محسن پورعرب: «گوشی به دست در حال پیدا کردن آخرین تغییرات قیمت سکه است. گوشه ذهنش مشکلات چند روز اخیر را مرور می‌کند. قیمت‌های چند میلیونی سکه را مقایسه می‌کند با درآمد ماهانه‌ای که از ارزش یک سکه هم پایین‌تر است. واقعا به بن‌بست رسیده و نمی‌تواند ادامه دهد. با این حال ترس از پرداخت مهریه‌ای که با قیمت‌های کنونی بسیار سنگین است باعث می‌شود زندگی به بن‌بست رسیده را به میله‌های زندان ترجیح دهد. نظر زوجه اما این نیست. او می‌خواهد هر چه زودتر این تلخ‌کامی‌ها را به پایان برساند. خوب چه وقتی از حالا بهتر که قیمت سکه به بالاترین ارزش خود در چند سال گذشته رسیده است!»
با افزایش قیمت سکه متاسفانه این روزها مشابه چنین ماجراهایی را زیاد می‌توان دید و شنید. افزایش چند برابری ارزش سکه طی ماه‌های اخیر باعث شده رشد 40 درصدی زندانیان مهریه را در سال 97 شاهد باشیم. آمارها حاکی از آن است که ۲۱۴۸ زندانی مهریه در فروردین ۹۳ در یک روند افزایشی، رشدی 2 برابری داشته که میزان یاد شده در سال‌جاری شدت بیشتری هم داشته است به‌طوری که مقایسه‌ آمار زندانیان فعلی با محبوسان سال ۹۳ نشان می‌دهد این تعداد زندانی رشد ۷۱ درصدی دارد. نکته جالب توجه اینجاست که افزایش زندانیان مهریه با افزایش بهای سکه رابطه مستقیمی پیدا کرده است. به عقیده کارشناسان با این شرایط، مهریه بیش از اینکه تضمین یک زندگی باشد، تبدیل به اهرم فشاری برای کنترل کردن زوج زندگی شده و متاسفانه افزایش قیمت سکه زمینه سودجویی برخی را فراهم کرده است. به همین دلایل طی ماه‌های گذشته یکی از موثرترین راه‌هایی که برای کاهش زندانیان مهریه پیشنهاد شده، تغییر سقف مهریه بوده است.
تغییر سقف مهریه
مدیرعامل ستاد دیه کشور چندی پیش پیشنهاد تغییر سقف مهریه را داد. اسدالله جولایی اظهار داشت: شاید تصور شود مقصود از مهریه‌های معقول تعهد کابین ۱۱۰ سکه‌ای است اما واقعیت این است که همین ارقام پایین هم با افزایش قیمت سکه گرفتاران بسیاری دارد. از نگاه وی معیار ۱۱۰ سکه با شرایط معیشتی زندانیان مهریه همخوانی ندارد. کم نیستند افراد و کارشناسانی که با این نظر جولایی موافقند و معتقدند مجلسی‌ها باید یک بار دیگر دست به کار شوند و همچون سال ۹۱ و مصوبه کاهش سقف مهریه قابل پیگرد قضایی و حبس به ۱۱۰ سکه، این بار سقف سکه‌های مهریه را کاهش دهند. عبدالعلی رضایی، عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم  نیز معتقد است باید عدد سکه‌های مهریه را به مهرالسنه یعنی حدود ۱۴ سکه کاهش داد، در غیر این صورت با آسیب‌های متعددی مواجه خواهیم شد.
