گروه سیاسی: فرارسیدن 5 نوامبر و آغاز دور جدید تحریم‌های ضدایرانی آمریکا موجب شد وزارت امور خارجه طی بیانیه‌ای نسبت به این اقدام آمریکا واکنش نشان داده و از بازگشت تحریم‌ها انتقاد کند. با این حال ادبیات به‌کار رفته در این بیانیه، بر نگرانی‌ها پیرامون نوع نگاه حاکم بر دستگاه سیاست خارجی در قبال دشمنی‌های آمریکا افزوده است.
به گزارش «وطن امروز»، در این بیانیه که روز گذشته منتشر شده است، بارها و بارها از عبارت «رژیم ترامپ» به‌عنوان عامل دشمنی‌ها علیه ایران استفاده شده و نه حاکمیت آمریکا. به عنوان مثال در بخشی از این بیانیه می‌خوانیم: «رژیم ترامپ در ادامه قانون‌شکنی‌ها و قلدرمآبی‌های آشکار خود روز گذشته پایان دوره به‌اصطلاح تنفس 6 ماهه برای اجرایی شدن کامل تحریم‌هایی که این رژیم در روز هشتم ماه مه با خروج غیرقانونی از برجام مجددا علیه کشورمان وضع کرده بود را اعلام کرد». یا در بخش دیگری از بیانیه آمده است: «وزیر خارجه رژیم ترامپ در سخنان خود در روز جمعه از عبارت «حداکثر فشار» بر ایران سخن گفت».
از این نوع عبارات که به دفعات در بیانیه وزارت امور خارجه مشاهده می‌شود، اینطور برداشت می‌شود که دستگاه سیاست خارجی کشورمان، اساسا حاکمیت ایالات متحده آمریکا را به عنوان دشمن ایران و عامل تحریم‌ها نمی‌شناسد، بلکه مسبب همه این دشمنی‌ها را یک اقلیت محدود در ساختار سیاسی آمریکا می‌داند که نسبتی با کلیت این سیستم نداشته و برخوردشان با جمهوری اسلامی، برخوردی بی‌سابقه و استثنایی است! اینگونه به نظر می‌رسد که مسؤولان دیپلماسی دولت که زمانی دوگانه عجیب «دموکرات خوب – جمهوری‌خواه بد» را ابداع کرده بودند، همچنان در همان ذهنیت‌های ناقص خود از واقعیت‌های حاکم بر ساختار سیاسی آمریکا باقی مانده و نمی‌خواهند این واقعیت را بپذیرند که نوع مواجهه دولت ترامپ با ایران، نمایی صریح، بی‌پرده و دور از «دستکش مخملین» دموکرات‌هاست.
این نوع نگاه وزارت امور خارجه به حاکمیت آمریکا البته موضوعی مسبوق به سابقه است و در سال‌های پس از ریاست‌جمهوری ترامپ، محمدجواد ظریف همواره از عبارت «رژیم ترامپ» استفاده می‌کرده و نه «دولت آمریکا». به عنوان مثال ظریف شهریورماه گذشته در توئیتی تاکید کرد: «تذبذب رژیم ترامپ واقعا به یک کمدی تبدیل شده است. یک هفته، محور ادعاهای آن این است که ما منابع‌مان را در خارج از کشور به تاراج می‌دهیم و هفته بعد ادعا می‌کند که به اندازه کافی برای حمایت از فلسطینی‌ها هزینه نمی‌کنیم! بالاخره یکی را انتخاب کنید».
ظریف همچنین آذرماه سال گذشته در واکنش به تهدید آمریکا علیه دیگر اعضای سازمان ملل و لحن سند راهبرد امنیت ملی آمریکا درباره ایران، در توئیتر نوشت: «رژیم ترامپ با تهدید کسانی که جرأت می‌کنند در برابر خواسته‌های قلدرانه او بایستند، نشان می‌دهد چقدر دموکراسی را خوار می‌شمارد و همزمان گستاخانه ایران را «دیکتاتوری» می‌خواند».
