محسن پورعرب: سال‌هاست که با آغاز فصل پاییز چهره پایتخت غبارآلود می‌شود و این غبار تا شروع سال جدید روی شهر سایه می‌افکند. آغاز نیمه دوم سال که زمانی نه‌چندان دور به بهانه آغاز سال تحصیلی جدید مدارس و دانشگاه‌ها جانی تازه به شهر می‌بخشید، حالا با بوی دود و چهره‌ای خاکستری حال ناخوشی پیدا کرده و تبدیل به دغدغه‌ای برای ساکنان بزرگ‌ترین کلانشهر کشور شده است. موضوع آلودگی هوا، هر ساله از اوایل شهریورماه نقل محافل می‌شود و جلسات گوناگونی برای مهار و کاهش روزهای آلوده سال برگزار می‌شود.
امسال نیز که شهر در اختیار تیم مدیریت شهری جدید است، چشم همه به تدابیر در نظر گرفته شده برای داشتن پاییز و زمستانی بدون دود است. در این باره، امسال طرح جدید ترافیک اجرایی شد و از اول آبان‌ماه فاز دوم طرح کاهش آغاز خواهد شد اما هنوز آنطور که انتظار بود وضعیت ترافیک و آلودگی هوای تهران تغییر محسوسی نداشته است. براساس گزارش‌‌های شرکت کنترل کیفیت هوا، تعداد روزهای آلوده بهار 97 به 14 رسید که در مقایسه با 2سال گذشته که این عدد روی 9 قرار گرفته بود، آلوده‌‌‌‌‌ترین بوده است.
از سوی دیگر با توجه به تغییرات در مدیریت شورا و شهرداری و بهبود روابط مدیریت شهری با دولت و حضور شخص شهردار در جلسات هیأت دولت، امید بود بخشی از بدهی‌‌های دولت به شهرداری در حوزه مترو و حمل‌ونقل شهری پرداخت شود تا شهرداری بتواند با گسترش خطوط و ظرفیت مترو و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی کمک قابل توجهی به کاهش ترافیک و آلودگی هوا کند؛ موضوعی که متاسفانه تابه امروز محقق نشده است.
جالب اینجاست در این شرایط که نه‌تنها شهروندان و مسافران مترو، بلکه کارشناسان و جامعه‌شناسان حوزه شهری هم نسبت به گسترش ناوگان مترو به عنوان یک راهکار مهم و اولویت‌دار برای کاهش تعداد خودروهای شهر و آلودگی هوا تاکید دارند، روز گذشته در جریان جلسه شورای شهر تهران، «محسن پورسیدآقایی» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران خبر از سوخت شدن هزار و 300 میلیارد تومان اوراق مشارکت برای توسعه مترو داد. ماجرا از این قرار بود که شهرداری سال گذشته مجوز انتشار 2 هزارمیلیارد تومان اوراق مشارکت را از بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه و وزارت کشور برای توسعه خطوط 6 و 7 مترو گرفت. بخشی از این اوراق که 700 میلیارد تومان بود، 28 اسفند سال گذشته انتشار یافت که مورد توجه واقع نشد و بانک عامل به‌صورت بلوکی این میزان از اوراق را خریداری کرد. بخشی از مبلغ باقیمانده نیز مجوز انتشار از بانک مرکزی دریافت کرد ولی چون شهرداری نتوانست تضمین‌‌های لازم را بدهد بانک‌ها استقبال نکردند. بنابراین هزار و 300 میلیارد تومان اوراق که می‌توانست کمک بزرگی برای مترو در شرایط کنونی باشد و مشکلات مالی فراوانی را حل کند، سوخت. البته باید توجه داشت از دست رفتن فرصت انتشار اوراق مشارکت در توسعه مترو به بهانه بدهی شهرداری به بانک‌ها، در حالی است که دولت نیز رقم قابل توجهی را به شهر تهران از سال‌ها پیش بدهکار است؛ نوسانات ارزی و تخصیص نیافتن اعتبار لازم برای پروژه‌های نوسازی برای کاهش آلودگی هوا و مشارکت ندادن شهروندان برای توسعه مترو، همگی دست به دست هم داده تا هوای پایتخت همچنان غبارآلود باشد. کم‌توجهی به گسترش و نوسازی ناوگان مترو در شرایطی است که به دلیل استقبال روزافزون مردم از این وسیله حمل‌ونقل عمومی ناوگان مترو به طور طبیعی نسبت به گذشته فرسوده‌‌‌‌‌‌تر شده و نیاز است واگن‌‌های جدید به خطوط اضافه شود. به هرروی با این شرایط به نظر می‌رسد ساکنان پایتخت امسال هم هوای مورد نیازشان را در پاییز و زمستان از فیلتر ماسک‌ها تنفس کنند. فراموش نکنیم، راه عبور از آلودگی هوا از مترو خواهد گذشت.