سهیل دوست‌محمدی: داشتن نگاه پرسشگرانه لازمه‌ وجودی انسان پژوهشگر و جست‌وجوگر است. روحیه پرسشگرانه از دوران کودکی در وجود ما شکل می‌گیرد و در دوران نوجوانی و جوانی به اوج خود می‌رسد. نوجوانی دورانی پر از غرور است و نوجوانان معمولا نگاهی پرسشگر اما مطلق‌گرا دارند. به این معنا که با وجود داشتن پرسش‌های فراوان در ذهن‌شان، به‌زعم خود آنچه را تا آن سن دانسته‌اند درست می‌دانند و تصور می‌کنند برداشت‌های ذهنی‌شان قطعیتی غیرقابل تغییر است. معمولا صحبت کردن با یک فرد نوجوان و متقاعد کردن او درباره مسائل مختلف سخت است، چرا که در این سنین نوجوانان معمولا هیچ علاقه‌ای به شنیدن نصایح بزرگ‌ترها نداشته و حتی از از آن گریزانند. پایه و اساس زندگی ما در سنین نوجوانی و جوانی شکل می‌گیرد. در این سنین است که ما تحصیل کرده، شغل انتخاب می‌کنیم و تشکیل خانواده می‌دهیم. بنابراین بسیار مهم است خمیرمایه ذهن و اعتقادات یک نوجوان چگونه و با چه روش‌هایی شکل بگیرد. ذهن نوجوانان به اندازه کودکان آمادگی پذیرش هر آنچه به او گفته می‌شود را ندارد، چون در این سن فرد قدرت تمییز یافته و به دنبال استدلال و دلیل و منطق است. در این سن که میانه‌ کودکی و جوانی قرار گرفته، نوجوان هم پاکی و معصومیت کودکان و هم ذهن فعال و شکل‌یافته‌ یک جوان را دارد. پس نوجوانی بهترین زمان برای یاری به فرد است تا در زمینه‌های اعتقادی و اخلاقی پا در مسیر درست گذاشته و برای آینده‌اش تصمیماتی صحیح اتخاذ کند. در رسانه ملی ما اما مخاطب نوجوان معمولا نادیده گرفته می‌شود. با اینکه برای مخاطبان نوجوان شبکه‌ای مجزا از کودکان در نظر گرفته شده اما با نگاهی به برنامه‌های این شبکه خواهید فهمید که تفاوت شبکه نوجوان با کودک چندان چشمگیر نیست و در این شبکه برنامه‌های ویژه رده سنی بالای خردسال پخش می‌شود نه نوجوانانی که در آستانه جوانی قرار داشته و باید درباره مسائل مهم اعتقادی و همچنین انتخاب رشته‌ دبیرستانی و سایر تصمیماتی که بر سرنوشت و آینده‌شان تاثیر خواهد گذاشت فکر کرده و رهنمون شوند. سازمان اوج، با تولید سری جدید برنامه‌ای به نام «اقیانوس آرام» سعی در پوشاندن این خلأ محتوایی در تلویزیون دارد. این برنامه که به همت مرکز کودک و نوجوان اوج تولید شده، یک روز در میان در ساعتی مناسب و پربازدید (9 شب) پخش می‌شود؛ ساعتی که نوجوانان می‌توانند در کنار سایر اعضای خانواده از جمله والدین به تماشای این برنامه بنشینند و درباره سوژه‌های انتخابی این برنامه در هر قسمت با اعضای خانواده به بحث و تبادل نظر بپردازند. اما آنچه «اقیانوس آرام» را به برنامه‌ای دیدنی برای نوجوانان تبدیل کرده، طرح پرسش‌هایی است که معمولا در ذهن نوجوانان وجود دارد ولی چندان به این پرسش‌ها توجه نشده و پاسخ مناسبی هم به آنان داده نشده است؛ سوالاتی که در آنها هم پرسش‌های اعتقادی مطرح می‌شود، هم پرسش‌هایی که یک نوجوان برای رسیدن به آینده‌ای که برایش رویاسازی کرده به جواب آنها نیازمند