گروه سیاسی: کمیسیونهای مختلف کنفرانس وحدت اسلامی دیروز در تهران میزبان میهمانانی بودند که درباره مسائل گوناگون جهان اسلام به بحث و طرح ایدههای خود پرداختند. در کمیسیونهای حقوق بشر و کمیسیون اجتماعی، کمیسیون اقتصادی، کمیسیون اتحادیه جهانی علمای مقاومت، کمیسیون حمایت از مقاومت یمن و... مسائل مهمی از سوی میهمانان مطرح شد.
به گزارش «وطن امروز»، در این کمیسیونها آیتالله عباس کعبی، از حقوقدانان خبره مجلس خبرگان رهبری درباره حقوق بشر اسلامی و ضرورت بهکارگیری مبانی این حقوق بشر در کشورهای اسلامی به سخنرانی پرداخت. در کمیسیون اجتماعی نیز مهرداد بذرپاش درباره ضرورت ایدهپردازی و بهکارگیری تعاون اسلامی به سخنرانی پرداخت. بذرپاش با بیان اینکه مساله تقریب باید در وهله نخست به شکلگیری «شبکهای مستحکم از اعتماد» بینجامد و در مرحله بعد، «شعاع» این اعتماد را با جدیت و همت افزایش دهد، گفت: بستر تکوین تکفیر، بیاعتمادی به خود و به برادران و خواهران مسلمان است. وی افزود: در بعد ساختاری، باید به الگوی شکلدهنده پیوند میان امت بر پایه اعتماد برآمده از فطرت یک مسلمان برسیم و امروز در غیاب گفتوگوهای مبتنی بر منطق قرآن، بددلیها و ظن میان نخبگان و تاثیرگذاران مذاهب اسلامی زیاد شده است. لذا نیاز امروز امت اسلامی، فقط در شکلگیری سازمانهای سیاسی خلاصه نمیشود بلکه سازمانی با نام «سازمان تعاون اسلامی» برای حفظ و تقویت سرمایه اجتماعی امتهای مسلمان لازم است.
ضرورت اعتماد
مهرداد بذرپاش در ادامه سخنرانی خود در کمیسیون اجتماعی سیودومین کنفرانس وحدت اسلامی در تهران، تقویت نگرشها، باورها و ارزشها و احیای زبان مشترک قرآنی میان مسلمانان را مهم و ضروری دانست و خاطرنشان کرد: توجه به این مهم یعنی دستیابی به اصلیترین نوع از سرمایه اجتماعی که «همدلی» است. توسعه گردشگری تقریبمحور هم میتواند در مفاهمه و مراوده میان ملتهای اسلامی بویژه جوانان موثر باشد. امروز یکی از محورهای ایجاد همدلی، تمرکز بر فعالیتهای علمی و دانشبنیان است. عضو هیات رئیسه مجلس نهم شورای اسلامی گفت: اساس سرمایه اجتماعی بر «اعتماد» است و اعتماد بین افراد امت اسلامی حاصل تقریب است. امروز اعتماد قلبی میان افراد و اجزای امت اسلامی، متاسفانه آسیب دیده و کاهش یافته است و تا این اعتماد ترمیم نشود، امت اسلامی به فتنهها و مصائب دچار میماند. امروز مساله تکفیر به یکی از بارزترین نمادهای مشکلات جهان اسلام مبدل شده است اما نباید از یاد ببریم که بستر تکوین تکفیر، بیاعتمادی به خود و بیاعتمادی به برادران و خواهران مسلمان است. وی ادامه داد: بیاعتمادی به خود یعنی، نشناختن و باور نداشتن به اصول بیبدیل اسلامی، نفهمیدن قرآن، چشمداشتن به بیگانه و احساس بیهویتی کردن در برابر مظاهر تمدن غربی. بیاعتمادی به برادران و خواهران مسلمان، به معنای داشتن احساس رقابت مخرب با آنها، بدبینی و بداخلاقی با پیروان مذاهب اسلامی است. بذرپاش تصریح کرد: حاصل این بیاعتمادی، امروز در قامت تکفیر خود را نشان میدهد و شاید فردا در لباس و هیبتی دیگر. پس مبارزه فکری و عملی با نمادها به تنهایی کافی نیست، بلکه باید این بستر مبارک را دوباره از نو گستراند. عضو سابق هیات رئیسه مجلس با بیان اینکه وقتی از حفظ و ارتقای سرمایه اجتماعی در میان امت اسلامی صحبت میکنیم، از یک سرمایه فراملی سخن میگوییم، اظهار داشت: این سرمایه اجتماعی منحصراً ناظر به دولتها و حاکمیتها نیست بلکه مختص اسلام است. این سرمایه اجتماعی در همه ابعاد خود باید شکل بگیرد، تقویت شده و حفظ شود.
