کرده است به همین منظور در حال جدا شدن از کانون‌های قدرت در آتلانتیک و نزدیکی به حوزه پاسیفیک است. در حال حاضر ایالات متحده از ناتو به عنوان بازوی نظامی فراآتلانتیکی خود استفاده می‌کند که در صورت سقوط این پیمان با جدایی ترکیه و دیگر اعضای مهم، عملا نیاز‌مند بازتعریف مفهوم امنیت و روابط همکاری در حوزه آتلانتیک است.
ترکیه با رصد تحولات منطقه‌ای مانند رزمایش‌های نظامی مشترکی که آمریکایی‌ها با یونان، قبرس شرقی و رژیم صهیونیستی برگزار می‌کنند، می‌داند که ایالات متحده با توجه به محور صهیونیستی خود و اهمیت حفظ امنیت این رژیم برای کاخ سفید، از ترکیه به عنوان یک عنصر سفید یاد نکرده و مناسبات با این کشور را در دوران اردوغان به سوی وضعیت خاکستری و حتی تیره سوق می‌دهد. در این شرایط اردوغان همانطور که اشاره شد در جهت تامین منافع ترکیه، اتحاد با حوزه پاسیفیک و کاهش مناسبات با ناتو را در دستور کار خود قرار داده است.