گروه بینالملل: استان بصره در جنوب عراق طی روزهای گذشته شاهد تظاهرات گسترده مردم در اعتراض به کمبود خدمات بود. در جریان این تظاهرات ۱۵ تن کشته و صدها تن نیز زخمی شدند. برخی تظاهراتکنندگان نیز ساختمانهای دولتی مثل دفتر استانداری، ساختمانهای وابسته به شهرداری، مرکز حشدالشعبی، ساختمان کنسولگری ایران و تمام دفاتر احزاب اصلی شیعه و جنبشهای سیاسی در بصره را به آتش کشیدند. گزارشها حاکی است بعد از چند روز تظاهرات گسترده در بصره و به آتش کشیدن نهادها و مقرهای احزاب، آرامش نسبی به این استان بازگشته است. با این حال گفته میشود رهبران جنبش اعتراضی در بصره تصمیم گرفتهاند تظاهراتشان برای برکناری فرماندهان امنیتی و حل بحران آلودگی آب و نبود خدمات و فرصتهای شغلی را کمی به تعویق بیندازند. ابوحیدر الحمدانی یکی از این رهبران گفت: تظاهرات بصره هرگز به پایان نخواهد رسید. ما اکنون در مرحله دادن فرصت به دولت مرکزی و مقامات محلی برای برکناری رهبران امنیتی و بقیه خواستههایمان هستیم اما تظاهرات بعدا دوباره از سرگرفته خواهد شد. از سوی دیگر، منابع عراقی میگویند ناآرامی در استان بصره در جنوب کشور سبب شده است که مقتدا صدر، رهبر ائتلاف سائرون به هادی العامری، رهبر ائتلاف الفتح نزدیکتر شود و تشکیل فراکسیون اکثریت پارلمان جدید، قوت بگیرد. این 2 ائتلاف شیعه همچنین در پی اتفاقات بصره، خواستار استعفای حیدرالعبادی از پست نخستوزیری شدهاند و العبادی نیز این مواضع را -که در جلسه فوقالعاده پارلمان درباره ناآرامیهای بصره اتخاذ شد- سوءاستفاده سیاسی علیه خود خواند. منابع مطلع تصریح میکنند فشارهای مرجعیت دینی یعنی آیتالله سیدعلی سیستانی نیز که خواستار تشکیل دولت بر اساس شایستگیها شد نه بر اساس سهمخواهیها، دلیل دیگر این نزدیکی است. در همین راستا قرار است نشستی قریبالوقوع در بغداد میان 5 ائتلاف شیعه شامل سائرون، الفتح، النصره، دولت قانون و الحکمه برگزار شود که هدف از آن طرح اسامی جدید برای نخستوزیری است. به گفته منابع، ائتلافهای مذکور در چارچوب معادله «2+5» درباره نامزد نخستوزیری توافق خواهند کرد. طبق این گزارش، معادله پیشنهاد داده شده که به «2+5» معروف است احزاب پنجگانه شیعه و 2 جریان سنی و کردی عراق را در بر میگیرد و کسی را از معادله سیاسی حذف نمیکند. از جانب هر گروه یک نامزد (و مجموعا 3 نامزد) برای نخستوزیری معرفی میشود و درباره آن رأی گرفته میشود. طبق گفته این منابع، به نظر میرسد بهناچار احزاب عراقی به سوی این معادله پیشنهادی بازگشتهاند. صدر نشستهایی را در دفتر خود در نجف با نمایندگان ائتلافهای الفتح و ائتلاف خودش برگزار کرده تا تحولات بصره و بحران تشکیل دولت جدید مهار شود. طبق این گزارش، پیشتر قیس الخزعلی، دبیر کل گروه جنبش عصائب اهل الحق گفته بود «ائتلاف کردن الفتح و سائرون، به معنای ثبات عراق و موفقیت دولت جدید است».
آیتالله سیستانی: چهرههای قبلی نخستوزیر نشوند
از سوی دیگر، یک منبع آگاه نزدیک به مرجعیت عالی شیعیان در عراق، اظهارات برخی نمایندگان پارلمانی در رسانهها درباره موضعگیری مرجعیت درباره نامزدی برخی شخصیتهای سیاسی را رد کرد. این منبع اعلام کرد: این خبر دقیق نیست و بر اساس قانون اساسی، نامزدی افراد برای تصدی پست نخستوزیری از اختیارات فراکسیون اکثریت پارلمان است و دیگران نمیتوانند آن را رد کنند. در ادامه این بیانیه آمده است این تعبیر که مرجعیت دینی با برخی اسامی برای تصدی پست نخستوزیری مخالفت کرده، صحت ندارد و مرجعیت نام هیچ طرفی را تایید یا رد نکرده است اما در تماسی که طرفهای مختلف- به طور مستقیم یا غیرمستقیم- با مرجعیت برقرار کردهاند، ایشان اعلام کردهاند نخستوزیری را که از میان شخصیتهای سیاسی که طی سالهای گذشته در قدرت بودهاند، تایید نمیکنند و هیچ تفاوتی میان شخصیتهای سیاسی مستقل یا وابسته به احزاب مختلف وجود ندارد. این در حالی است که پیشتر صباح الساعدی، یکی از رهبران ائتلاف سائرون درباره موضع مرجعیت عالی شیعیان عراق درباره نامزدهای نخستوزیری، دیروز دوشنبه ادعا کرده بود مرجعیت عالی شیعیان در عراق به طور رسمی اعلام کرده است با نامزدی 5 نفری که در رسانهها برای تصدی پست نخستوزیری از آنها سخن گفته میشود، مخالف است. وی مدعی شد آیتالله سیستانی اعلام کرده است حیدر العبادی، نوری المالکی، هادی العامری، فالح الفیاض و طارق نجم، شانسی برای نخستوزیری ندارند.