گروه اقتصادی: دیروز صف فروش ارز در ادامه روند کاهشی در بازار آزاد، طولانی‌ترین روز خود را سپری کرد. بر اساس گزارش میدانی «وطن امروز»، چند روزی است با روند کاهشی قیمت ارز در بازار آزاد، میدان فردوسی و خیابان سبزه‌میدان جای سوزن انداختن ندارند. خیابان‌های اطراف فردوسی مانند واگن‌های مترو شلوغ شده‌اند با این تفاوت که چند ثانیه یک بار یک نفر داد می‌زند دلار، دلار. اکثر حاضران در بازار را مردم عادی تشکیل می‌دهند و دیگر خبری از دلال‌ها نیست. اصلی‌ترین اتفاقی که در 2 روز گذشته رخ داده این است که قیمت دلار هیچ ثباتی ندارد و دلیل آن هم این است که فروشندگان هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند و خودشان نرخ را مشخص می‌کنند. بر این اساس قیمت فروش دلار در مقاطع مختلف زمانی دیروز  بسیار متفاوت بود و فروشندگان آن را بین 13700 تا 15000 تومان می‌فروختند. در عین حال قیمت خرید دلار هم متفاوت بود و بین 12500 تا 14000 تومان قیمت‌گذاری می‌شد. حضور مردم در بازار آزاد چه در جایگاه فروشنده و چه در جایگاه خریدار قدرت مدیریت و قیمت‌گذاری دلال‌های ارزی را از بین برده است. در این شرایط به نظر می‌رسد بانک مرکزی مدیریت بازار را بر عهده گرفته و بازیگردانی می‌کند. بانک مرکزی به عنوان یک دارنده بزرگ ارز از نبود اتحاد دلالان کمال استفاده را برده و خود با تزریق ارز به مدیریت بازار پرداخت. یکی از معدود دلالان قدیمی حاضر در میدان فردوسی (شاپور) در گفت‌وگو با «وطن امروز» در پاسخ به این سوال که دلیل کاهش قیمت ارز  چیست؟ گفت: تحلیل من این است که بانک مرکزی به صورت مقطعی حجم بالایی ارز وارد بازار کرده است و در کنار این روند تبلیغاتی گسترده‌ای ایجاد شده که قیمت ارز کاهش یابد که همین اتفاق هم رخ داده است. این دلال ارزی ادامه می‌دهد: در این شرایط ترجیح می‌دهیم خرید و فروش نکنیم و تنها نظاره‌گر بازار باشیم؛ آنچه مشخص است این مردم هستند که خودشان می‌برند و می‌دوزند و ما نمی‌توانیم کاری کنیم. هر کاری در این بازار منجر به ضرر است.یکی از اصلی‌ترین اتفاقاتی که در بازار روزهای اخیر ارز رخ داده، تفاوت فاحش خرید و فروش ارز است به طوری که پیش از این تفاوت این دو بین 100 تا 200 تومان بود اما در بازار دیروز این شکاف تا 1500 تومان هم رسید. همین موضوع گویای آن است که خریداران هیچ اعتمادی برای ایستادن قیمت ارز ندارند و پیش‌بینی می‌‎شود قیمت ارز بیش از این هم کاهش پیدا کند. صرافی‌ها که دیگر یک سالی می‌شود هیچ نقشی در بازار آزاد ندارند یا در این شرایط نوسان کنونی ترجیح داده‌اند خود را از معرکه دور کنند و به کلی خرید و فروشی ندارند یا قیمت‌هایی با فاصله متناوبی نسبت به بازار آزاد مانند هر دلار آمریکا 11000 تومان، 12800 تومان و 13300 تومان را روی تابلوهای خود درج کرده‌اند. به نظر می‌رسد این نبود اتحاد بین دلالان به صرافی‌ها هم رسیده است و هر کدام یک قیمت درج کرده‌اند، البته این صرافی‌ها تنها به دانشجویان خدمات ارائه می‌دهند و حتی برای مسافران هم ارزی ندارند.