از سوی دیگر، محدود کردن دشمنی‌های آمریکا علیه ایران به یک گروه خاص و اقلیت در آمریکا که به طور ضمنی، تطهیر جنایت‌ها و دشمنی‌های 40 ساله حاکمیت آمریکا علیه کشورمان را هم به دنبال دارد، گویای این واقعیت است که دستگاه محمدجواد ظریف هنوز و همچنان دل در گرو آمریکا و کدخدای جهان داشته و امیدوار است با «استثناسازی از ترامپ» و تیم او، همچنان بستر رابطه با دولتی غیر از ترامپ را از دست ندهد. دیدارهای متعدد ظریف با کری در 2 سال گذشته به‌رغم نهی رهبر معظم انقلاب از هرگونه مذاکره با آمریکایی‌ها در هر سطح در همین چارچوب فهم می‌شود. مواضع ظریف و وزارت امور خارجه در استثناسازی دولت ترامپ اما در حالی به سیاست ثابت و حاکم در دستگاه سیاست خارجی کشورمان تبدیل شده که محمدجواد ظریف پیش از این اذعان کرده بود آمریکا در دوره اوباما نیز به تعهدات خود در قبال ایران عمل نکرده است. ظریف 7 مردادماه 97 در نخستین همایش مشترک سفیران و رئیسان نمایندگی جمهوری اسلامی ایران با فعالان بخش خصوصی، گفته بود معتاد بودن آمریکایی‌ها به تحریم، باعث شد در دوران اوباما نیز آنها وظایف و تعهدات‌شان را اجرا نکنند.
آمریکا فاقد استقلال سیاسی است
روز گذشته وزارت امور خارجه کشورمان چنانکه گذشت درباره اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه آمده است: رژیم ترامپ در ادامه قانون‌شکنی‌ها و قلدرمآبی‌های آشکار خود روز گذشته پایان دوره به‌اصطلاح تنفس 6 ماهه برای اجرایی شدن کامل تحریم‌هایی که این رژیم در روز هشتم ماه مه با خروج غیرقانونی از برجام مجددا علیه کشورمان وضع کرده بود را اعلام کرد. این اقدام اگرچه به لحاظ عینی و عملی نسبت به دوره 6 ماهه اخیر تبعات منفی اندکی برای اقتصاد ایران به دنبال خواهد داشت اما برای رژیم حاکم بر آمریکا یک سقوط اخلاقی و سیاسی بزرگ محسوب می‌شود. این اقدام به تنهایی نقض برجام، نقض قطعنامه شورای امنیت، نقض دستور دیوان بین‌المللی دادگستری، تقابل با اراده صریح اکثریت قریب به اتفاق کشورهای جهان و بی‌توجهی به اصول انسانی، حقوقی و اخلاقی است. همچنین این اقدام بار دیگر به همه اعضای جامعه جهانی بویژه به کشورهای «متحد» و «شریک» آمریکا نشان داد این دولت نه فقط وقعی به قواعد و هنجارهای بین‌المللی نمی‌نهد، بلکه سایر کشورهای قانونمند را به دلیل پایبندی به تعهدات و قواعد بین‌المللی مجازات می‌کند، و این شامل کشورهای دوست و متحد آمریکا نیز می‌شود. کشورهایی که از قضا لبه تیز تحریم‌های اخیر متوجه شرکت‌ها و بانک‌های آنهاست. آمریکا همچنین نشان داد حتی یک دولت بزرگ و قدرتمند به لحاظ نظامی و اقتصادی، می‌تواند فاقد استقلال سیاسی باشد و در طراحی و اجرای سیاست خارجی خود نقش مجری خواسته‌های برخی رژیم‌های خارجی را ایفا کند.
