مقداد راشد: فرار از زندان، 24، لاست، خانه پوشالی و... حتما خیلی‌هایتان این اسم‌ها را شنیده‌اید و احتمالا مشتری ثابت این سریال‌ها هم بوده‌اید؛ سریال‌هایی که چند هزار کیلومتر دورتر از مرزهای سرزمینی ما در فرهنگی بیگانه با ما تهیه و تولید می‌شوند و دیگر هر کدام‌شان در بدترین حالت چند روز بعد از پخش در آمریکا در سایت‌های دانلود ایرانی پیدا می‌شوند و هر کسی اراده کند، می‌تواند آنها را دانلود کند و ببیند. اصلا چرا راه دوری برویم؟ همین سریال‌هایی که بیخ گوش خودمان در ترکیه تولید می‌شوند و بدبختانه محتوای‌شان حتی با فرهنگ همان کشور نیز در تضاد و تعارض اساسی است اما در دنیای ماهواره‌ها و اینترنت و دوبله‌های زیرزمینی، به راحتی در کشور ما هم پخش می‌شوند و واقعیت این است که بیننده هم کم ندارند! سریال‌های کره‌ای هم که جای خودشان، تاریخ و قهرمان‌سازی آسیای شرقی‌ها هم برای خودشان است که به مذاق ما هم اتفاقا خیلی خوش آمده است. اما این مقدمه برای چه بود؟ برای این بود که بگویم بخش مهمی از قدرت هر کشور را قدرت نرم آن کشور و صدور فرهنگش در قالب اقلام مختلف فرهنگی بویژه فیلم و سریال تشکیل می‌دهد و بدون تعارف ما در این زمینه عقبیم. سال 1389 شبکه‌ای در میان شبکه‌های تلویزیون پا به عرصه گذاشت که کمتر کسی فکر می‌کرد خیلی زود بتواند جای پایش را بین مردم باز کند و بسرعت تبدیل به یکی از شبکه‌های محبوب مردمی شود که بتازگی داشتند گیرنده‌های دیجیتال برای تلویزیون‌های‌شان می‌خریدند. Ifilm، شبکه‌ای که توسط معاونت برون‌مرزی سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی با هدف‌گذاری مخاطب عرب‌زبان راه‌اندازی شد و البته بخش فارسی هم داشت ولی به شکل باورنکردنی با نمایش سریال‌هایی که تقریبا همه آنها بازپخش سریال‌های شبکه‌های دیگر بودند، توانست گوی سبقت را از خیلی از رقبایش برباید و محبوب خانواده‌ها شود. ifilm البته نخستین شبکه‌ای نبود که معاونت برون‌مرزی سازمان صداوسیما برای مخاطبان خارجی راه می‌انداخت اما اگر نگوییم موفق‌ترین، لااقل یکی از موفق‌ترین شبکه‌های سازمان بود که خیلی زود توانست اقبال مخاطبان را به دست آورد. پیش از آی‌فیلم شبکه‌های برون‌مرزی دیگری که عمدتا رویکرد خبری و سیاسی داشتند راه‌اندازی شده بود اما این شبکه نشان از رویکرد جدید صداوسیما داشت که در جنگ رسانه‌ای و فرهنگی جهانی این مساله را درک کرد که باید از طریق‌هایی نرم‌تر از خبر، سراغ مخاطب غیرایرانی رفت و در قالبی جذاب مانند فیلم بخش مهمی از شبهات، شایعات و تهدیدهای نرم علیه ایران در افکار عمومی مخاطبان خارجی و عمدتا عرب‌زبان را پاسخ گفت و در برابر آنها دفاع کرد. شاید خیلی از ما نسبت به برخی سریال‌هایی که در تلویزیون پخش می‌شوند ایرادات مختلف فرمی یا حتی محتوایی را داشته باشیم اما اگر در چارچوب شبکه آی‌فیلم و مخاطبان خاص آن نگاه کنیم به این موضوع می‌رسیم که کارکرد خیلی از آثار در ورای مرزهای جمهوری اسلامی، اولا انتقال این پیام است که در این کشور نه هنر مخدوش شده و نه جلوی فعالیت زنان در عرصه‌های هنری گرفته می‌شود و ثانیا بخشی از انتقال فرهنگ ایرانی- اسلامی به مخاطبانی که غالبا مسلمان هستند انجام می‌شود. البته پس از تحریم‌های ظالمانه‌ای که به کشورمان تحمیل شد و مشکلات بودجه‌ای که در بخش‌های مختلف کشور به وجود آمد، سازمان صداوسیما نیز مانند سایر بخش‌های فرهنگی جزو نخستین قربانیان کاهش‌های اعتبارات شد و طبیعتا در روند تولید سریال‌های درجه یک و فاخر نیز خلل ایجاد شد. هر چند این شبکه با وجود تمام معضلات مالی، سعی کرد روند رو به جلویی داشته باشد اما به هر حال سرریز این مسائل به شبکه‌ای مانند آی‌فیلم که خود تولید مستقل نداشت و با فرآوری و بازپخش تولیدات شبکه‌های داخلی تامین آنتن می‌کرد نیز رسید و این شبکه هم مانند سایر شبکه‌های تلویزیون دچار آفتی به نام پخش سریال‌های تکراری شد در حالی که این شبکه، آنقدر اهمیت و ارزش برای سیاست‌های کلان فرهنگی منطقه‌ای نظام داشت که تخصیص بودجه مناسب به آن، در میان‌مدت جبران‌کننده هزینه‌های اقتصادی خواهد بود.
آی فیلم، شبکه‌ای راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران است که باید بهتر از این شود، تقویت از لحاظ فنی، مخاطب‌یابی مناسب و البته حمایت‌های مادی و معنوی، می‌تواند این شبکه را به یکی از شبکه‌های موثر حوزه فیلم و سریال در غرب آسیا تبدیل کند.