ارز مداخله‌ای کار خودش را کرد
آنطور که مشهود است دلیل اصلی کاهش قیمت ارز در بازار آزاد تزریق ارز در بازار است. گفتنی است دولت اجازه تزریق ارز توسط بانک مرکزی را 5 ماه گذشته ملغی کرده بود و همین موضوع باعث شد میزان اسکناس در گردش بسیار کاهش پیدا کند اما هفته گذشته دوباره این اجازه به بانک مرکزی داده شد. از زمانی که حق عرضه ارز مداخله‌ای داده شده تاکنون نزدیک به 4000 تومان دلار عقب‌نشینی داشته است، البته باید توجه داشت که این عرضه دلار نباید مدیریت نشده و افسارگسیخته باشد، در آن صورت می‌تواند فاجعه‌ای بزرگ‌تر از چند ماه گذشته رخ دهد.
 شبکه‌های اجتماعی
علاوه بر شلوغی بازار فردوسی، در شبکه‌های اجتماعی نیز سقوط ارز غوغا به پا کرده است. تعداد اخبار کاهش قیمت ارز و سقوط بازار در شبکه‌های اجتماعی به وفور یافت می‌شود و با وجود مقاومت عناصر ضد ایرانی، نرخ دلار در شبکه‌های اجتماعی نیز مثل بازار کاهش چشمگیر یافته است، البته نرخ ارز در فضای مجازی با فضای واقعی تفاوت داشته و برخی‌ها نرخ‌های غیرواقعی (هم بسیار کمتر از واقعیت و هم بسیار بیشتر از نرخ واقعی) را منتشر ‌کردند. قطعا اعتماد به شبکه‌های اجتماعی ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد اما اتحاد مردم و استقبال از اخبار کاهش نرخ دلار موجب شد قبل از بازار ارز نرخ‌ها در شبکه‌های اجتماعی کاهش یابد. به هر حال اگر نقش فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در گرانی ارز را بپذیریم باید نقش همان عوامل در کاهش‌های اخیر را نیز بپذیریم. بدین ترتیب اگر در شبکه‌های اجتماعی اتحاد و تدبیری اندیشیده شود می‌توان تاثیر آن در کاهش نرخ ارز و افزایش ارزش پول ملی را دوچندان کرد.
 نرخ ارز در استان‌ها
اتفاق جالب دیگری که در حوزه ارز دیروز افتاد کاهش شدید قیمت‌ها در استان‌های مختلف و طلایه‌دار بودن کلانشهرها در سقوط قیمت‌ها بود. قبل از تهران انقلاب قیمتی در شیراز، مشهد، اهواز، اصفهان و سایر شهرها رخ داد. مردم کلانشهرهای غیرتهران زودتر از تهرانی‌ها فروشنده شدند و حتی تجمعات فروش شبانه را تشکیل دادند و انتشار تصاویر این تجمعات تاثیر مثبتی در روند کاهشی نرخ‌ها داشت. چه می‌شود؟ هیچ کس پاسخ این سوال که «چه می‌شود؟» را نمی‌داند. دلال‌ها نیستند و ارز خانگی به بازار آمده و بانک مرکزی هم طرح‌های رنگارنگ برای اشباع بازار دارد. در این شرایط همگان امیدوارند نرخ ارز واقعی شود و به کانال زیر 10 هزار تومان برود. در کنار اینها تاثیر بسیار مثبت اخبار قوه قضائیه مبنی برای اعدام و حبس‌های طولانی‌مدت دلالان ارزی و مفسدان اقتصادی را نباید فراموش کرد. انتشار این اخبار و جدیت در برخورد با رانت‌خواران و مفسدان اقتصادی موجب شده بازار به آرامش نسبی دست یابد. قطعا کسی نمی‌تواند رفتار بازار و نحوه عرضه و تقاضا در روزهای آینده را پیش‌بینی کند اما امیدواری‌ها به تاثیر تصمیمات ارزی و اقدامات مسؤولان افزایش یافته و تنها با ادامه این اقدامات و تصمیم‌گیری‌های ارزی می‌توان روزهای بهتر را پیش‌بینی کرد. برعکس اگر بازار رها شود تبعاتی بسیار بدتر از روزهای گذشته در انتظار اقتصاد ایران خواهد بود.
