نخستین نشست یکروزه دبیران و مشاوران امنیت ملی کشورهای منطقه تحت عنوان گفتوگوی امنیتی منطقهای با حضور ایران، روسیه، چین، هندوستان و افغانستان روز گذشته در تهران برگزار شد. در این نشست که به ابتکار و میزبانی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، راههای مبارزه با تروریسم، افراطیگری و تهدیدات جدید تروریسم در منطقه غرب آسیا، مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت. محور اصلی این نشست، همکاری مشترک برای مقابله با تروریسم و جلوگیری از گسترش آن به حوزه آسیای مرکزی با تاکید بر افغانستان بود. بنا به گفته سخنگوی شورای عالی امنیت ملی، ایده تشکیل این اجلاس در سفر اردیبهشتماه دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به سوچی برای شرکت در اجلاس امنیتی روسیه و گفتوگو با مقامات امنیتی 5 کشور حاضر در آن نشست شکل گرفت. کیوان خسروی در اینباره گفت: با توجه به ضرورت افزایش هماهنگی میان کشورهای منطقه برای اتخاذ سازوکارهای مشترک در مقابله با تروریسم و همچنین شرایط حادی که در اینباره در کشور افغانستان در جریان است، این نشست در فاصله کوتاهی پس از طرح موضوع از سوی جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت. وی حضور کشورهای مهم و تاثیرگذار منطقه در عالیترین سطح در این نشست را نشاندهنده اهمیت این رخداد و تاثیرات مهمی که میتواند در شکلگیری جهتگیریهای جدید امنیتی در منطقه داشته باشد عنوان کرد و اظهار داشت: «امیدواریم در سایه ارتقای درک واحد نسبت به تهدیدات مشترک و اراده 5 کشور پایهگذار، این نشست در دورههای بعدی با حضور کشورهای بیشتری تشکیل شود و منشأ تاثیرات عمیقتری در منطقه باشد». خسروی با ابراز تاسف نسبت به رفتار و کنشهای غیرامنیتی برخی کشورهای منطقه که به ابزاری برای تحقق سیاستهای سلطهجویانه قدرتهای فرامنطقهای تبدیل شده، اظهار داشت: «اینگونه جریانهای بازدارنده نهتنها سهمی واقعی در برقراری امنیت در منطقه ندارند، بلکه عملا با حمایت مالی و تسلیحاتی از جریانهای تروریستی به بخشی از مشکلات امنیتی منطقه تبدیل شدهاند».
به اعتقاد کارشناسان، نشست امنیتی دیروز تهران از 2 جهت مهم و قابل توجه است؛ نخست، تاکید و تمرکز بر موضوع افغانستان و تلاش برای جلوگیری از گسترش تروریسم به حوزه آسیای مرکزی. از سال گذشته خبرهای متعددی درباره تصمیم داعش برای انتقال نیروهای خود به افغانستان و یارگیری در برخی مناطق این کشور منتشر شد. این تصمیم پس از آن گرفته و اعلام شد که داعش عملا در سوریه و عراق شکست خورد و آنان پایگاههای خود را در این 2 کشور یکی پس از دیگری از دست دادند. در همین راستا این گزاره مطرح شد که دولت آمریکا تصمیم دارد با گسیل سرریز نیروهای داعش از سوریه و عراق به شمال افغانستان، برای چین و روسیه مزاحمت ایجاد کند و هزینه رشد اقتصادی و تمرکز انرژی منطقه را بالا ببرد. در نتیجه همین تلاشهای آمریکا بود که مقامات روس چندی پیش به صراحت اعلام کردند خطر اقدامات تروریستی ناشی از افغانستان در جمهوریهای تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان افزایش یافته است. اهمیت دیگر نشست دیروز تهران به حضور نمایندگان چند کشور بزرگ در سطوح بالای سیاسی و امنیتی بازمیگردد. «نیکلای پاتروشف» دبیر شورای امنیت ملی فدراسیون روسیه، «آجیت دوال» مشاور امنیت ملی نخستوزیر هند، «حمدالله محب» مشاور امنیت ملی افغانستان و «دانگ جینگ وی» مقام امنیت ملی چین نمایندگی کشورهایشان در این نشست را برعهده داشتند. همچنین قرار بود پاکستان نیز در این نشست شرکت کند اما به دلیل اینکه دولت این کشور تازه شروع به کار کرده، در این نشست نمایندهای از آن کشور حضور نداشت. از سوی دیگر حضور هند در این اجلاس نیز مهم و قابل توجه بود. این کشور در ماههای اخیر به یکی از چند کانون هدف آمریکا جهت همراهی با تحریمهای ضدایرانی تبدیل شده و مقامات آمریکایی در چند نوبت به هند سفر کردند تا رضایت مقامات این کشور را در این پروژه جلب کنند. با این حال هند همچنان بر خرید نفت از ایران و عدم همراهی با تحریمهای آمریکا تاکید داشته است. از این رو به نظر میرسد همافزایی 2 کشور ایران و هند در حوزههای مختلف و از جمله امنیتی، تاثیرات مثبت خود را در دوران اعمال تحریمهای آمریکا نشان خواهد داد.
مسیرهای تأمین مالی تروریستها باید قطع شود
دریابان علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در این نشست که در هتل پارسیان آزادی تهران برگزار شد، اظهار داشت: تداوم گفتوگوهای سازنده، نقشی مهم در ایجاد امنیت، صلح و رفاه برای منطقه خواهد داشت.
وی اقدام تروریستی اخیر در شهر اهواز توسط یک گروهک وابسته به بیگانگان را نشاندهنده تلاش سازمانیافته جریان تروریسم و حامیان آنها برای ایجاد ناامنی عنوان و ضمن محکوم کردن این اقدام ضدانسانی، خاطرنشان کرد: این حادثه تروریستی بار دیگر معضل برخورد دوگانه برخی مدعیان دروغین مبارزه با تروریسم را به تصویر کشید و واقعیت عریان پشتیبانان و حامیان تروریستها را که حتی حاضر به محکوم کردن این جنایت نیز نشدند در معرض نگاه جهانیان قرار داد. شمخانی با تقبیح اتخاذ معیارهای دوگانه از سوی برخی کشورها در مواجهه با تروریسم، افزود: استفاده ابزاری از تروریسم با حمایت مالی، سیاسی و لجستیک، تولید و اشاعه مبانی اعتقادی انحرافی و تکفیری و دخالت در امور داخلی کشورها و اشغالگری به بهانه تروریسم، از مصادیق روشن اتخاذ استاندارد دوگانه است. دبیر شورای عالی امنیت ملی تهدید تروریسم را جدی و رو به گسترش دانست و تصریح کرد: کماکان هزاران تروریست در سوریه و دیگر کشورها باقی ماندهاند و آینده و ثبات منطقه را در صورت عدم مقابله جدی با مخاطره مواجه خواهند کرد. وی با اشاره به مستندات اطلاعاتی موجود درباره عدم اراده جدی در هیأت حاکمه آمریکا برای حذف داعش، اظهار داشت: هواپیماهای آمریکایی به کرات و بهرغم داشتن اطلاعات دقیق از حضور تروریستها در مناطق مشخص، حاضر به انجام عملیات هوایی علیه آنها نشدند و در مواردی برای آنها بارریزی داشته یا سران داعش را از محاصره ارتشهای سوریه و عراق نجات دادهاند.