گروه سیاسی: کمتر از 3 ماه پس از آنکه حیدر العبادی، نخست‌وزیر سابق عراق از پایبندی کشورش به تحریم‌های آمریکا علیه ایران گفت؛ عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر جدید عراقی‌ها در نخستین جلسه کابینه‌اش تصریح کرد کشورش مخالف تحریم‌هاست و عراق هرگز بخشی از تحریم‌ها علیه ایران نخواهد شد.
به گزارش «وطن امروز»، اظهارنظر عبدالمهدی ماهیت مناسبات دولت جدید عراق با جمهوری اسلامی ایران را تا حدودی آشکار و ملموس می‌کند؛ دولتی که پس از 15 سال که جلسات خود را در منطقه الخضراء بغداد تشکیل می‌داد، حالا روز پنجشنبه به ریاست عادل عبدالمهدی، نخستین جلسه خود را خارج از منطقه سبز برگزار کرد.
در این جلسه که نخستین جلسه کابینه عادل عبدالمهدی بود، نخست‌وزیر جدید عراق بار دیگر بر مخالفت اصولی کشورش با هرگونه تحریم و محاصره اقتصادی از جمله تحریم‌های یکجانبه آمریکا تاکید کرد. عبدالمهدی که در پایان نخستین جلسه کابینه جدید عراق صحبت می‌کرد، تاکید کرد کشورش جزئی از یک نظام تحریمی نخواهد بود. نخست‌وزیر عراق در پاسخ به سوالی درباره تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران گفت: همان‌طور که در برنامه مدون دولت آمده و روز گذشته در پارلمان گفتم، عراق بخشی از نظام تحریم‌ها نخواهد بود. وی افزود: عراق خود از تحریم‌ها و بایکوت زیان دیده است و مخالفت ما با تحریم‌ها یک مخالفت اصولی است. عبدالمهدی تاکید کرد: عراق همچنین بخشی از حمله و تعدی به هیچ کشوری نخواهد بود. ما می‌خواهیم عراق از هرگونه دخالت و تاثیرپذیری از امور دیگر کشورها، چه همسایگان و چه هر کشور دیگری، دور بماند. به گزارش ایرنا، نخست‌وزیر عراق گفت: کشورش می‌خواهد از استقلال و منافع خود حراست کند و موضع ما درباره تحریم‌ها بر همین مبنا خواهد بود.
وقت خوش‌خدمتی نداشت!
در کنار واقع‌بینی عبدالمهدی درباره مناسبات با تهران، یکی از ابعاد اهمیت پیدا کردن این اظهارنظر نخست‌وزیر عراق، مقایسه این موضع‌گیری با اظهارات حیدرالعبادی، نخست‌وزیر سابق عراق درباره تحریم‌های آمریکا علیه ایران بود. العبادی در روزهای پایانی دوره نخست‌وزیری خود و در حالی که قصد داشت حمایت آمریکایی‌ها برای انتخاب مجددش به عنوان نخست‌وزیر عراق را جلب کند، درباره تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران تصریح کرد کشورش به این تحریم‌ها پایبند خواهد بود. العبادی 17 مردادماه امسال در واکنش به از سرگیری تحریم‌های آمریکا علیه ایران گفت: ما مخالف وضع تحریم علیه ایران هستیم اما بغداد به منظور حمایت از ملت عراق به این تحریم‌ها پایبند خواهد بود.
