نبود اشتغال مستمر، تعطیلی اغلب کارگاه‌ها و کارخانه‌های استان و دستمزد‌های پایین سبب شده تا بیکاری به بزرگ‌ترین معضل خراسان‌شمالی تبدیل شود. به گزارش تسنیم از بجنورد، بسیاری از کارشناسان، بیکاری و نداشتن درآمد پایدار و درنتیجه مشکلات اقتصادی را ریشه بسیاری از معضلات و آسیب‌های اجتماعی می‌دانند؛ معضلی که در چند سال اخیر نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه با بی‌تدبیری و سوءمدیریت‌ها روزبه‌روز در حال افزایش است. یکی از راه‌های بهبود فضای اشتغال، حمایت و تقویت بخش خصوصی اعم از کارخانه‌ها و کارگاه‌های کوچک است که می‌تواند با کمترین هزینه بیشترین بازدهی را در بخش اشتغالزایی داشته باشد اما وقتی سراغ صاحبان این کارگاه‌ها می‌رویم مشکلاتی نظیر گرانی مواد اولیه، سنگ‌اندازی‌های بانکی، گرانی آبونمان، نبود بازار هدف و کم‌توجهی مدیران سبب شده با 10 درصد ظرفیت خود کار کنند. اشتغال روستایی نیز یکی از پراهمیت‌ترین حوزه‌های اشتغال است که می‌توان با پرداخت وام‌های کم‌بهره، انجام برنامه‌های آموزشی سازگاری با کم‌آبی، تسهیل در بروکراسی اداری، شناساندن موارد ایجاد ثروت در بخش کشاورزی و تضمین خرید محصولات و فرآورده‌ها، آن را تقویت کرد و مانع حضور اغلب جوانان روستایی در شهر شد که این خود به بخشی از آسیب‌های اجتماعی دامن می‌زند. ورود به قشر کسبه و بازاری‌ شدن که به ظاهر شغلی راحت و نان‌آور‌ است، یکی از راه‌هایی است که جوانان می‌خواهند با انجام آن سعی در تغییر شرایط زندگی و ایجاد منبع درآمد کنند که حمایت خانواده‌ها را نیز در پی دارند. ایجاد مغازه‌های میوه‌فروشی، بوتیک لباس، غذای آماده، فست‌فود و... از انواع کسب و کارهایی است که با گذری کوچک در شهر هر روز شاهد برپایی یکی از آنها هستیم اما متاسفانه بالا پایین شدن قیمت‌ها، کرایه بالای مغازه‌ها و بازار خراب، این حوزه کاری را هم با مشکل روبه‌رو کرده است. تعامل صنعت و دانشگاه یکی از شاهراه‌های ایجاد اشتغال برای قشر فارغ‌التحصیل دانشگاهی است؛ حوزه‌ای که نه‌تنها در استان، بلکه در کشور غریب واقع شده است.
خراسان‌شمالی بر اساس آمار سال گذشته دارای 8 هزار و 362 فارغ‌التحصیل بیکار است که با تمام‌ کردن درس هنوز اشتغالی ندارند و جالب است که بیشتر این فارغ‌التحصیلان در رشته‌های فنی هستند که به‌زعم خیلی بیشترین بازار کار را دارند. بیکاری در جوانان سرچشمه بسیاری از حرکات منفی است و به همین دلیل در احادیث و روایات بسیار نهی شده است. پیامبر اسلام(ص) وقتی به جوانی می‌رسیدند اولین سوالی که از وی می‌پرسیدند درباره شغل او بود‌ که نشان از اهمیت این موضوع نزد پیامبر است. تغییر زود به زود مدیریت‌ها، استفاده از مدیران بازنشسته و عدم به‌کارگیری نیروهای جوان در پست‌های مدیریتی و به‌کارگیری نیروهای کم‌توان و نالایق در پست‌های حساس‌‌ که مرتبط با حوزه اشتغالند چنین مشکلات غیر‌قابل جبرانی را در حوزه اشتغال به وجود آورده‌است؛ مدیرانی که شایسته‌سالاری دلیل به‌کارگیری آنان نیست. آسیب‌های اجتماعی امروزه در خراسان‌شمالی به صورت خیلی گسترده زبانه گرفته به طوری که هر روز شاهد برگزاری جلسات و نشست‌هایی برای رفع آن در سطح مدیران در استان هستیم که اعتبارات هنگفتی را نیز خرج درمان غلط آن می‌کنند. کلاس‌های جلوگیری از خشونت، آموزش روابط اجتماعی و... از این کلاس‌ها هستند که به زعم برخی تنها مسکن درد هستند، در صورتی که باید بیشتر هزینه‌ها وارد بخش تولید و اشتغال