احسان سالمی: «همهچیز ناگهانی رخ میدهد»؛ این جملهای است که علیاکبر والایی برای شرح سفر خود به سرزمین کربلا و حضور در گردهمایی بزرگ اربعین در کتاب «عمود 1400» از آن استفاده کرده است؛ روایتی خواندنی از حضور نویسنده در سفری معنوی که با یک خبر ناگهانی آغاز میشود و در نهایت او را وارد سفری میکند که تجربههایی متفاوت از همه سفرها را برای او پدید میآورد. والایی در این کتاب سعی کرده به جای توصیف صرف موقعیتهای سفر، در مقام یک نویسنده علاوه بر توصیف اتفاقات سفر و تشریح کامل جغرافیای مسیر کربلا برای مخاطب، به نوعی به نقد و بررسی برخی از پدیدههایی که در این سفر منحصربهفرد با آن روبهرو شده نیز بپردازد. گذشته از این، نکته جالب توجه دیگر در ارتباط با این کتاب تسلط بالای والایی بر فنون ادبی است؛ موضوعی که باعث شده تا «عمود 1400» نه فقط به عنوان یک سفرنامه، بلکه به عنوان یک اثر ادبی نیز قابل توجه و تقدیر باشد.
نگاه جزئینگر و جستوجوگر نویسنده را در جای جای کتاب «عمود 1400» میتوان دید؛ برای نمونه توصیف نویسنده از مواجهه او با بخشهای سنتی شهر کربلا اینگونه است: «تا نیمههای شب، فرصت دارم به بینالحرمین بروم. اما در آغاز شب و در دل تاریکی، گذر در بافت سنتی محلههای شهر کربلا، برایم تازگیهایی دارد که حس نوستالژیک دیرآشنایی را در ذهنم زنده میکند. پس از صرف غذای نذری، تا ساعتی در کوچه پس کوچههای محله قدم میزنم و به اهالیاش مینگرم که فکر و خیال را میبرد به هزاره تاریخ، به دورتر و دورتر؛ به مردمان عصر صدر اسلام. این خانههای کاهگلی با درهای چوبین و کوبههای فلزیاش برای دقالباب، کورسوی نور درون خانههایش، با حزنی که هوای محله را آغشته است؛ انگار علی را کم دارد».
«عمود 1400» در ایام اربعین سال گذشته از سوی انتشارات احیا وارد بازار نشر شد و در مدت کوتاهی به چاپ چهارم رسید. البته مدتی پیش نویسنده این کتاب در گفتوگویی اعلام کرده بود به دلیل مشکلات اقتصادی پیش آمده برای صنعت نشر کشور و گرانی کاغذ، تجدید چاپهای جدید این کتاب با مشکلاتی روبهرو شده است.