مدیران آموزش‌وپرورش و نمایندگان مجلس در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» از موافقت برای تعدیل کنکور خبر دادند

«کنکور» در دست‌انداز حذف یا ماندن

محسن پورعرب: سال‌‎هاست که قانون حذف کنکور به تصویب رسیده است اما هنوز اضطراب خانواده‌ها سر جای خود است‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌؛ موضوعی که هر ساله با نزدیک شدن به زمان برگزاری کنکور سراسری داغ می‌شود اما پس از مدتی دوباره سرد شده و به فراموشی سپرده می‌شود.
 بر اساس قانون حذف کنکور که در سال 86 تصویب شد، قرار شد کنکور تا سال 91 حذف شود اما تا امروز عملی نشده است تا همچنان دانش‌آموزان و خانواده‌ها از نخستین روزهای آغاز سال تحصیلی در پایه اول ابتدایی به فکر شکستن شاخ این غول بزرگ باشند. طی مدت سپری شده از سال 86 تاکنون، اظهارنظر‌‌های گوناگونی درباره حذف کنکور انجام شده است اما شاید صحبت‌‌های رئیس مجلس را در سال گذشته و امسال بتوان از مهم‌ترین آنها دانست؛ آنجا که علی لاریجانی آبان‌ماه سال 96 در آیین معارفه رئیس جدید کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، گفته بود: «زمانی ما در مجلس تصویب کردیم کنکور برداشته شود، منتها سازوکار آن در وزارتخانه‌ها سامان پیدا نکرد اما شاید اگر سازمان سنجش منحل شود، مشکل حل شود، چرا که تا آنها هستند مشکل حل نخواهد شد». پس از این اظهارات که از سوی رئیس قوه مقننه مطرح شد، تصور این بود که تصمیمی برای حل این معادله گرفته شود اما کنکور امسال هم برگزار شد و حتی برای کنکور سال آینده هم تصمیمی مبنی بر حذف گرفته نشده است تا مشخص شود سخنان رئیس مجلس هم چندان کارشناسی نبوده است. در عین حال بتازگی علی لاریجانی در نشست کمیسیون آموزش مجلس با تاکید بر حذف کنکور اظهار داشت: «کنکور موجب به صفر رسیدن کارآفرینی کشور است، چراکه مردم حتی از مقطع ابتدایی برای کنکور دغدغه دارند، لذا بهتر است پذیرش دانشجو برعهده دانشگاه‌ها باشد».
اظهارنظرهایی که در روزهای گذشته پیرامون حذف کنکور انجام شده نشان‌دهنده حلقه مفقوده اجرای این قانون سازمان سنجش آموزش کشور است. «مهدی نویدادهم» دبیرکل شورای عالی آموزش‌وپرورش هم در این‌باره معتقد است که قرار نیست کنکور به طور کلی حذف شود.
سازمان سنجش موافق نیست
مهدی نویدادهم درباره کنکور به «وطن‌امروز» می‌گوید: موضوع کنکور نیز مانند بسیاری از مشکلات آموزش‌وپرورش ریشه در گذشته دارد که امیدواریم مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی به این موضوع ورود کنند. کنکور برای آموزش‌وپرورش یک آسیب جدی است و اگر مراجع بالادستی  باور دارند که کنکور باید حذف شود و مانع جدی تحول در آموزش‌وپرورش است پس با ورود موضوع را حل کنند. آموزش‌وپرورش مجری قوانین است و معتقد است به وظایفش عمل کرده است.
به گفته وی، قرار نیست کنکور به طور کلی حذف شود، بلکه باید هیمنه خیمه بزرگ که بر سر آموزش‌وپرورش است شکسته شود. به بیان دیگر، قرار است کاری کنیم رقابت میلیونی برای کسب رشته‌ها و صندلی‌‌های دانشگاه‌‌های برتر کشور که تناسبی با شرکت‌کنندگان در کنکور ندارد از میان برداشته شود. کما اینکه هم‌اکنون تعداد قابل توجهی از رشته‌ها بدون کنکور می‌توانند دانشجو بپذیرند و گزارش‌‌های متعددی درباره پذیرش در رشته‌ها و دانشگاه‌‌های برتر از راه‌‌های دیگر به دست‌مان رسیده است؛ با این شرایط، پس لزوم ادامه داشتن کنکور چیست؟ دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش در ادامه با بیان اینکه ما خواهان حذف یا تعدیل کنکور هستیم اما سازمان سنجش موافق حذف کنکور نیست، می‌افزاید: اگر دوستان در سازمان سنجش قبول داشتند که کنکور حذف شود چاره‌اندیشی می‌کردند و تحقیقات راهبردی برای این چالش ارائه می‌دادند و در پاسخ به نقدها و نظرات متخصصان و دست‌اندرکاران آموزش‌وپرورش اقدامات مثبتی انجام می‌شد.