است. برای مثال در یکی از قسمت‌های این برنامه سوژه انتخاب شده «نویسندگی» بود و نوجوانان در کنار پرداختن به این مساله با میهمان برنامه که خود یکی از نویسندگان مطرح بود به گفت‌وگویی صمیمانه پرداختند. در کنار اینها در هر قسمت از برنامه از یک نوجوان نخبه و موفق دعوت می‌شود تا درباره تجارب خود برای سایر همسن و سالانش صحبت کند. در این برنامه سعی شده است روحیه خودباوری و اعتماد به نفس در نوجوانان بالا برده شود. نوجوانان معمولا رویاها و آرزوهای بزرگی در سر دارند که ممکن است رسیدن به آنها را برای خود ناممکن تصور کنند یا اینکه معتقد باشند تنها علاقه و داشتن اشتیاق برای رسیدن به یک رویا ملاک نیست و استعداد و توانایی رسیدن به چنان جایگاهی را ندارند. در «اقیانوس آرام» اما میهمانان بزرگسال که از نخبه‌ها و افراد موفق جامعه انتخاب شده‌اند به روایت خاطرات دوران نوجوانی خود می‌پردازند؛ خاطراتی که بسیار شبیه به زندگی فعلی نوجوانان است و همین موضوع به باور اینکه نوجوانان امروز نیز می‌توانند افراد نخبه و موفق آینده باشند، کمک می‌کند. تاکیدی که روی واژه‌های موفق و نخبه در این برنامه می‌شود اما از جنس تفکر رایج و مرسوم و کلیشه‌ای خانواده‌های ایرانی در باب اینکه جوان موفق حتما باید دکتر و مهندس شده و تحصیلات عالیه داشته باشد، نیست. در «اقیانوس آرام» ضمن اینکه بر تحصیل و فراگیری دانش و هنر تاکید می‌شود، این باور نیز در نوجوانان نهادینه می‌شود که فرد موفق کسی است که در زمینه کاری خود چه علمی و چه فنی یا هنری موثر بوده و بتواند یکی از بهترین‌ها و مفیدترین‌ها باشد. «اقیانوس آرام» اما تنها شعار نمی‌دهد، بلکه به آن عمل نیز می‌کند. در «اقیانوس آرام» درباره توانایی‌های نوجوانان تنها صحبت نمی‌شود، بلکه به آنها میدان داده شده است تا توانایی و استعداد خود را به معرض نمایش بگذارند. اغلب عوامل پشت صحنه این برنامه جز برخی کارهای تخصصی از میان نوجوانان انتخاب شده‌اند. کارهای ساخت و تولید «اقیانوس آرام» از جمله ساخت کلیپ، خواندن نریشن و تیزرهای تبلیغاتی، گریم، روابط عمومی، فیلمبرداری و... با کمک خود نوجوان‌ها انجام می‌شود. حضور و مشارکت پررنگ نوجوانان در این برنامه به این معناست که تاکید بر خودباوری نوجوانان تنها یک شعار زیبا از سوی عوامل این برنامه نیست، بلکه می‌تواند تصویری عینی و واقعی به خود گیرد. «اقیانوس آرام» برنامه‌ای گفت‌وگومحور است اما تمام بخش‌های آن به پرسش و پاسخ نمی‌گذرد و آیتم‌‌های مختلفی که می‌تواند برای نوجوانان جذاب باشد نیز در این برنامه دیده می‌شود. تولید برنامه‌های موفق و پرمخاطبی مانند «اقیانوس آرام» یکی از نیازهای اصلی نوجوانانی است که رسانه ملی کمتر به آنها پرداخته است و معمولا جایی در بین تولیدات انبوه صداوسیما ندارند؛ نوجوانانی که ناچارا به تماشای برنامه‌هایی می‌پردازند که مناسب سن و سال‌شان نیست و برای یافتن جواب پرسش‌های‌شان و سرگرم شدن، به گوشی‌های هوشمندشان پناه می‌برند.