گروه بین‌الملل: بصره در جنوب عراق از اواخر تیرماه گذشته شاهد تظاهرات‌هایی در اغلب مواقع توأم با خشونت در اعتراض به قطع برق، کمبود آب آشامیدنی و دیگر مشکلات اقتصادی بوده و این اعتراضات از سه‌شنبه هفته گذشته تشدید شده است. طبق اعلام منابع رسمی در عراق، طی یک هفته اخیر در جریان این ناآرامی‌ها دست‌‌کم 11 نفر کشته و ده‌ها تن زخمی شده‌اند. این استان عمدتا شیعه‌نشین دارای جمعیتی بالغ بر 2 میلیون نفر است که از سوء‌خدمات دولتی بویژه بحران آب و برق و بیکاری جوانان رنج می‌برد. طبیعتا دولت عراق مسؤول رسیدگی به مطالبات شهروندان عراقی است و این انتظار می‌رود که نوک پیکان معترضان به سمت دولت حیدر العبادی و اعضای کابینه‌اش باشد اما در روزهای گذشته عده‌ای از معترضان به دفاتر گروه‌های وابسته به حشدالشعبی در بصره که نقش بارزی در نبرد علیه تروریسم داعشی داشتند و نیز به کنسولگری ایران در این شهر حمله کردند که این اقدامات با استقبال رسانه‌های سعودی روبه‌رو شده است. این تحرکات و حملات مشکوک به دفاتر حشدالشعبی در بصره در شرایطی است که این تشکل مقاومت در دولت حضور ندارد و مسؤولیت مشکلات اقتصادی بصره به عهده دولت العبادی است.  با توجه به اینکه وزیر آبرسانی کابینه العبادی از جریان صدر است، می‌توان این سوال را پرسید که چرا دفاتر جریان صدر و دفاتر نخست‌وزیر به آتش کشیده نشد؟ به همین علت به نظر می‌رسد دست‌هایی در ورای این حملات مشکوک وجود دارد که سعی می‌کند همزمان با تلاش‌ها برای تعیین دولت جدید، جایگاه گروه‌های عراقی که از حشدالشعبی حمایت می‌کنند را تضعیف کند. این هدف دقیقا مطابق است با درخواست آمریکا و عربستان برای انحلال حشدالشعبی. اوج این حملات مشکوک را می‌توان در به آتش کشیدن کنسولگری ایران در بصره مشاهده کرد که بی‌تردید با تلاش‌های جبهه متخاصم علیه محور مقاومت بی‌ارتباط نیست. مقام‌های آمریکایی و سعودی بارها برای دور کردن ایران از عراق اظهارات بی‌اساس و تحرکات مشکوکی داشته‌اند. با توجه به اینکه واشنگتن و ریاض از تخریب روابط تهران و بغداد سود می‌برند و بارها به طور علنی خواستار کاهش روابط دو طرف شده‌اند، با قاطعیت می‌توان گفت عوامل سعودی و آمریکایی با نفوذ در تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم، 2 هدف عمده را دنبال می‌کنند؛ اختلاف‌افکنی میان گروه‌های شیعی عراق و دور کردن احزاب سیاسی طرفدار حشدالشعبی از قدرت و دور کردن عراق از ایران و از سرگیری طرح تجزیه این کشور. موید این مقوله نیز این است طی 2 سال اخیر از زمانی‌ که عربستان گام‌هایی را برای نزدیک شدن به بغداد برداشته، اختلافات میان گروه‌های شیعی افزایش یافته است.