سازمان سنجش متولی برگزاری 150 کنکور
این در حالی است که حسین توکلی، مشاور عالی سازمان سنجش معتقد است این سازمان تابع قانون است و نمی‌تواند خارج از اختیاراتش تصمیمی بگیرد، ضمن اینکه در جهت حذف کنکور گام‌‌های موثری برداشته است. توکلی درباره چرایی حذف نشدن کنکور تا امروز به «وطن‌امروز» می‌گوید: سال 86 طبق مصوبه مجلس قرار بر این شد کنکور به کلی حذف شود. سازمان سنجش در آن زمان مخالفت کرد به این دلیل که معتقد بود باید طبق یک برنامه کارشناسی شده حذف کنکور رقم بخورد، امروز با گذشت نزدیک به 11 سال، هنوز این اتفاق نیفتاده است.
بنابر اظهارات توکلی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، باید برای حذف کنکور جایگزینی تعیین شود تا دانش‌آموزان بر اساس یک نظام هماهنگ گزینش شوند، موضوع تاثیر سوابق تحصیلی که در حال اجراست با این شرط می‌تواند جایگزین کنکور شود که امتحان‌‌های هماهنگ و استاندارد در سراسر کشور برگزار شود. وی تصریح کرد: آنچه تاکنون توسط سازمان سنجش انجام شده، پیش رفتن در جهت مصوبه مجلس بوده است. در جهت تایید این موضوع می‌توان آمارهای کنکور امسال را بررسی کرد. از 763 هزار و 499 ظرفیت دانشگاه‌‌های کشور، 180 هزار و 949 ظرفیت بر اساس آزمون سراسری و سوابق تحصیلی پذیرش شده‌‌‌اند. همچنین 582 هزار و 550 ظرفیت هم صرفا براساس سوابق تحصیلی پذیرش خواهند شد، بنابراین بیش از سه‌چهارم پذیرفته‌شدگان بر اساس سوابق تحصیلی پذیرش خواهند شد که این نشان می‌دهد در جهت حذف کنکور اقدامات موثر و زیادی داشته‌ایم. توکلی اظهار داشت: 13 رشته به دلیل حساسیت و تعداد متقاضیان نیازمند برگزاری آزمون سراسری هستند. به عنوان نمونه، امسال بیش از 63 درصد متقاضیان ورود به دانشگاه در شاخه تجربی ثبت‌نام کرده بودند که این نشان از محبوبیت رشته‌‌‌هایی چون پزشکی و دندان‌پزشکی است، بنابراین متقاضیان چنین رشته‌‌‌هایی را نمی‌توان بر اساس سوابق تحصیلی گزینش کرد. به گفته توکلی، سازمان سنجش موافق حذف کنکور است اما باید یک جایگزین مناسب برای آن لحاظ شود. مشاور عالی سازمان سنجش در ادامه با اشاره به اینکه وظیفه سازمان سنجش تنها برگزاری کنکور سراسری نیست، افزود: سازمان سنجش متولی برگزاری 150 کنکور سراسری است که یکی از این 150 کنکور مربوط به کنکور سراسری پذیرش دانش‌آموزان در دانشگاه‌هاست.
رسالت اصلی سازمان سنجش
از سوی دیگر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌،  میرحمایت میرزاده، سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس درباره اظهارات مشاور عالی سازمان سنجش نظری متفاوت دارد. میرزاده به «وطن‌امروز»، می‌گوید: اینکه سازمان سنجش متولی برگزاری 150 کنکور در کشور است به این معنی نیست که اگر این سازمان نباشد دیگر این کنکورها برگزار نخواهد شد، بلکه آزمون‌ها مربوط به سازمان‌‌های  اجرایی است و هر سازمانی می‌تواند آزمون مدنظرش را برگزار کند. وی خاطرنشان کرد: متاسفانه سازمان سنجش از رسالت اصلی‌اش دور  شده است، درحالی که مسئوولیت این سازمان «سنجش آموزش کشور» است اما به سازمان برگزار‌کننده آزمون‌‌های سراسری تبدیل شده است. اگر قرار باشد سازمان سنجش متولی برگزاری آزمون‌‌های استخدامی وزارتخانه‌ها و نهادهای متفاوت باشد، پس چرا وابسته به وزارت علوم است؟ بنابراین اگر اظهاراتی درباره برچیده شدن سازمان سنجش مطرح شده بدین معنی است که این سازمان به رسالت اصلی خودش بازگردد، نه اینکه هر جمعه بخواهد آزمونی متفاوت را برگزار کند، کما اینکه اگر این سازمان منحل شود اتفاق خاصی در کشور نمی‌افتد. با این حال اتفاق نظر خوبی بین آموزش‌وپرورش، کمیسیون آموزش و سازمان سنجش وجود دارد که امیدواریم هرچه سریع‌تر امکان حذف کنکور فراهم شود. نظرهای متفاوت نمایندگان مجلس، مدیران آموزش‌وپرورش و سازمان سنجش درباره حذف کنکور نشان می‌دهد آنطور که باید و شاید اتفاق نظری برای از میان برداشتن این دغدغه بزرگ وجود ندارد، کما اینکه برای سال تحصیلی جدید تنها اقدام انجام شده میزان تاثیر سوابق تحصیلی است که از 20 به 30 درصد رسیده است! قدمی که بازهم از تب و تاب این رقابت نفسگیر کم نخواهد کرد.