چند روز پس از اذعان عراقچی مبنی بر اینکه اروپا از ثبت و اعلام SPV هم ناتوان است و منافع ایران از برجام به صفر نزدیک شده است، علی لاریجانی نیز به صراحت اعلام کرد اروپایی‌ها درباره تعهدات خود کاری نکرده‌اند.
به گزارش «وطن‌امروز»، بعد از خروج آمریکا از برجام و تصمیم دولت برای ادامه برجام با کشورهای اروپایی، قرار بود اروپا ظرف چند هفته (حداکثر 2 ماه) بسته مشوق خود را به ایران ارائه دهد. با اتمام این ضرب‌الاجل در تیرماه و عدم ارائه SPV اما بسیاری از کارشناسان نسبت به
خلف وعده اروپایی‌ها هشدار دادند. عمده نگرانی‌ها در این‌باره مبنی بر این گزاره بود که اروپا ارائه بسته ضدتحریمی خود به ایران را تا موعد 4 نوامبر یعنی زمان بازگشت دور دوم تحریمهای آمریکا کش خواهد داد تا به این وسیله هم تحریم‌ها به جان اقتصاد ایران بنشیند و هم ابتکار عمل از ایران برای مقابله با تحریم‌ها سلب شود. در مقابل اما دولت و نمایندگان حامی دولت بر ادامه آن مسیر تاکید ورزیدند. در همین راستا، علی لاریجانی 4 مردادماه و 2 هفته بعد از اتمام ضرب‌الاجل دوماهه ایران به اروپا، پیشنهادهای اروپا را در سطح کلان معقول نامید. لاریجانی در این‌باره گفته بود: اروپایی‌ها در مذاکره با ایران پیشنهاداتی درباره فروش نفت و ساماندهی امور بانکی ارائه کرده‌اند که در سطح کلان پیشنهادات معقولی بوده است.
گذشت زمان و بدعهدی مکرر اروپایی‌ها در ثبت SPV اما نشان داد دغدغه‌‌های کارشناسان و منتقدان در بی‌اعتمادی به اروپا درست بوده است. اروپایی‌ها ارائه بسته مشوق به ایران را به بهانه‌‌های مختلف و واهی آنقدر کش دادند که با وجود فرارسیدن 13 آبان و بازگشت تحریم‌ها نیز خبری از این بسته نشد. به نظر می‌رسد همین موضوع، موافقان ادامه مذاکرات برجامی با اروپا را به تجدید نظر واداشته است.
علی لاریجانی روز گذشته در جریان نشست خبری‌ای که به مناسبت روز مجلس برگزار شد در پاسخ به سؤالی درباره ضرب‌الاجل ایران به اروپا درباره تعهدات اروپایی‌ها و زمان پایان این ضرب‌الاجل گفت: اروپایی‌ها بحث‌هایی قبلا مطرح می‌کردند مبنی بر اینکه با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، ایران از آن خارج نشود و می‌خواستند ایران تعهداتش را اجرا کند اما آنها درباره تعهدات خود کاری نکردند. راهکارهایی هم در این‌باره مطرح شده که هرازگاهی هم تغییر کرده است اما ایران هم در حال رصد است و در شورای هسته‌ای بحث‌های مفصلی شده است، آنچه مهم است این است که توافق بین‌المللی بوده اما عنصر مزاحمی مشکلاتی را ایجاد کرده است.
وی تصریح کرد: آیا دیگران می‌خواهند پایبند به این توافق هسته‌ای باشند یا نه؟ طرف اصرار دارد که باشد و می‌گوید از نظر اجرایی مشکلاتی داریم که البته ممکن است درست هم باشد، ضمن اینکه مسأله اقتصادی در دنیا مهم و به ابزاری تبدیل شده است که پس از جنگ سرد، تیغ اقتصادی مسأله برانی شده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: هنوز در حال مذاکره هستند و فکر می‌کنم مذاکره نهایی ایران و اروپا در حال انجام است و به نتیجه برسد که براساس آن عمل خواهد شد و در غیر این صورت تصمیم‌گیری خواهد شد.
