بازیهای آسیایی ۲۰۱۸ جاکارتا- پالمبانگ در حالی با برگزاری مراسم اختتامیه به پایان رسید که میزبانی خوب اندونزی، ادامه اقتدار چین در ورزش آسیا، رشد و ارتقای برخی کشورها از جمله هند، چینتایپه و ازبکستان و چند مدال باارزش در کاروان جمهوری اسلامی ایران بهرغم سقوط
یک پلهای در جدول مدالها از مهمترین نکاتی است که در جمعبندی مسابقات میتوان به آنها اشاره کرد.
۱- اندونزی به عنوان پرجمعیتترین کشور اسلامی در برگزاری منظم، بیحاشیه و در حد استانداردهای جهانی بازیها بسیار موفق بود. علاوه بر این، رفتار بسیار مناسب مردم، مسؤولان و برگزارکنندگان بازیها از نکات مثبت این دوره از بازیها بود. در مجموع سطح برگزاری هجدهمین دوره بازیهای آسیایی با توجه به امکانات، تواناییها و سوابق اندونزی بسیار مناسب و قابل قبول ارزیابی میشود، همانگونه که مسوولان ورزش آسیا نیز در اختتامیه بر آن تاکید کردند.
۲- چین همچنان به عنوان قدرت مطلق ورزش آسیا جولان میدهد و در پایان مسابقات با ۲۸۹ مدال (۱۳۲ طلا) با فاصله به عنوان تیم اول معرفی شد. چینیها این مدالها را در ۴۵ رشته مختلف کسب کردند و نکته جالب اینکه باز هم بانوان چینی مدالهای بیشتری از مردان به دست آوردند. چینیها فقط در رشته شنا و شیرجه ۲۹، قایقرانی ۱۹ و دوومیدانی ۱۲ مدال طلا گرفتند. ژاپن و کرهجنوبی که به طور سنتی مقامهای دوم و سوم بازیهای آسیایی را کسب میکنند در مجموع کمتر از چین مدال طلا کسب کردند یعنی ۱۲۱ طلا. به نظر میرسد فعلا هیچ کشوری حتی در بلندمدت توان رسیدن به جایگاه چین را نداشته باشد و تیمهای آسیایی باید برای رسیدن به جایگاههای چهارم به بعد تلاش کنند.
۳- یکی از نکات بارز این دوره از بازیهای آسیایی رشد ورزش برخی کشورهای آسیایی از جمله هند، چینتایپه، ازبکستان و حتی تایلند و بحرین بود. هندیها با سرمایهگذاری مناسب در دوومیدانی به 7 مدال طلا دست یافتند و در مجموع
۱۲ مدال بیشتر نسبت به دوره قبل بازیها کسب کردند. آنان با کسب ۱۵ طلا،
۲۴ نقره و ۳۰ برنز و مجموع ۶۹ مدال در ۱۸ رشته نشان دادند برای دورههای بعد بازیهای آسیایی حرفهای زیادی برای گفتن دارند. چینتایپه هم بدون مدالآوری در رشتههای جدید با رشد شگفتآور حدود 80 درصدی موفق به کسب ۱۷ مدال طلا و رتبه هفتم بازیها شد. البته اندونزی به علت شرایط میزبانی و رشته بومی پنچاک سیلات و کسب ۱۴ مدال در آن جایگاه چهارم بازیها را کسب کرد که قطعا برای دورههای بعد امکان حضور در آن را نخواهد داشت. ازبکستان اما با رشد فراوان توانست رتبه پنجم را از ایران بگیرد. اگرچه ۱۱ مدال طلای ازبکها در 2 رشته بوکس و کوراش بود اما رشد آنها نسبت به دوره قبل بسیار قابل توجه بود و از جایگاه یازدهم دوره قبل با ۹ طلا به جایگاه پنجم صعود کردند. در کنار عملکرد خوب کشورهایی چون کرهشمالی و تایلند باید به ضعف شدید قزاقستان و سقوط به رده نهم بازیها هم اشاره کرد.
۴- کاروان ایران در مسابقات اندونزی با کسب ۶۲ مدال در ۲۱ رشته نسبت به دوره قبل بازیها مدالهای بیشتری کسب کرد و این تعداد مدال در ادوار مختلف بازیهای آسیایی (جز بازیهای تهران که در شرایط خاص میزبانی برگزار شد) بیسابقه بوده است اما درباره حضور و نتایج کاروان ایران چند نکته قابل توجه است.
الف- کاروان ایران قطعا در برخی رشتهها بسیار موفق و بیش از حد انتظار ظاهر شد و مدالهای به دست آمده در این رشتهها بسیار ارزشمند است. 2 مدال طلا در کبدی با پایان دادن به اقتدار هندیها، مدال طلای دوی 3 هزار متر با مانع، برنز تاریخی واترپلو و مدال برنز تنیس روی میز از جمله بهترین و ارزشمندترین مدالهای کاروان ایران است.