اقدام العبادی پس از تشدید ناآرامی‌ها در بصره
به‌دنبال آتش‌زدن مقرهای وابسته به حشدالشعبی و کنسولگری ایران در بصره، فرماندهی عملیات مشترک در عراق به نیروهای امنیتی این کشور دستور داد با قاطعیت با اغتشاشات در بصره برخورد و از نهادهای دولتی و غیر دولتی حمایت کنند. حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق نیز جمعه‌شب پس از نشست امنیتی با فرماندهی عملیات مشترک عراق درباره تحولات و ناآرامی‌های اخیر بصره، خواستار تقویت نیروهای امنیتی در این شهر شد. العبادی همچنین با صدور دستوری، خواستار تحقیق از یگان‌های امنیتی مسؤول محافظت از نهادهای عراقی و کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در بصره شد. از سوی دیگر،‌ بحران ایجاد شده در بصره که هنوز لاینحل باقی مانده است، موجب شد پارلمان عراق روز شنبه نشست فوق‌العاده‌ای را برای بررسی این بحران برگزار کرد. در همین راستا، «غانم حمید» رئیس شورای استانداری بصره از اهمیت نشست فوق‌العاده پارلمان درباره وضعیت این استان کاست و تاکید کرد نمی‌توان به آن اعتماد کرد. حمید با انتقاد از سیاست‌های حیدر العبادی، نخست‌وزیر و فرماندهی کل نیروهای مسلح گفت: او بخشی از توطئه‌ای است که بصره با آن مواجه  است. العبادی به دلیل امروز و فردا کردن در اجرای وعده‌هایش، مسؤول همه خرابکاری‌های شکل گرفته در این استان است.
اعلام حکومت‌ نظامی در بصره
مقام‌های عراقی همچنین اعلام کردند روز شنبه شماری از نیروهای امنیتی از بغداد به بصره اعزام شده‌اند و شماری زیادی از نیروهای مبارزه با تروریسم در اطراف مقرهای دولتی، بانک‌ها و موسسات دولتی در بصره مستقرند. به گفته منابع آگاه امنیتی در داخل شهر بصره، در این شهر حکومت ‌نظامی برقرار شده است. همچنین بر اساس اخبار منتشر شده، سرتیپ ستاد جاسم السعدی، رئیس پلیس بصره در پی حوادث جاری و خشونت‌هایی که از چند روز پیش در این شهر رخ داده است از سمتش برکنار شد.
بیانیه گردانندگان تظاهرات درباره آشوب‌ها
طبق اعلام یک منبع در فرودگاه بین‌المللی بصره، روز شنبه گلوله‌هایی به سوی این فرودگاه و در نزدیک کنسولگری آمریکا و فرودگاه سقوط کرد و هیچ تلفات جانی یا خسارت مالی به همراه نداشت. به گفته این منبع، محل اصابت این گلوله‌ها دور از ساختمان مسافران و دور از محل استقرار هواپیماها بود و هیچ تلفاتی و خساراتی به همراه نداشت و فعالیت فرودگاه به حال طبیعی خود ادامه دارد. این منبع احتمال داد این گلوله‌ها کنسولگری آمریکا را که در نزدیکی فرودگاه است هدف قرار داده بود. گزارش‌ها حاکی است معترضان خشمگین همچنین روز گذشته به میدان نفتی غرب القرنه 2 هجوم بردند و شماری از کارگران آن را به گروگان گرفتند. این تحولات در حالی رخ داد که گردانندگان تظاهرات اعتراضی در بصره طی اطلاعیه‌ای، سوءاستفاده آشوبگران از مطالبات خود را محکوم کردند. در این اطلاعیه که جمعه‌شب منتشر شد، آمده است: تظاهرات ما مسالمت‌آمیز بود اما عده‌ای آشوبگر و مرتبط با جریان بعث و گروه تروریستی داعش آن را از مسیرش منحرف کردند و با سوزاندن ادارات و سازمان‌های دولتی خسارات بسیاری به بار آوردند. در بخش دیگر این اطلاعیه آمده است: به همه شهروندان در بصره اعلام می‌کنیم روز شنبه [دیروز] هیچ‌گونه تظاهراتی از سوی مردمی که خواستار مطالبات قانونی از دولت هستند، برگزار نخواهد شد تا نیروهای نظامی فرصت داشته باشند عناصر نفوذی بعثی و داعش را شناسایی و دستگیر کنند.
