سیدهادی سیدافقهی *: انتخابات پارلمانی لبنان و پیروزی درخشان احزاب وابسته به محور مقاومت نه‌تنها موازنه قوای داخلی این کشور را به نحو چشمگیری تغییر داد، بلکه روند شکست‌های محور عربستان و متحدانش در منطقه را نیز تکمیل کرد. در ابتدا تلاش‌های بسیاری توسط برخی بازیگران داخلی و تعدادی از کشورهای منطقه برای تاخیر و تعویق در برگزاری انتخابات پارلمانی لبنان انجام شد. اما این تلاش‌ها در پایان و با تاکید حزب‌الله و متحدانش بر برگزاری انتخابات، شکست خورد. نتایج انتخابات نیز شوک بزرگی بر متحدان عربستان در داخل لبنان، رژیم صهیونیستی و حتی آمریکا وارد کرد. شکست در لبنان قسمت دیگری از سریال شکست‌های پی‌درپی محور تحت حمایت ریاض- تل‌آویو در یک سال گذشته در منطقه محسوب می‌شد. پس از اعلام نتایج و انتخاب «سعد حریری» در روز 3 خرداد به عنوان نامزد تشکیل کابینه، برخلاف انتظارها محور تل‌آویو-ریاض نه‌تنها به رای اعتماد مردم در این انتخابات و فرآیند دموکراتیک توجه نکرد، بلکه بلافاصله روند مانع‌تراشی‌ها خود در لبنان را به شکل دیگری آغاز کرد. اکنون پس از گذشت قریب به 3 ماه از زمان برگزاری انتخابات، بیروت در یک خلأ قانونی و سیاسی به سر می‌برد و فرآیند تشکیل کابینه آتی تیره و تار به نظر می‌رسد. حال این سوال پیش خواهد آمد که چرا تیم تشکیل کابینه در تلاش برای تعویق این فرآیند و نادیده گرفتن نظر و خواست مردم لبنان است؟ آیا این نیز بخش دیگری از سناریوی عربستان برای ایجاد تنش داخلی در لبنان و جبران شکست‌های متعدد خود در این کشور است؟ یا اینکه علل و عوامل داخلی همچون سیستم طایفه‌ای لبنان و سهم‌خواهی برخی گروه‌ها در این زمینه تاثیرگذار است؟ نگارنده بر این باور است که عوامل داخلی و بویژه عوامل خارجی در این زمینه نقش بسزایی ایفا می‌کنند. در عرصه داخلی سیستم سیاسی لبنان براساس سهمیه‌بندی طایفه‌ای شکل گرفته است. این مساله هم در پارلمان، هم در حکومت و حتی انتخاب وزیران نیز وجود دارد؟ بنابراین این موضوع راه را برای سنگ‌اندازی برخی گروه‌ها هموار می‌کند. اکنون برخی گروه‌هایی که در انتخابات پیروز شده‌اند همچون جریان موسوم به «نیروهای لبنانی» به رهبری «سمیر جعجع» خواستار کسب بیش از 4 وزارتخانه از جمله وزارتخانه‌های بسیار مهم و راهبردی دولت همچون وزارت دفاع هستند. این مساله سهم‌خواهی غیرمعقول، معادله تشکیل دولت را پیچیده‌تر می‌کند. در دیدار «میشل عون» رئیس‌جمهور لبنان با سمیر جعجع، وی بروشنی اعلام کرد «سهم فالانژها وابسته به جعجع بیش از 4 وزارتخانه نخواهد بود» اما چون این گروه روابط نزدیکی با عربستان و بویژه رژیم صهیونیستی دارد می‌خواهد از این طریق روند تشکیل کابینه را مختل کند. جعجع در گذشته به خاطر ارتکاب به چند فقره قتل به اعدام محکوم شده بود، اگرچه بعدها «امیل لحود» رئیس‌جمهور وقت این حکم دادگاه را به حبس ابد تغییر داد اما وی پس از 12 سال زندان عفو خورد و دوباره به حیات سیاسی کشور بازگشت. اکنون وی درصدد است با کنترل وزارت دفاع، لبنان را به طور کامل به رژیم صهیونیستی تقدیم کند. این خواسته غیرمنطقی بروشنی مقاصد شوم محور ریاض- تل‌آویو را نشان می‌دهد. در این میان نقش احزاب کوچک نیز معادله تشکیل دولت را پیچیده‌تر کرده است، یعنی احزابی که هنوز به حدنصاب یک وزارتخانه نرسیده‌اند اما خواستار کسب یک کرسی وزارتی هستند. اما علل و عوامل داخلی نقش ثانوی در عدم تشکیل کابینه و دولت جدید ایفا می‌کنند. اکنون اکثریت پارلمان لبنان در اختیار حزب‌الله و متحدانش قرار دارد و این کشور به یکی از بازیگران مهم و تاثیرگذار محور مقاومت تبدیل شده است. ریاض-تل‌آویو درصدد هستند با دور زدن نتایج انتخابات، ایجاد تعلل در تشکیل کابینه و افزایش نارضایتی‌های مردمی بخشی از شکست‌های خود را جبران و موازنه بهم‌ریخته داخلی در بیروت را تا اندازه‌ای به نفع خود تغییر دهند.  بلافاصله پس از انتخاب حریری برای تشکیل کابینه، وی به عربستان احضار شد و شواهد و گزارش‌ها حاکی از آن است که سعودی‌ها به وی دستور داده‌اندکابینه نباید اکنون تشکیل شود. الحریری نیز با اهمال در روند تشکیل دولت تلاش دارد دولتی را روی کار بیاورد که کمترین همخوانی را با نتایج انتخابات پارلمانی داشته باشد. محور ریاض-تل‌آویو پروژه‌های دیگری برای لبنان در نظر دارند. حتی امکان شروع جنگ داخلی و حمله رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان نیز دور از انتظار نیست. اگرچه عربستان و متحدانش در تلاش برای تغییر معادله و بازی کنونی سیاسی در بیروت هستند اما تلاش‌های پیگیر حزب‌الله و بویژه سخنان روز شنبه «سیدحسن نصرالله» و تاکید بر تشکیل فوری کابینه لبنان امیدها برای خنثی‌سازی نقشه‌های شوم عربستان و رژیم صهیونیستی را در این کشور دوباره زنده کرد.
* کارشناس مسائل خاورمیانه