وی در پاسخ به سوالی در رابطه با ازسرگیری تحریم‌های آمریکا علیه ایران گفته بود: ما کاملا مخالف تحریم‌های بین‌المللی هستیم و عراق هزینه سنگینی برای تحریم‌هایی که به مدت 13 سال علیه آن اتخاذ شد پرداخت کرد. تحریم‌ها بر اساس تضعیف نظام پیشین (عراق) علیه ما تحمیل شد اما منجر به تضعیف ملت، ایجاد شکاف در جامعه، از بین بردن بافت اجتماعی و ایجاد پدیده‌هایی شد که از قبل نبودند. این تحریم‌ها نه‌تنها آن نظام را از بین نبرد، بلکه به ظلم و استبداد خود ادامه داد و قوی‌تر شد، چرا که شهروندان ضعیف شده بودند. نخست‌وزیر وقت عراق افزوده بود: ما تحریم‌ها را یک خطای اساسی و استراتژیک می‌دانیم، ما مخالف تحریم هستیم اما به منظور حمایت از ملت‌مان به آن پایبند خواهیم بود. العبادی ادامه داد: ما نیز همانند دیگر کشورهای جهان جز از طریق بانک فدرال عراق نمی‌توانیم از دلار استفاده کنیم. حصار و تحریم جوامع را نابود می‌کند. ما مخالف تحریم‌ها هستیم. نمی‌توان تنها به خاطر یک هدف سیاسی یک ملت کامل را ضعیف و گرسنه کرد. وی ادامه داده بود: ما مخالف تحریم هستیم، اگرچه ممکن است به آن پایبند باشیم، زیرا کشورهای بزرگ‌تر از ما پایبند هستند، اگر پایبند نباشیم شکست خواهیم خورد. من از تحریم‌ها راضی نیستم اما این مساله به این معنا نیست که من خدمتی را ارائه دهم یا خودم را اذیت کنم، من به عنوان نخست‌وزیر عراق نمی‌توانم موضعی اتخاذ کنم که به ضرر شهروندانم باشد. نخست‌وزیر سابق عراق همچنین گفته بود: برخی‌ها از ما دعوت می‌کنند که حامی مستضعفین باشیم؛ ما حامی مستضعفین هستیم اما برخی مصلحت دیگران را به مصلحت مردم ترجیح می‌دهند. ما به کشورهای همسایه تجاوز نمی‌کنیم اما اولویت ما ملت خودمان است و موضع ما مخالفت با تحریم‌هاست.
به گزارش «وطن امروز»، العبادی در این اظهارات اگرچه گفته بود مخالف تحریم است اما تصریح کرده بود به این تحریم‌ها پایبند خواهد بود. او همچنین با اشاره به بانک مرکزی عراق، تلویحا تایید کرد کشورش مبادلات دلاری با ایران انجام نخواهد داد. اظهارنظر العبادی البته همان زمان با موجی از اعتراضات گروه‌ها و احزاب عراقی مواجه شد. به گونه‌ای که از فواد معصوم، رئیس‌جمهور وقت تا گروه‌های کردی و شیعه و سنی با انتقاد از این موضع عبادی، تصریح کردند عراق باید واقعیت‌های مربوط به همکاری‌های تهران- بغداد و مصالح ملت عراق را بر منافع حزبی و شخصی خود مقدم بداند. فواد معصوم، رئیس‌جمهور وقت عراق درباره تحریم‌های آمریکا علیه ایران گفت: شرایط فعلی عراق و روابط پرمنفعت آن با ایران باعث می‌شود پایبندی بغداد به تحریم‌های آمریکا علیه تهران دشوار شود. عراق در درگیری‌های فعلی نباید با یک طرف علیه طرف دیگری باشد و فشار زیاد بر ایران ممکن است نتایجی به دنبال داشته باشد که بر وضعیت داخلی عراق و دیگر کشورها تاثیر می‌گذارد. حزب الدعوه الاسلامیه عراق به ریاست نوری المالکی نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد این حزب تحریم‌های ظالمانه‌ای را که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران تحمیل کرد، محکوم می‌کند و از تمام حکومت‌های آزاد جهان بویژه حکومت‌های اسلامی می‌خواهد این تحریم‌های ظالمانه را که موجب محرومیت ملت‌ها می‌شود و با ساده‌ترین اصول حقوق بشری در تضاد است، محکوم کنند.
سیدعمار حکیم، مقتدا صدر، گروه مقاومت اسلامی نجباء، نیروهای مقاومت حشدالشعبی، جمعیت علمای عراق و... نیز با صدور بیانیه‌هایی یا اتخاذ موضع، مخالفت‌شان را با اظهارات العبادی در اعلام تبعیت از تحریم‌های آمریکا علیه ایران اعلام کردند. این ابراز مخالفت با مواضع العبادی علیه ایران، البته به مواضع سیاسیون و گروه‌های سیاسی محدود نشد و در شبکه‌های اجتماعی نیز کاربران عراقی ضمن ابراز مخالفت با این موضع عبادی، همبستگی خود را با ملت ایران ابراز کردند.
عقب نشینی دیگر سودی نداشت!