ب- برخی رشتههای کاروان ایران در حد قابل قبول و پیشبینیها ظاهر شدند از جمله وزنهبرداری، کشتی، تکواندو، ووشو، شمشیربازی، دوومیدانی، والیبال، بسکتبال، صخرهنوردی، کوراش و جودو. اگرچه در برخی از این رشتهها با اشتباهات فردی و ناداوری مدالهای باارزشی را از دست دادیم اما در مجموع عملکرد مثبت و قابل قبولی داشتند. در برخی رشتهها مانند وزنهبرداری با کسب 2 مدال طلا، دوومیدانی با 2 طلا و یک نقره و ووشو با
2 طلا عملکرد موفق تری نسبت به دوره قبل بازیها داشتیم.
پ- برخی رشتههای کاروان ایران به معنای واقعی کلمه عملکردی ضعیف و غیرقابل قبولی داشتند؛ رشتههایی که در دورههای قبل بهتر ظاهر شده بودند و انتظار مدالهای بهتر و خوشرنگتری از آنان وجود داشت یا رشتههای جدیدی که به امید کسب مدالهای زیاد در بازیهای جاکارتا شرکت کرده بودند. تیراندازی، قایقرانی، دوچرخهسواری، تیراندازی با کمان، فوتبال، هندبال، اسکواش و سپکتاکرا از رشتههایی بودند که در مسابقات آسیایی ناموفق بودند. تنها در رشته قایقرانی و در بخش بانوان عملکرد خوبی به ثبت رسید اما مدال طلای 2 دوره
قبل از دست رفت. همچنین رشتههایی چون پنچاک سیلات، جوجیتسو، بوکس و سامبو هم کاملا ناموفق بودند. در مجموع مدالهای طلای تیراندازی، قایقرانی، دوچرخهسواری و تیراندازی با کمان که پیش از این به ایران رسیده بود، این دوره جایی در مدالهای طلای کاروان ایران نداشت. عملکرد این رشتهها باید به دقت و بدون تعارف بررسی و با عوامل این ناکامیها برخورد شود.
ت- برخی رشتهها نیز بدون شانس مدال در این بازیها شرکت کرده بودند که باید با کار کارشناسی دقیق درباره نتایج آنها بررسی لازم انجام شود. رشتههایی چون ژیمناستیک، شنا، شیرجه، بدمینتون و تنیس از جمله این رشتهها هستند. در میان این رشتهها ژیمناستیک عملکرد قابل قبولی داشت و حتی میتوانست در شرایطی شانس مدال داشته باشد.
ث- در بخش بانوان بهرغم کسب ۱۷ مدال متاسفانه جز کبدی، از مدالهای طلای انفرادی که پیش از این در ووشو، کاراته و تیراندازی کسب شده بود خبری نبود. یک طلا، ۱۰ نقره و ۶ برنز حاصل تلاش بانوان ایرانی در جاکارتا بود که قطعا نقطه عطف آن طلای ارزشمند کبدی بود.
ج- عملکرد دولتها در ورزش را میتوان در المپیک و بازیهای آسیایی قضاوت کرد. بررسی دورههای مختلف بازیهای آسیایی نشان میدهد در حالی که در دوره دولت اصلاحات در پوسان کرهجنوبی دهم شدیم، در دولت نهم در ۲۰۰۶ دوحه قطر به رتبه ششم صعود کردیم. در دولت دهم با نتیجهای چشمگیر در گوانگجو چهارم شدیم اما در دولت یازدهم در اینچئون ۲۰۱۴ با یک پله سقوط پنجم شدیم و حالا در دولت دوازدهم باز هم با یک پله سقوط به رتبه ششم تنزل پیدا کردیم یعنی جایی که ۱۲ سال پیش بودیم. این به معنای سقوط ورزش در دولت فعلی است؛ سقوطی که وزارت ورزش و جوانان باید پاسخگوی آن باشد. دور کردن افراد دلسوز، باسابقه و توانمند از فدراسیونهای ورزشی و برگزاری انتخابات فرمایشی برای حذف این افراد و گماشتن افرادی که تنها مشخصه آنان همسویی سیاسی و رفاقتهای شخصی است، نتیجه مشخصی در ورزش به همراه خواهد داشت. نتایج کسب شده در برخی رشتهها از جمله تیراندازی، قایقرانی، تیراندازی با کمان و... موید این مطلب است. به هرحال عملکرد دولتهای مختلف در عرصه ورزش کاملا مشخص است و در وضعی که امید چندانی به وزارت ورزش و جوانان نیست باید امیدوار بود با پیگیری، نظارت، برنامهریزی و تلاش مسؤولان فدراسیونها و کمیته ملی المپیک شاهد افول بیشتر در بازیهای المپیک 2020 توکیو و دوره بعدی بازیهای آسیایی نباشیم.