در ادامه این بیانیه، برخی اقدامات ضدایرانی آمریکا در 40 سال گذشته بازخوانی و تصریح شده است: معلوم نیست در عالم سیاست داخلی آمریکا چه می‌گذرد که دولتمردان این کشور هیچ یک از تجربیات نادرست اسلاف خود نمی‌آموزند و گویی هر رئیس‌جمهور این کشور خود باید تمام سیاست‌های غلط قبلی را دوباره تکرار کند تا به همان نتایج نامطلوب برسد و ناکارآمدی رویکردهای غلط را به چشم خود تجربه کند. وزیر امور خارجه رژیم ترامپ در سخنان خود در روز جمعه از عبارت «حداکثر فشار» بر ایران سخن گفت و در عین ابراز خوشحالی چندباره از تاثیرگذاری این فشارها بر اقتصاد ایران و بر زندگی مردم ایران، با غیرحرفه‌ای‌ترین و کودکانه‌ترین عبارت‌ها تلاش کرد این فشار حداکثری را متوجه مردم ایران نداند. ایشان ظاهرا غافل است که روسای جمهور قبلی آمریکا نیز هر کدام به نوبه خود سیاست فشار بر ایران و بر مردم صبور و مقاوم ایران را دنبال کرده بودند، آن هم با درجاتی به مراتب فراتر از آنچه وی «حداکثر فشار» نام نهاده است. گذشتگان آقای ترامپ در 4 دهه اخیر از هیچ فشار و رفتار غیرانسانی در قبال ایران و ایرانیان دریغ نکرده‌اند که اکنون ابزار فشار بیشتری برای آقای ترامپ و اطرافیانش باقی مانده باشد. از حمله مستقیم نظامی به هواپیمای مسافری و سکوهای نفتی ایران گرفته تا حمایت کامل از پست‌ترین دشمنان ایران از جمله صدام، منافقین و سایر گروه‌های تروریستی، تجزیه‌طلب و نژادپرست، از تحریم‌های به اصطلاح
«فلج کننده» تا ترور دانشمندان هسته‌ای، همه و همه در کارنامه روسای جمهور مختلف آمریکا به چشم می‌خورد. این فشارها و دشمنی‌ها تا امروز اگرچه موجب وارد آمدن رنج بسیار بر مردم بیگناه، کودکان، بیماران و اقشار آسیب‌پذیر ایران شده است اما نتوانسته حتی ذره‌ای در اراده این مردم برای تداوم مسیر استقلال و ایستادگی در برابر فشار اجنبی خلل ایجاد کند. وزارت امور خارجه همچنین اعمال غیرقانونی تحریم‌های آمریکا را محکوم کرد و با اشاره به مذاکرات ایران با کشورهای اروپایی و چین و روسیه نوشت: از بیانیه مشترک خانم موگرینی، وزرای خارجه و وزرای خزانه‌داری 3 کشور اروپایی و نیز بیانیه‌ها و مواضع دولت‌های روسیه و چین در قبال اقدام غیرقانونی آمریکا و تعهد آنها به حفظ کانال‌های مالی با ایران و تداوم صادرات نفت و گاز کشورمان استقبال کرده و آن را گامی صحیح در مسیری درست می‌دانیم. پیشرفت‌های حاصله در زمینه اجرایی کردن تعهدات سیاسی این کشورها برای تامین منافع اقتصادی ایران مورد توجه جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. بدون تردید تداوم حیات برجام در گرو عملیاتی شدن و موفقیت این تدابیر می‌باشد. امروز ایران به عنوان یک بازیگر قدرتمند و مسؤولیت‌پذیر در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی، در تعامل و همکاری با سایر دولت‌های معتقد به چندجانبه‌گرایی، با تکیه بر اصل احترام متقابل، به دنبال آینده‌ای بهتر برای مردم ایران، منطقه غرب آسیا و جهان در کلیت آن است.
در پایان این بیانیه آمده است: قویا اطمینان دارد جمهوری اسلامی ایران با همکاری کشورهای دوست قادر است با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و توان بین‌المللی خویش این چالش را نیز با خرد و تدبیر پشت سر بگذارد و اجازه ندهد رژیم ترامپ که سیاست خارجی آمریکا را از هرگونه اصول تهی کرده است به اهداف نامشروع خود نایل آید. جمهوری اسلامی ایران بار دیگر توجه همگان را به خطراتی که این رژیم قانون‌گریز برای انسانیت، آینده نسل‌های بشر و زیست انسانی روی کره زمین به همراه آورده است جلب کرده و اعتقاد دارد باید دولت‌های متعهد و مسؤولیت‌پذیر در جهان همکاری در جهت مهار تهدیدهای این رژیم را در دستورکار خویش قرار دهند.