گروه بینالملل: 2 حمله پیاپی در کابل این سوال اساسی را مطرح میکند که آیا دولت مرکزی افغانستان قادر است امنیت شهروندانش را در پایتخت فراهم کند یا خیر؟ ظهور و بروز داعش در افغانستان و مخلوط شدن آن با طالبان و القاعده در چهارمین دهه از درگیریهای خونین در افغانستان بار دیگر جنگ فرقهای را در این کشور شعلهور کرده است. این جنگ فرقهای که یکی از پایههای اصلی آن عربستان سعودی با خطدهی برونمرزی آمریکاییهاست در آستانه ماه محرم دستکم جان 20 تن را در یک باشگاه کشتی سنتی گرفت. این حمله از آن جهت اهمیت دارد که هدف قرار دادن محله شیعیان میتواند نشانهای از وخامت اوضاع امنیتی در پرجمعیتترین شهر افغانستان داشته باشد. با وجود اینکه دولت افغانستان وعدههای زیادی مبنی بر تامین امنیت مناطق شیعهنشین و اماکن محل تجمع مردمی را داده است اما پایانناپذیر بودن حملات خونین داعش نشاندهنده کوتاهی و اهمال عامدانه ارگ ریاستجمهوری در قبال مردم است. گفتنی است، آمریکاییها تاکنون واکنشی به حضور داعش در افغانستان نشان ندادهاند و داعش نیز مواضع آمریکاییها در افغانستان را مورد حمله یا مخاطره قرار نداده است.
همانطور که اشاره شد آمریکاییها تمرکز خود را برای محدود کردن طالبان گذاشتهاند و اکنون جیمز متیس، وزیر دفاع این کشور برای مذاکره با این گروه به کابل سفر غیرمنتظرهای کرده است. متیس در این سفر که مکمل سفر ماه قبل پمپئو به افغانستان است شرایط گفتوگوهای صلح با طالبان را فراهم خواهد کرد و نکته حائز اهمیت این سفر آن است که دولت افغانستان در این گفتوگوها نهتنها اعمال نظری ندارد، بلکه حتی به عنوان ناظر نیز شرکت نمیکند.
متیس در سفر به کابل با اشرفغنی، رئیس جمهور افغانستان و عبدالله عبدالله گفتوگو کرد که جزئیاتی از این ملاقاتها منتشر نشده است. نباید از نظر دور داشت که سفر متیس میتواند روند کنونی در افغانستان را کمی متشنجتر کند، چرا که هرگاه مقامات آمریکایی برای گفتوگوهای به اصطلاح صلح به افغانستان رفتهاند موج جدیدی از خشونتها در این کشور به جریان افتاده است. در حال حاضر به گفته کارشناسان بیش از نیمی از افغانستان آلوده به افراطیگری است اما این افراطیگری میان جریانات کوچ داده شده از سوریه و عراق به این کشور چندان قابل تفکیک نیست که در کدام بخشها طالبان، در کدام بخش القاعده و کجا داعش در حال فعالیت حداکثری است. حتی برخی کارشناسان بر این باورند جریانات مورد حمایت از سوی سعودی به نیابت از یکدیگر در بخشهای مختلف مشغول اجرایی کردن ایدههای وحشیانه و خونین هستند.
از نکات جالب تحولات افغانستان بازگشت عنصر امنیتی آمریکایی به عرصه سیاسی این کشور است. این عنصر زلمای خلیلزاد نام دارد. خلیلزاد که در دوران جرج بوش به عنوان سفیر آمریکا در کابل و بغداد فعالیت میکرد، چهرهای امنیتی است که از سوی ترامپ به عنوان مشاور ویژه امور افغانستان معرفی شده است. خلیلزاد در عین حال به گفته کاخ سفید قرار است بین گروههای مختلف سیاسی و شبهنظامیان مسلح در افغانستان ارتباط برقرار کند.
روبین رافل، دیپلمات ارشد آمریکایی و چهاردهمین سفیر ایالات متحده در تونس درباره خلیلزاد میگوید در حال حاضر گفتوگو با طالبان اولویت اصلی آمریکاییهاست و نباید اجازه داد افغانستان به سوریهای جدید مبدل شود، این در حالی است که افغانستان در حال حاضر تحت اشغال نیروهای آمریکایی است و این نکته مسالهای است که در تحلیل مسائل این کشور باید آن را در نظر گرفت.
افغانستان از سال 2001 و پس از حملات 11 سپتامبر محور اصلی سیاست خارجی آمریکا به شمار میرود. از محور افغانستان آمریکاییها قادرند تمام قدرتهای منطقهای و جهانی را متاثر کنند. روسیه، چین، هند، ایران، پاکستان و حتی عربستانسعودی و پادشاهیهای فاسد عربی همگی در این کارزار دخالت دارند به طوری که آمریکاییها با استفاده از اهرمهایی چون ایجاد ناامنی از طریق تزریق تروریستها و راهبرد حضور نامحدود نظامی در این کشور و گفتوگوی ساختگی با طالبان و جریانهای بیشمار تکفیری- سلفی، قصد دارند تاثیرگذاری خود را در سطوح کلان و خرد با راهبردهای میانمدت و بلندمدت بر منطقه حفظ کنند.
طالبان و جریانهای دیگر همانطور که نقشههای پنتاگون نشان میدهد بیش از نیمی از افغانستان را در اختیار دارند، نه حاضر به عقبنشینی هستند و نه حاضرند در قدرت با آمریکاییها توافق کنند، به همین جهت بحث گفتوگو نوعی نمایش برای سرگرم کردن افکار عمومی آمریکاست که 17 سال است با اخبار متعدد جنگ مواجه هستند.