شود که نه‌تنها مسکن، بلکه درمان این بخش است. دبیر انجمن صنفی کارگری خراسان‌شمالی اظهار داشت: در شرایط فعلی عمده واحدهای صنعتی در 5 شهرک صنعتی استان غیرفعال یا نیمه فعال هستند. ضمن اینکه واحدهای زیادی نیز در خارج از شهرک‌ها فعالیت داشتند و اکنون غیرفعال شده‌اند. رجایی در ادامه افزود: در حالی که محور اقتصاد استان بر پایه کشاورزی و دامپروری است و 5 کارخانه مادر در استان فعال است اما تعداد زیادی کارگر بیکار داریم به طوری که خراسان‌شمالی رتبه اول بیکاری را دارد.  وی اضافه کرد: در خراسان‌شمالی به‌دلیل ترس از اعمال مالیات از سوی امور مالیاتی، تبلیغات انجام نمی‌شود و عمده واحدهای صنعتی پشت درهای بسته فعالیت می‌کنند. با اینکه نیروی کار زیادی در استان داریم اما اشتغالزایی برای آنها انجام نشده، ‌در حالی که در استان یزد با کمبود نیرو مواجه هستند و از دیگر استان‌ها نیرو جذب می‌کنند. مصطفی دلیریان، نایب‌رئیس کمیسیون ورزش و جوانان شورای شهر بجنورد نیز در گفت‌و‌گو با تسنیم در بجنورد، با بیان این مطلب که خراسان‌شمالی سرشار از نیروهای جوان و توانمند است، اظهار داشت: استفاده از نیروهای جوان، توانمند و متعهد در امور کلان می‌تواند در توسعه استان مثمرثمر واقع شود. وی مشکل اشتغال جوانان را یکی از اساسی‌ترین مشکلات جوانان و منشاء بسیاری از مشکلات دیگر عنوان کرد و افزود: امروز جوانان خراسان‌شمالی با مشکلات عدیده‌ای همچون اشتغال، مسکن و ازدواج دست و پنجه نرم می‌کنند، لذا مسؤولان ارشد استانی برای حل مشکلات جوانان باید با شتاب بیشتری فعالیت کنند تا ذره‌ای از بار مشکلات جوانان کاسته شود. دلیریان با بیان اینکه مهم‌ترین علت افزایش سن ازدواج در سال‌های اخیر عدم توانایی اقتصادی جوانان برای تشکیل زندگی مشترک است، خاطرنشان کرد: جوانان برای شروع زندگی باید توان اقتصادی قابل قبول و شغل داشته باشند اما امروزه جوانان با سد بزرگی به نام بیکاری مواجه هستند. وی ازدواج را در کاهش آسیب‌های اجتماعی موثر دانست و تصریح کرد: متاسفانه با بالا رفتن سن ازدواج در جوانان شاهد بروز و پیدایش آسیب‌های اجتماعی هستیم و در این بین ازدواج آسان راه برون‌رفت از آسیب‌های اجتماعی است.

وضعیت اشتغال در خراسان‌شمالی مطلوب نیست
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی(ره) خراسان‌شمالی اظهار داشت: فصلی بودن اشتغال در استان باعث می‌شود در فصول سرد سال تعداد بیکاران افزایش یافته و این افراد برای گذران زندگی خود به کمیته امداد مراجعه کنند. این عوامل دست به دست هم داده تا بیش از 58 هزار و522 نفر از مردم خراسان‌شمالی تحت حمایت‌های دائم کمیته امداد قرار گیرند.  عباس اهرابی با اشاره به وضعیت فقر و محرومیت در این استان گفت: بررسی وضعیت اشتغال در 3 بخش اقتصادی کشاورزی، صنعت و خدمات نشان می‌دهد اگر چه میزان اشتغال مردم استان در بخش کشاورزی از میانگین کشوری آن بالاتر است اما در دو بخش صنعت و خدمات، میزان اشتغال در این استان به نسبت میانگین کشوری پایین‌تر است. مدیرکل کمیته امداد خراسان‌شمالی با بیان اینکه 32 هزار نفر از اقشار آسیب‌پذیر استان از این نهاد خدمات دریافت می‌کنند، گفت: این استان جزو 10 استان کشور زیر خط فقر است. اهرابی با اشاره به نبود تطابق رویه بخش‌های اقتصادی کشور با وضعیت موجود در خراسان‌شمالی افزود: این استان با وجود داشتن منابع و پتانسیل‌های فراوان، محروم مانده و جزو مناطق کمتر برخوردار طبقه‌بندی می‌شود.