اقرارهای «نفر دوم» درباره برجام
تصریح لاریجانی بر این واقعیت که اروپایی‌ها درباره تعهدات خود کاری نکردند، در شرایطی بیان می‌شود که در روزهای گذشته عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه و نفر دوم مذاکرات هسته‌ای بارها و بارها توان اروپا برای کمک به ایران در مقابل تحریمهای آمریکا را زیر سوال برده و حتی گفته بود نفع ایران از برجام به صفر نزدیک شده است. تاملی گذرا بر مواضع چند هفته اخیر عراقچی پیرامون اروپا نشان‌دهنده سیر نزولی در امید و اعتماد او به توانمندی‌های اتحادیه اروپایی برای مقابله با تحریمهای ضدایرانی آمریکاست. عراقچی نیز مانند دیگر موافقان ادامه برجام با اروپا بشدت نسبت به نتیجه‌بخشی این مذاکرات امیدوار بود، چنانکه ۲ تیر در گفت‌وگویی با یورونیوز گفته بود: ما همچنان منتظر و امیدواریم بسته پیشنهادی اروپایی‌ها مورد رضایت ایران باشد تا ایران از برجام خارج نشود. این امید عراقچی اما در هفته‌های اخیر و با خلف وعده اروپایی‌ها در ارائه SPV به سرعت رنگ باخت. عراقچی 27 آبان در پایان سفر خود به 3 کشور اروپایی درباره وضعیت همکاری ایران با اروپا به‌گونه‌ای سخن گفت که نشان‌دهنده ناامیدی وزارت امور خارجه از بسته تضمین‌های اروپا برای زنده نگه داشتن برجام بود. او در این‌باره به ایرنا از قطع امید از اروپا گفته و تاکید کرده در ایران دستگاه‌های دولتی در حال تدبیر راهکارهایی برای مقابله با تحریم هستند. عراقچی دوشنبه 28 آبان در همایش تحولات منطقه و نظام بین‌الملل در دانشگاه علامه طباطبایی نیز تصریح کرد: پس از اعلام خروج آمریکا از برجام ما درخواست اروپایی‌ها را قبول کردیم و به آنان فرصت جبران خروج آمریکا از برجام را دادیم که این فرصت چند هفته‌ای بود تا خواسته‌‌های ایران از برجام از سوی اروپایی‌ها تامین شود. با وجود این 6 ماه فرصت کمی نیست که آنها نتوانند راه‌حل عملی پیدا کنند و متاسفانه هنوز قادر نیستند SPV را رسما اعلام کنند، چرا که فشارهای آمریکا به اروپا بشدت سنگین است و آمریکا نه‌تنها به دنبال آن است که SPV شکل نگیرد، بلکه نمی‌خواهد بین ایران و اروپا همکاری اقتصادی برقرار باشد. اروپا ناتوان از ثبت SPV است. معاون وزیر امور خارجه همچنین هفته گذشته که در سومین سمینار همکاری‌های هسته‌ای ایران و اتحادیه اروپایی سخن می‌گفت، تاکید کرد که «اعمال مجدد تحریمهای آمریکا، بهره‌مندی ایران از مزایای برجام را به صفر نزدیک کرده است».
پیش از این نیز رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه در بحث برجام منتظر اقدامات عملی بیشتری از سوی اروپا هستیم، تاکید کرد: اگرچه اروپا اقداماتی انجام داده اما هنوز این تلاش‌ها انتظارات ما را برآورده نکرده است. کمال خرازی شهریورماه گذشته به صراحت گفته بود اروپایی‌ها آنطور که باید به روشنی به تعهدات خود عمل نکرده‌اند.
چارچوب SPV هنوز تکمیل نشده است
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: اس‌پی‌وی همچنان در حال پیگیری است و هفته گذشته صحبت‌های لازم انجام شده و توقعات ایران در این زمینه کاملا روشن است. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، بهرام قاسمی در نشست خبری خود با اصحاب رسانه که صبح دیروز برگزار شد، با اشاره به کانال ویژه مالی SPV و عدم اجرای آن از سوی اروپا و محدودیت خرید نفت و امیدواری نسبت به اس‌پی‌وی اظهار کرد: SPV همچنان در حال پیگیری است و هفته گذشته صحبت‌های لازم انجام شده و توقعات ایران در این زمینه کاملا روشن است؛ به دلایل خاصی هنوز چارچوب به صورت کامل تکمیل نشده و ما اصرار داریم طرف‌های مقابل با اراده و جدیت بیشتری عمل کنند تا سازوکار مالی بین دو طرف عملیاتی شود. وی ادامه داد: امیدوارم در کمترین زمان ممکن به تفاهم کامل نائل شویم و این سیستم بین ما و اروپایی‌ها شکل عملیاتی به خود بگیرد.