امیرعلی  ابوالفتح: «از 4 ساعت پیش روابط آمریکا و روسیه تغییر کرده است». دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا ادعای جدیدی را مطرح کرد. وی در کنفرانس خبری با حضور ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در هلسینکی و پس از 5/2 ساعت مذاکره خصوصی پشت درهای بسته از آغاز عصر جدیدی در روابط مسکو و واشنگتن خبر داد. با این حال، نه ترامپ و نه پوتین از توافقات سخنی به میان نیاوردند. شاید تنها توافق بیان شده در برابر خبرنگاران، اهدای توپ جام‌جهانی از جانب رئیس‌جمهوری روسیه به ترامپ و پذیرش این هدیه از جانب رئیس‌جمهوری آمریکا بوده است!
به هر حال، دیدار سران آمریکا و روسیه در حالی در هلسینکی فنلاند برگزار شد که 2 کشور بر سر موضوعات متعددی با یکدیگر اختلاف نظر جدی دارند. آمریکایی‌ها در تلاشند با تهدید و ارعاب رقبای سیاسی- اقتصادی خویش از جمله روسیه، خود را در جایگاه تک ابرقدرتی پس از دوران فروپاشی بلوک شرق تثبیت کنند. ادبیات به کار گرفته شده از سوی دونالد ترامپ در سفر اخیرش به اروپا حکایت از آن دارد که آمریکایی‌ها قصد دارند خواسته خود را از میزان بودجه دفاعی کشورهای عضو ناتو تا موضوع بریگزیت و ساخت خط لوله گاز از روسیه به آلمان، به دیگران تحمیل کنند.
ترامپ ساعاتی قبل از دیدار با پوتین، روسیه، چین و اتحادیه اروپایی را دشمنان آمریکا خواند. دشمنی با روس‌ها نیز از قفقاز شمالی و شرق اوکراین شروع می‌شود و تا سوریه در غرب آسیا و شبه‌جزیره کره در شرق آسیا گسترش می‌یابد. روسیه حتی به تلاش برای تاثیرگذاری بر نتایج انتخابات آمریکا متهم شده است. با توجه به چنین رویکردی، نشست سران آمریکا و روسیه بعد از 8 سال وقفه، چشم‌انداز بهبود روابط میان 2 کشور را ارائه نمی‌کند. البته دونالد ترامپ بارها بر اشتیاق خود برای تغییر در روابط با روسیه تاکید کرده و حل مشکلات جهانی بدون کمک و مساعدت روس‌ها را غیرممکن خوانده است.
با این حال به نظر نمی‌رسد درباره نحوه تعامل با روسیه، دونالد ترامپ بتواند حرف نهایی را در آمریکا بزند. در آستانه دیدار هلسینکی، کمیته اطلاعاتی سنا تحت کنترل هم‌حزبی‌های ترامپ، بر اتهام دخالت روسیه در انتخابات سال ۲۰۱۶ صحه گذاشت و وزارت دادگستری دولت ترامپ نیز علیه ۱۲ روس به اتهام هک سرورهای کامپیوتری حزب رقیب یعنی حزب دموکرات اعلام جرم کرد. این دو اقدام نشان می‌دهد ترامپ و مشاورانش برای بهبود روابط با مسکو راه بسیار دشواری پیش رو دارند.
شدت حملات بی‌پروای خبرنگاران آمریکایی و اروپایی به هر دو رئیس‌جمهوری در کنفرانس خبری درباره موضوع اتهام دخالت روسیه در انتخابات اخیر آمریکا حکایت از آن دارد که آنگونه که ترامپ مدعی است روابط 2 کشور از 4 ساعت پیش از دیدار در هلسینکی تغییر نکرده است. ضمن اینکه با وجود لفاظی‌های ترامپ در کنار پوتین، دولت آمریکا هیچ یک از سیاست‌های تهاجمی خود علیه روسیه را کنار نگذاشته است. در تمام اسناد امنیتی که توسط دولت ترامپ منتشر شده است، روسیه به همراه چین، 2 رقیب تجدیدنظرطلب توصیف شده‌اند که باید به طرق مختلف از جمله افزایش بودجه‌های نظامی، تقویت توانایی‌های سایبری، تحریم‌های اقتصادی یا حتی راه‌اندازی جنگ‌های تجاری مهار شوند.
البته روس‌ها نیز همانند چینی‌ها، در واکنش به رویکرد تهاجمی آمریکا، سیاست مقاومت و اقدام متقابل را در پیش گرفته‌اند. در چنین شرایطی، رسیدن به توافق آنگونه که ترامپ در لفظ از آن سخن به میان می‌آورد، دور از انتظار خواهد بود، جز اینکه رئیس‌جمهوری آمریکا همچون دیدار با رهبر کره‌شمالی، اهداف تبلیغاتی- انتخاباتی را از دیدار با رئیس‌جمهوری روسیه مد نظر داشته باشد. این نمایش با دست به دست شدن توپ جام‌جهانی در برابر دید همگان به اجرا درآمد؛ با این حال اینکه در پس این نمایش تغییرات بنیادین در مناسبات خصمانه 2 کشور رخ داده باشد، دور از انتظار خواهد بود.
***
منبع: پایگاه رصد