با افزایش اعتراضات نسبت به مواضع العبادی درباره پایبندی به تحریم‌های آمریکا علیه ایران، وی از این اظهارنظر خود عقب‌نشینی کرد.
العبادی 22 مردادماه اعلام کرد کشورش تنها از تحریم عدم مبادله تجاری با دلار با ایران پیروی خواهد کرد و از سایر تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران پیروی نخواهد کرد. العبادی در سخنانی در حاشیه نشست هفتگی کابینه عراق با اعلام این مطلب گفت: در مساله ایران، تعهد ما عدم استفاده از ارز دلار در مبادلات است، نه پایبندی به [همه] تحریم‌های آمریکا. او افزود: مواضع عراق در رد هرگونه حمله به کشورهای همسایه که از اراضی عراق انجام شود، ثابت است. نخست‌وزیر سابق عراق تاکید کرد کشورش مجبور به عدم استفاده از دلار در مبادلات خود با ایران است، چرا که راهی برای این کار وجود ندارد.
این عقب‌نشینی البته فایده‌ای برای العبادی نداشت. او فرصت پیاده کردن دیدگاهش درباره تحریم‌های آمریکا علیه ایران را نداشت و با وجود حمایت آمریکا از العبادی، ائتلاف‌های پیروز شیعه در انتخابات پارلمانی عراق، عادل عبدالمهدی را به عنوان نخست‌وزیر جدید این کشور انتخاب کردند.
اختلاف داخلی در دولت ترامپ بر سر سوئیفت
منابع آمریکایی می‌گویند در کاخ سفید بر سر تصمیم‌گیری درباره شیوه همکاری سوئیفت با ایران اختلاف نظر وجود دارد. بر اساس ادعای این منابع، میان وزیر خزانه‌داری و نزدیکان دونالد ترامپ بر سر نحوه تصمیم‌گیری درباره همکاری‌های سوئیفت و ایران اختلاف نظر وجود دارد. بر این اساس، دولت آمریکا در آستانه اجرایی شدن تحریم‌ها علیه ایران، در تلاش برای تصمیم‌گیری بر سر مساله‌ای است که بر میزان اعمال فشار روی ایران اثرگذار است. مقام‌های دولت ترامپ در حال بحث بر سر این هستند که تا چه اندازه کشورهای اروپایی را برای خارج کردن ایران از سامانه «سوئیفت» تحت فشار قرار دهند. بر اساس گزارش فارس به نقل از روزنامه وال‌استریت‌ژورنال، سخنانی که اخیراً «استیون منوچین» وزیر خزانه‌داری آمریکا مطرح کرده بیانگر این است که آمریکا ممکن است سامانه پیام‌رسان مالی، موسوم به سوئیفت را برای قطع ارتباط با بانک‌های ایرانی تحت فشار قرار ندهد. به گفته منابع آگاه، منوچین به دولت‌های خارجی گفته آمریکا احتمالاً موضعی با تقابل‌جویی کمتر اتخاذ خواهد کرد. از سویی، دیگر مقام‌های نزدیک به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا از جمله جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفته‌اند آماده‌اند در صورت نادیده گرفتن درخواست آمریکا برای قطع ارتباط با ایران از سوی سوئیفت، مقام‌های آن را تحت تحریم قرار دهند. وال‌استریت‌ژورنال نوشته منوچین در مصاحبه‌ای با این روزنامه در هفته جاری پذیرا بودن خودش را برای نگاه داشتن برخی بانک‌های ایرانی در سوئیفت اعلام کرد، اگر چه احتمال خارج کردن ایران از آن را هم منتفی نکرد. وی گفت: «هدف ما این است اطمینان حاصل کنیم موسسات مالی وارد مبادلاتی که غیرقانونی هستند، نمی‌شوند. خزانه‌داری آمریکا رایزنی‌های بسیار تخصصی با سوئیفت دارد. من از تمام ابزارهایی که در اختیار دارم برای تضمین اینکه مبادلات غیرقانونی انجام نمی‌شود، استفاده خواهم کرد. مبادلات کالاهای انسانی مجاز خواهد بود». پیش از این یک رسانه وابسته به جریان نومحافظه‌کار آمریکا به نقل از مقام‌های آمریکایی نوشته بود انتظار می‌رود دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا ارتباط ایران با سامانه سوئیفت را قطع نکند.