در زمینه افزایش بی‌رویه قیمت پوشک و همچنین کمیاب شدن آن گفت‌وگویی داشتیم با عباس فصیح خوشگرد، رئیس انجمن صنایع سلولزی بهداشتی ایران که ضمن آن به بررسی چالش‌های امروز این صنعت پرداختیم.
***
ظرفیت تولید پوشک توسط شرکت‌های ایرانی چقدر است؟ این ظرفیت چه نیازی از بازار ایران را تامین می‌کند؟
میانگین امکانات و منابع کشور ما در اغلب زمینه‌ها بالاتر از میانگین کشورهای منطقه است. منابع انسانی، نیروی کار، نیروهای متخصص، منابع طبیعی و فناوری پیشرفته در کشور، برتری‌های لازم را برای مملکت ما در منطقه فراهم کرده، بنابراین با اداره امور به صورت مطلوب برابری لازم با شرکت‌های بزرگ و معتبر خارجی برای شرکت‌های داخلی کاملاً طبیعی و امکانپذیر است، از این رو ظرفیت سالانه تولید پوشک در داخل کشور (پوشک بچه 78 هزار تن و پوشک بزرگسال 8 هزار تن) به منظور تأمین نیاز مصرف‌کنندگان سراسر کشور است. این در حالی است که در صورت نیاز تا بیش از 2 برابر مصرف داخلی امکان تولید برای شرکت‌های داخلی وجود دارد.
خب! حجم کلی بازار پوشک چقدر است؟
حجم کلی (میزان مصرف) بازار پوشک حدود 90 هزار تن در سال است که تماماً توسط شرکت‌های داخلی تأمین می‌شود.
حجم واردات پوشک خارجی به ایران چقدر است؟
به‌رغم تولیدات داخلی که همواره با کیفیت مرغوب و قیمت مطلوب همراه بوده، متأسفانه شاهد مقداری واردات در زمینه پوشک در سال‌های گذشته بودیم که بخشی از حجم بازار مصرف را به خود اختصاص داده است. خوشبختانه باتوجه به کیفیت مطلوب کالاهای مشابه ساخت داخلی و در راستای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری و با عنایت به رأی کمیته فنی و قانونی اداره کل امور فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی از تاریخ 1/1/97 تا آخر سال جاری واردات محصولات بهداشتی ممنوع شد. این دستورالعمل به مدت یک سال در جهت حمایت از تولیدات داخلی است.
چند درصد از مواد اولیه پوشک وارداتی است و افزایش قیمت ارز چه میزان بر قیمت پوشک اثر می‌گذارد؟
15-14قلم کالا در تولید پوشک کامل مورد استفاده قرار می‌گیرد که اغلب آنها وارداتی است. طبیعی است که نوسانات ارزی بویژه افزایش قیمت ارز در چند ماه گذشته هزینه تولید را بیش از حد تصور افزایش داده است.
آیا با افزایش قیمت ارز، قیمت تمام شده تولید پوشک ایرانی از پوشک‌های خارجی گران‌تر خواهد شد؛ تولید شرکت‌های ایرانی در این حالت مقرون به صرفه خواهد بود؟ در این شرایط بهتر نیست جلوی ورود پوشک‌های خارجی گرفته شود؟
بدیهی است افزایش قیمت ارز تا بیش از 2برابر در چند ماه در هزینه تمام شده تولیدات تأثیر خواهد گذاشت و بازار مصرف به تصرف کالاهای خارجی در خواهد آمد. از طرفی گران شدن محصولات موجب کاهش مصرف خواهد شد که تبعات آن روی تولیدات داخلی نیز اثر خواهد گذاشت.
یک سوالی اینجا مطرح است و آن اینکه شرکت‌های تولیدکننده پوشک نیز جزو دریافت‌کنندگان دلار 4200 تومانی بوده‌اند؟ اگر بوده‌اند چرا افزایش قیمت را به این سرعت نشان دادند؛ آیا نباید قیمت‌ها نیز متناسب با همین دلار 4200 تومانی باشد؟
هیچگونه ارز دولتی 4200 تومانی به مواد اولیه مورد مصرف در صنایع سلولزی ـ بهداشتی تعلق نگرفته و تمام مواد اولیه این صنعت که از طریق واردات تأمین می‌شود با ارز ثانویه تامین شده، در صورتی که معتقدیم محصولات تولیدی این صنعت بهداشتی هستند و در سلامت جامعه و بهداشت فردی نقش مؤثری دارند، بنابراین باید در رده کالاهایی باشند که ارز دولتی به آن تعلق می‌گیرد ولی متأسفانه هیچگونه ارز 4200 تومانی برای این صنعت در نظر گرفته نشده است. در این محصول 80 درصد مواد اولیه وارداتی است و تولیدکننده مجبور است این مواد را با ارز آزاد خریداری کند.
در همه برهه‌های اقتصادی برای کالاهای اساسی سوبسید‌هایی به جهت رفاه حال تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در نظر گرفته می‌شده است، آیا پوشک با این حجم گسترده متقاضی روزانه در بازار، جزو کالاهای اساسی به حساب آورده شده است که به آن سوبسید تعلق گیرد؟
همان‌طور که عرض کردم پوشک جزو کالاهای بهداشتی است که ضرورت مصرف آن در سراسر کشور برای مردم الزامی است ولی هیچگونه کمک، سوبسید یا ارز دولتی به صنایع سلولزی بهداشتی تعلق نمی‌گیرد و تولیدکنندگان تمام موارد تهیه، تولید و توزیع را خودشان انجام می‌دهند.