صدها هکتار تاغزار در اطراف کرمان که سالها از هجوم شنهای روان به سمت شهر جلوگیری میکردند حالا به دلیل خشکسالی خشک شدهاند و بخش قابل توجهی از این درختان در معرض تخریب هستند. چندین دهه قبل مسؤولان وقت کرمان برای کنترل کانونهای گرد و غبار نهالهایی از درخت گز را اطراف کرمان کاشتند که پس از حدود چند دهه این درختان رشد کرده و تکثیر یافتند و حالا به یکی از اکوسیستمهای شهر کرمان تبدیل شدهاند. رمز تداوم زندگی درختان گز که در بدترین شرایط آب و هوایی و با کمترین میزان آب نیز حیات خود را ادامه میدهند ریشههایی است که در عمق زمین رشد مییابند اما در سالهای اخیر با افت بارشها در شهر کرمان دچار وضعیت نامناسبی شدهاند. طبق اعلام منابع طبیعی ۳۴ درصد مساحت استان کرمان (حدود 2/4 میلیون هکتار) بیابان است و ۱۶ کانون بادی و بیابانی در این استان وجود دارد. این روزها آسمان شهر کرمان با وزش هر بادی خاکستری میشود، این شرایط از 4 سال قبل شروع شده است. کرمانیها در گذشته نه چندان دور پدیده ریزگردها یا توفان شن را کمتر از نزدیک دیده بودند اما حالا اگر به سطح شهر سر بزنید ماسکهای سفید را در برخی روزهای سال بویژه در هفتههای اخیر بر چهره مردم مشاهده میکنید. سالانه حداقل ۱۶۶ میلیارد ریال خسارت به دلیل توفانهای شن و ریزگردها به تاسیسات شهری و روستایی، کشاورزی و زیرساختهای کرمان وارد میشود. تمام این آمارها در حالی جلوی چشم مردم کرمان رژه میرود که تنها نگهبانان شهر کرمان که همین درختان گز هستند حالا خود گرفتار پدیده خشکسالی شدهاند. متاسفانه دخالتهای انسانی همچون رها شدن شیرآبههای صنعتی و شیمیایی و گاه فاضلاب و همچنین نخالههای ساختمانی هم در از بین رفتن این جنگلها موثر بوده است. در همین باره شهردار کرمان در گفتوگو با مهر گفت: بارها اعلام کردهایم که تخلیه نخالههای ساختمانی یا فاضلابهای صنعتی در این منطقه ممنوع است و گشتهای ویژهای به صورت شبانهروزی برای برخورد با متخلفان راهاندازی شده است. سیدمهران عالمزاده بیان کرد: متاسفانه خشکسالی به درختان گز خسارت زده است اما تخلیه نخالههای ساختمانی هم خسارتها را تشدید کرده است. محمود باقری یکی از دوستداران محیطزیست نیز در گفتوگو با مهر میگوید: سال گذشته بارندگی در کرمان به صورت بیسابقهای کاهش یافت و این جنگل مدتهاست بیآب رها شده است، همین مساله باعث شده در بخشهایی از جنگل درختان به کلی خشک شوند، رطوبت خاک نیز به کلی از بین رفته است. وی تصریح کرد: انبوه زبالهها هم در اطراف این جنگلها رها شده و خشکسالی هم تازیانهای شده است که بر تن جنگل میکوبد. در تابستان سال جاری شاهد بودیم که برداشت آبهای زیرزمینی برای تامین آب شهر نیز افزایش یافت و سطح آبهای زیرزمینی آنقدر کاهش یافت که دیگر ریشههای چند متری درختان گز هم به آب نمیرسد. باقری افزود: جلوگیری از ساخت و ساز در این منطقه، جلوگیری از تخلیه زبالهها و شیرآبههای صنعتی و شهری، آبیاری سیار و جلوگیری از برداشت سفرههای آب زیرزمینی و حداقل مدیریت برداشتها میتواند راهکارهایی برای حل این مشکل باشد. وی گفت: تاغزارها که روزگاری مایه حیات کرمان بودند حالا خودشان در معرض نابودی هستند. مدیرکل محیطزیست استان کرمان نیز با اشاره به خشکسالی در کرمان گفت: با خشک شدن جنگلها، رودخانهها و از بین رفتن رطوبت خاک، شاهد هستیم کانونهای بحرانی توفان شن در کرمان افزایش یافته است. رضا جزینیزاده افزود: خشکسالی در سال جاری بسیاری از گونههای گیاهی استان کرمان را تحت تاثیر قرار داده است و این جنگلها و گونههای گیاهی در حال تخریب هستند. وی به برداشتهای بیرویه از منابع آب زیرزمینی اشاره کرد و گفت: دیگر آبی باقی نمانده است و باید چارهاندیشی شود، گونههای جانوری با ایجاد آبشخور تا حد امکان آبرسانی میشوند اما در این میان بسیاری از گونههای گیاهی در حال تخریب هستند. وی بیان کرد: سالها خشکسالی و کاهش بارندگی متوسط بارندگی ۱۲۴ میلیمتری در کرمان را نیز محقق نکرده و عملا منابع آب سطحی از بین رفته است. اکثر منابع و ذخیرهگاههای گیاهی دچار آسیب و به همین دلیل این مناطق تبدیل به کانون بحرانی بیابانی شدهاند.