شبکهای برای تقویت هویت اسلامی
در ادامه این سخنرانی، بذرپاش درباره ضرورت ایجاد شبکه نقشآفرینان اسلامی برای حفظ و تقویت هویت اسلامی سخن گفت. وی اظهار داشت: در بعد ساختاری، باید به الگوی شکلدهنده پیوند میان امت برپایه اعتماد برآمده از فطرت یک مسلمان برسیم و باید شبکهای از نقشآفرینان شکل بگیرد تا به منافع مشترک برسند. در فرهنگ اسلامی، سرمایه اجتماعی یک ابزار و وسیله نیست، بلکه یک هویت است. حفظ سرمایه اجتماعی در حقیقت حفظ هویت مسلمانان است، لذا تفکر ساختاری و شبکهای، باید هویتساز شود. بذرپاش تاکید کرد: از سوی دیگر، بعد ارتباطی و تعاملی میان افراد امت اسلامی در شگلگیری سرمایه اجتماعی مهم و موثر است. امروز در غیاب گفتوگوهای مبتنی بر منطق قرآن، بددلیها و ظن میان نخبگان و تاثیرگذاران مذاهب اسلامی زیاد شده است، لذا باید باب گفتوگو و مفاهمه منتج به مراوده بازتر و بازتر شود. عضو سابق هیاترئیسه مجلس کیفیت ارتباط اعضای شبکه هویتآفرین اسلامی را نتیجه مستقیم تفاهم و مراوده و برادری اخلاقی و عقلی دانست و خاطرنشان کرد: نشانه این کیفیت رسیدن به اعتماد اجتماعی اسلامی، فراملی، فرامنطقهای و فراقارهای بر پایه 2 مفهوم قرآنی «برّ» و «تقوا» است، لذا نیاز امروز امت اسلامی، فقط در شکلگیری سازمانهای سیاسی خلاصه نمیشود بلکه سازمانی با نام «سازمان تعاون اسلامی» برای حفظ سرمایه اجتماعی امتهای مسلمان لازم است.
بذرپاش با بیان اینکه تشکلهای مردمی تقریبمحور، بویژه تشکلهای برآمده از جوانان، در ساخت و تقویت هر سه بعد مذکور نقش مهمی دارند، تاکید کرد: این تشکلها هم میتوانند در شبکهسازی و شکلگیری ارتباطات ساختاری میان مسلمانان و هم در بهبود کیفیت این ارتباط موثر باشند. امروز فضای مجازی بستر مناسبی برای شکل دادن گفتوگوهای منطقی مذاهب اسلامی است. توسعه گردشگری تقریبمحور هم میتواند در مفاهمه و مراوده میان ملتهای اسلامی بویژه جوانان موثر باشد. بذرپاش یکی از محورهای ایجاد همدلی را تمرکز بر فعالیتهای علمی و دانشبنیان دانست و گفت: همانگونه که به تدبیر و تاکید رهبر حکیم و عزیز انقلاب اسلامی، پیشرفت علمی، محور حرکت جمهوری اسلامی قرار گرفته، در جهان اسلام هم میتوان این الگو را پیاده کرد. ساخت سرمایه اجتماعی اسلامی بر پایه علم علاوه بر تقویت همدلی، نویدبخش احیای سریعتر تمدن عظیم اسلامی و یادآور دوران اوج مسلمانان در تاریخ بشری است که همدلانه و دور از مرزهای قراردادی و وطنگرایی و فرقهگرایی بیمنطق، حیات بشری را مدیریت میکردند. شکل دادن تجمعات علمی، به اشتراکگذاری تحقیقات و تدوین الگوی اتحاد علمی جهان اسلام، نمونههایی است که به وسیله تشکلهای تقریبمحور قابل پیگیری است.