گروه اقتصادی:‌ بانک مرکزی در راستای ساماندهی بازار ارز و مسائل مربوط به آن، پیشنهادهایی را برای تصمیم‌گیری به هیات‌وزیران ارائه کرد که پس از تصویب در دولت به بخشنامه ارزی 16 مرداد معروف شد. بر اساس بند ۵ این تصویب‌نامه، سازمان حمایت مکلف است برای کالاهایی که تا زمان ابلاغ این تصویب‌نامه، ارز آنها به‌صورت بانکی یا در سامانه نیما (گروه‌های کالایی اول و دوم) تأمین شده و ترخیص آنها انجام نشده (به‌جز کالاهای موضوع بند « ۱» این تصویب‌نامه)، ضمن گرفتن مابه‌التفاوت «نرخ ارز زمان پرداخت» و «نرخ ارز در بازار در تاریخ ترخیص» و با رعایت دیگر ضوابط نسبت به صدور مجوز ترخیص اقدام کند.
شکاف میان عرضه و تقاضای ارز
براساس آمارهای روزانه سامانه نیما از تاریخ اجرایی شدن بسته جدید ارزی بانـک مرکـزی، 16 مـرداد تا 19شهریور حجم کل ارز صادراتی فروش رفته حدود 1/5 میلیارد یورو و حجم کل ارز خریداری شده نیـز بـیش از 1/2 میلیارد یورو ثبت شده است. به گزارش «وطن‌امروز»، معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در گزارشی سیر حجم خرید و فروش ارز و متوسط قیمت روزانه آنها را مورد بررسی قرار داده است. بر اساس این گزارش، سیر میزان خرید ارز بابت واردات (تقاضا) و میزان فروش ارز حاصل از صادرات (عرضه) در سامانه نیما از ابتدای اجرایی شدن بسته ارزی دولت در بازه زمانی 16 مرداد 1397 تا 19 شهریور سال 1397 معادل 29 روز کاری، نشان می‌دهد عرضه و تقاضای روزانه ارز در این مدت سیر نوسانی داشته است. بیشترین حجم عرضه ارز مربوط به 18 شهریور و معادل 2/3 میلیون یورو بوده وکمترین حجم عرضه ارز مربوط به 25 مرداد معادل 3/9 میلیون یورو بوده است. در این بازه حجم کل فروش ارز معادل 1/47 میلیارد یورو بوده و بیشترین حجم تقاضای ارز در سامانه نیما مربوط به 18 و 13 شهریور معادل 92 میلیون یورو بوده و کمترین حجم تقاضای ارز در 8 شهریور و معادل 200 هزار یورو انجام شده است. در مجموع در این 29 روز حجم کل خرید ارز در سامانه نیما بالغ بر 1/23 میلیارد یورو انجام شده است. تقریباً در نیمی از روزهای مبادله ارز در بازه 29 روزه مورد بررسی، تقاضا از عرضه بیشتر بوده ولی در مجموع کل بازه مورد بررسی، تراز مثبت 241 میلیون دلاری درباره عرضه در مقایسه با تقاضای ارز وجود داشته است.
متوسط نرخ خرید و فروش ارز در بازار ثانویه
از سوی دیگر سیر متوسط نرخ خرید و فروش ارز در بازار ثانویه در این بازه زمانی نشان می‌دهد به‌طور متوسط در مدت یاد شده ارز حاصل از صادرات حدود 9 هزار و 83 تومان به ازای هر یورو در بازار ثانویه فروش رفته و ارز مورد نیاز برای واردات نیز به طور متوسط با قیمت 9 هزار و 525 تومان به ازای هر یورو خریداری شده است. بر این اساس بیشترین نرخ فروش هر یورو در بازار ثانویه در 17 مرداد معادل 9 هزار و 482 تومان ثبت شده و کمترین نرخ فروش هر یورو در بازار ثانویه مربوط به 15 شهریور هم معادل 8 هزار و787 تومان رقم خورده است. بیشترین نرخ خرید ارز در این بازار 17 مرداد معادل 9 هزار و 294 تومان برای هر یورو ثبت شده و کمترین نرخ خرید ارز در بازار ثانویه نیز در تاریخ 12 شهریور معادل 8 هزار و 524 تومان به ازای هر یورو بوده است. در این مدت سیر عمومی تغییرات نرخ یوروی خریداری شده بابت واردات در سامانه نیما، نزولی بوده است.
دلار از 14 هزار تومان کوتاه نیامد
همانطور که قابل پیش‌بینی بود دلار با شکستن سد روانی 15هزار تومان روی 14 هزار تومان تثبیت شد و همین موضوع امید به کاهش قیمت ارز را کاهش داد. یورو هم با وجود اینکه نزدیک به 500 تومان نسبت به روز گذشته خود کاهش قیمت داشت اما باز هم فاصله فاحشی با قیمت بازار ثانویه داشت. بر این اساس هر یورو دیروز در بازار آزاد تهران 15800 تومان معامله شد و در بازار ثانویه روی همان 9100 تومان ثابت بود. آنطور که به نظر می‌رسد بازار ارز آزاد به ثبات نسبی رسیده است و تا موج بعدی دیگر افزایش قیمت نباید منتظر اتفاق خاصی باشیم. محتمل‌ترین زمان موج تغییر بعدی را می‌توان پایان ایام محرم دانست و در صورت مقاومت بازار شاید این ثبات تا پیش از هفته منتهی به تحریم‌های آبان‌ماه ادامه پیدا کند. شرایط حال بازار در صورتی است که برخی کارشناسان موعد تقویمی ماه محرم را زمان کاهش قیمت ارز و طلا پیش‌بینی کرده بودند که تاکنون این امر محقق نشده است. نکته حائز اهمیت ثبات و ادامه روند خرید و فروش ارز در سامانه نیما با قیمت هر یورو 9 هزار تومان است، این موضوع یعنی هیچ‌کدام از کالاهای مصرفی وابسته به ارز نباید با قیمت ارز آزاد محاسبه شوند.
روحانی: تأثیر دلار آزاد روی اقتصاد یک درصد است
حسن روحانی دیروز در جلسه هیات دولت درباره کم‌تاثیر بودن قیمت ارز آزاد در اقتصاد گفت: مگر ارز خارجی در اقتصاد کشور ما چند درصد نقش دارد؟ اگر تولید ناخالص داخلی (GDP) را بر مبنای قدرت خرید یا ارزش بازار محاسبه کنیم، واردات کالا و خدماتی که متکی به ارز است درصد بسیار کمی است و براساس برخی محاسبات حدود ۵ درصد و براساس برخی دیگر که ارزش و قدرت خرید را در آن در نظر نمی‌گیرند، حدود ۱۰ درصد است. رئیس‌جمهور افزود: بر فرض آنکه واردات کالا و خدمات ۱۰ درصد نقش دارد، باید ببینیم از این میزان چه مقدار با ارز ۴۲۰۰ تومان، چه مقدار با ارز حدود ۷ هزار تومان و چه میزان برای بازار سوم می‌ماند. بازار سوم در برابر ارزش تولیدات داخلی کشور، کمتر از یک درصد یا 3/1 درصد است. روحانی گفت: نباید اقتصاد کشور را براساس این رقم محاسبه کنیم و این به دور از عدل، کارشناسی و حق و انصاف است.