تظاهرات همبستگی با بصره در نجف و کاظمین
همزمان با تظاهرات در استان بصره، شهر نجف عراق جمعه شاهد تظاهرات مردمی در میدان «العشرین» به منظور همبستگی با تظاهرکنندگان بصره بود. به همین منظور، خیابان‌های اطرف ساختمان فرمانداری نجف شاهد تدابیر شدید امنیتی از جمله بستن خیابان‌ها و ایجاد موانع بود. در همین راستا، مجموعه‌ای از اهالی کاظمین نیز به منظور همبستگی با اهالی بصره به سمت مرقد امام کاظم(ع) راهپیمایی کردند. طبق گزارش، تظاهرکنندگان در کاظمین روند کنونی سیاسی و جلسات پارلمان عراق را که در سایه بالا گرفتن بحران در شهر بصره برگزار می‌شود، محکوم کردند. تظاهرکنندگان همچنین خواستار برآورده کردن خواسته‌های اهالی بصره شدند.
واکنش‌های داخلی به آشوب‌های بصره در واکنش به اتفاقات اخیر در بصره، آیت‌الله سیدکاظم حائری از مراجع تقلید عراق گفت: حق شما تظاهرکنندگان است که خواسته‌های مشروع و قانونی خود را مطالبه کنید. حائری تاکید کرد: باید از توسل به هرگونه اقدام خشونت‌آمیز در تظاهرات خودداری کرد و با برگزاری متمدنانه راهپیمایی و اعتراضات همگانی مسالمت‌آمیز، خواسته‌های خود را پیگیری کنیم. سیدعمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق نیز تعرض به سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در بصره و سایر مراکز و دفاتر حزبی و دولتی را بشدت محکوم کرد. حکیم جمعه‌شب در بیانیه‌ای نسبت به حوادث اخیر بصره ابراز نگرانی کرد و گفت اکنون کشور در سراشیبی خطرناکی قرار دارد که نیازمند تأمل و دقت نظر واقع‌گرایانه است. نوری المالکی، رئیس ائتلاف دولت قانون عراق در واکنش به اتفاقات اخیر در بصره، اقدام دستگاه‌های امنیتی در این زمینه را کند و ضعیف دانست. شیخ قیس الخزعلی، دبیرکل عصائب اهل الحق عراق نیز اظهار داشت آشوبگران در بصره اهداف خاصی دارند که با اصل درخواست و هدف تظاهرکنندگان در تضاد است. وی گفت: اگر اعتراض‌ها به کمبود آب است همه می‌دانند که وزیر آبرسانی کابینه از جریان صدر و نفر اول دولت هم حیدرالعبادی است، پس چرا دفاتر جریان صدر و دفاتر نخست‌وزیر به آتش کشیده نشد. دبیرکل عصائب اهل الحق عراق گفت: ما که در دولت نقشی نداریم چرا باید دفاترمان سوزانده شود؟ وی تأکید کرد: اوضاع به بن‌بست رسیده است و حیدر العبادی باید استعفا کند. وی افزود: آمریکا طرح تجزیه عراق را مدیریت می‌کند و حوادث اخیر بصره این مسأله را آشکار کرد. همچنین ائتلاف البناء وابسته به هادی العامری و نوری المالکی از حیدر العبادی،‌ نخست‌وزیر عراق خواستند فورا به بصره برود. این ائتلاف در بیانیه‌ای آورده است: ما با نگرانی وضعیت شهر بصره را دنبال می‌کنیم و می‌بینیم برخی با حمایت خارجی سوار بر موج تظاهرات شده و آن را تبدیل به غارتگری، اغتشاش، آتش زدن دفاتر احزاب و خرابکاری می‌کنند. احساس مسؤولیت به ما حکم می‌کند با تمام ابزارهای قانونی بر دولت و نخست‌وزیر فشار بیاوریم تا به خواسته‌های تظاهرکنندگان جامه عمل بپوشاند و راه‌حل‌های فوری ارائه کند.
از سوی دیگر گردان‌های سید‌الشهدا در عراق، گروه تروریستی داعش را عامل حملات اخیر به دفاتر این گروه در استان بصره معرفی کرد. ابوآلاء الولائی، دبیرکل گردان‌های سیدالشهدای بصره تاکید کرد: داعشی‌ها به دفاتر ما در بصره حمله کردند. وی با بیان اینکه بزودی اقدام قاطعانه‌ای در جنوب عراق انجام خواهد شد، گفت داعشی‌ها دفاتر گردان‌های سیدالشهدا را به آتش کشیدند.