 سقوط آزاد قیمت‌ها در طلا و خودرو
در همین حال سخنگوی کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی مجلس شورای اسلامی از احتمال سقوط آزاد نرخ‌ها در بازارهای طلا، خودرو و مسکن خبر داد. رحیم زارع در گفت‌‌وگو با خانه ملت، درباره کاهش قیمت دلار گفت: همانطور که بارها اعلام شده قیمت دلار در ماه‌‌های گذشته به‌صورت کاذب افزایش یافته بنابراین طبیعی است قیمت‌ها در بلندمدت براساس منطق اقتصادی تعدیل شود. زارع ادامه داد: ارائه بموقع ارز شرکت‌‌های صادراتی به سامانه نیما در ماه‌های آتی باعث می‌شود سوداگران نتوانند به سودهای نجومی دست پیدا کنند، بنابراین باید سیر ارائه ارز صادرکنندگان به سامانه نیما رصد شود. به‌گفته وی، بدیهی است بازارهای اقتصادی با هم در ارتباط هستند بنابراین کاهش قیمت ارز، بازارهای طلا، خودرو و مسکن را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و احتمال سقوط آزاد نرخ‌ها در این بازارها وجود دارد و در صورت برنامه‌‌ریزی مناسب می‌توان بخشی از نقدینگی سرگردان در جامعه را از طریق بازار سرمایه به سوی بخش تولید هدایت کرد. زارع ادامه داد: گسترش عمق بازار ثانویه ارز، جلوگیری از فضاسازی سوداگران، حمایت از بخش‌‌های مولد اقتصادی، عملیاتی شدن پیمان‌‌های پولی و همکاری بانک‌‌های اروپایی با بانک‌‌های ایرانی باعث می‌شود ثبات به بازار ارز بازگردد.

مصوبه جدید سران قوا؛ بانک مرکزی اوراق مشارکت ارزی- ریالی منتشر می‌کند
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با تصویب شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، اوراق مشارکت ارزی- ریالی منتشر می‌کند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا در جلسه دیروز- سه‌شنبه- خود در ادامه بررسی اختیارات مورد نیاز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران درباره بازار ارز و پول موارد جدیدی را تصویب کرد. در این جلسه که با حضور سران قوای مقننه و قضائیه و به ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی برگزار شد، انتشار اوراق مشارکت ارزی- ریالی به تصویب رسید. بر اساس این مصوبه، بانک مرکزی موظف است تمهیدات و تسهیلات لازم را برای خرید و فروش فوری ارز حاصل از صادرات پتروشیمی، فولاد و دیگر محصولات صادراتی که توسط صادر‌کنندگان عرضه می‌شود در بازار ثانویه ارز فراهم کند. با تصویب شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، همچنین بانک مرکزی جمهوری اسلامی مجاز به عملیات بازار باز است و می‌تواند برای اعمال سیاست پولی، نسبت به خرید و فروش اوراق مالی- اسلامی منتشره توسط دولت اقدام کند. همچنین شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا به منظور تشویق سرمایه‌گذاری و جذب منابع ارزی، تصویب کردند اتباع دولت‌های خارجی در صورتی که حداقل 250 هزار دلار جهت سرمایه‌گذاری در ایران به کشور وارد کنند، مطابق ضوابطی که دولت اعلام می‌کند، می‌توانند از امتیاز مجوز اقامت 5 ساله برخوردار شوند.