ضرورت تعیین مهریه متعارف
این پیشنهادها در حالی است که یحیی کمالی‌پور، نایب رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس معتقد است: قانون نمی‌تواند افراد را نسبت به یک حق طبیعی، ملزم و مکلف کند اما می‌تواند سازوکار‌هایی را تعیین کند که از میزان مهریه حد متعارفی قابل مطالبه باشد. کمالی‌پور در رابطه با افزایش زندانیان مهریه گفت: مهریه مدت‌هاست وارد مسیر انحرافی شده و به دلیل اینکه موضوعی کاملا توافقی میان زوجین است، قانون ورود نمی‌کند، چرا که به موجب ماده ۱۰ قانون مدنی، قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد کرده‌اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است، در نتیجه زن مهریه را اعلام می‌کند و مرد می‌پذیرد و یک قرارداد کاملا خصوصی میان زوجین است. نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس با بیان اینکه قانون نمی‌تواند میزان مهریه را تعیین و الزام کند، افزود: قانون نمی‌تواند افراد را نسبت به یک حق طبیعی، ملزم و مکلف کند اما می‌تواند سازوکار‌هایی را تعیین کند که از میزان مهریه حد متعارفی قابل مطالبه باشد و در صورتی که فرد وضعیت مالی مناسبی نداشته باشد، مهریه همسر خود را در قالب و شرایط دیگری پرداخت ‌کند.
الزام تغییر معیارها
نایب رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس با اشاره به موضوع‌ اخیری که تحت عنوان کاهش سقف معیار مهریه از ۱۱۰ سکه به ۵۰ سکه عنوان شده است، اظهار داشت: این موضوع نمی‌تواند سازوکار منطقی و قانونی داشته باشد اما لازم است بر اساس شرایط جامعه و اقتصاد حاکم بر کشور برای بدهکاران مهریه تصمیم‌گیری کنیم؛ همان طور که در گذشته معیار مشخصی تعیین کردیم که اگر همسر توان مالی پرداخت مهریه را داشت و اقدام نکرد، ضمانت اجرایی آن زندان باشد و در صورت تملک مالی می‌توان از اموالش برداشت. نماینده مردم در مجلس دهم با اشاره به اینکه با افزایش قیمت سکه لازم است سازوکار دیگری تعریف شود تا شاهد رشد اختلافات و مشکلات ناشی از پرداخت مهریه در جامعه نباشیم، افزود: در حال حاضر فرد می‌تواند با تقسیط مهریه، ماهی یک سکه پرداخت کند؛ زمانی که قیمت سکه یک میلیون و خرده‌ای بود، امکان پرداخت برای مردان تا حدودی وجود داشت اما زمانی که به بیش از 5/3 میلیون تومان رسید پرداخت آن مشکل شد.
بخشنامه جدید رئیس قوه قضائیه
در این شرایط که محکومان مهریه چاره‌ای جز پرداخت مهریه‌های سنگین ندارند، چشم امیدشان به بخشنامه رئیس قوه‌قضائیه است. حالا که به دلیل وضعیت غیرسابقه زندانیان مهریه پای نمایندگان مجلس هم به موضوع کاهش زندانیان مهریه باز شده، امید است بخشنامه جدید رئیس قوه‌قضائیه برای کاهش حداکثری بدهکاران صداق همانند ابلاغ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی (مصوب سال ۱۳۹۴) ضمن پیشگیری از ورود به زندان، زمینه آزادی جمعیت بسیاری از بدهکاران غیربزهکار را فراهم کند. آیت‌الله صادق آملی‌لاریجانی، رئیس قوه‌قضائیه در قبال محکومان تأدیه مهریه بر اساس تعداد سکه طلا، بخشنامه‌ای را صادر کرد که طبق آن رؤسای کل دادگستری استان‌های کشور در محاکم خارج از نوبت و بدون تعیین وقت رسیدگی، به درخواست تعدیل محکومان مهریه رسیدگی خواهند کرد.
ضرورت تغییر سقف پرداخت مهریه
با این حال، آنچه در حال اتفاق افتادن است، افزایش بدهکاران مهریه به دلیل افزایش قیمت سکه است. به نظر می‌رسد با توجه به اینکه شرایط اقتصادی به دلایلی چون سوءمدیریت و تحریم‌ها ثبات‌پذیر نیست و قیمت‌ها دائما در حال نوسان است، تنها راهی که می‌توان شرایط کنونی محکومان مهریه را سامان بخشید، کاهش سقف معیار مهریه باشد. با محقق شدن چنین پیشنهادی شاید اهرم فشار مهریه از روی زوج زندگی برداشته شود و زوجه شرایطی را برای سوءاستفاده پیدا نکند.