گروه بینالملل: سنای آمریکا، پنجشنبه 2 قطعنامه به تصویب رساند که در یکی از آنها محمد بنسلمان، ولیعهد سعودی، مسؤول قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد معرفی شده است و در قطعنامه دیگر خواستار پایان دادن به حمایت نظامی از ائتلاف به رهبری عربستان در جنگ یمن شد. در حالی این قطعنامهها 2 ماه پس از قتل جمال خاشقجی تصویب شدند که در این مدت دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، بر نامشخص بودن مسؤول مرگ خاشقجی تاکید داشته و از پادشاهی عربستان به عنوان متحد واشنگتن تمجید کرده است. حالا با تصویب این قطعنامه، سنا نشان داد که ترامپ نمیتواند رژیم پادشاهی سعودی و ولیعهد آن را از عواقب سلاخی وحشیانه خاشقجی ایمن نگه دارد و هم اینکه آینده سیاسی محمد بنسلمان در معرض خطر قرار گرفته است. اما سناتورها در قطعنامه دیگری که با ۵۶ رای موافق در مقابل ۴۱ رای مخالف به تصویب رساندند به دولت واشنگتن توصیه کردند که حمایت از ائتلاف به رهبری عربستان درجنگ یمن را متوقف کند. هر 2 قطعنامه مصوب سنا، اعتراض آشکار دموکراتها و برخی جمهوریخواهان به سیاستهای ترامپ در قبال عربستانسعودی و حمایت بیقید و شرط او از بنسلمان تلقی میشوند. به رغم نتیجهگیریهای تحقیقات سیا درباره نقش محوری بنسلمان در قتل خاشقجی، دونالد ترامپ هفتههای اخیر با طرح شک و شبهه در این نتیجهگیری، انتقادی را متوجه محمد بنسلمان نکرد و از اعمال فشار بر او هم امتناع کرد. استدلال او این بود که خریدهای تسلیحاتی عربستان و اتکای آمریکا به این کشور در مقابله با ایران مهمتر از آن هستند که مناسبات با ریاض دستخوش نوسان شود.
هر 2 قطعنامه اکنون باید در مجلس نمایندگان نیز به رای گذاشته شود، امری که تا پایان سال جاری میلادی بعید به نظر میرسد. حتی اگر بعدتر هم مجلس نمایندگان با هر 2 قطعنامه موافقت کند، باز هم اجرای آنها نیازمند امضای دونالد ترامپ است که چنین اتفاقی تقریبا غیرممکن است. اما این برای نخستین بار است که یکی از بخشهای کنگره آمریکا از قطعنامهای برای خروج نیروهای آمریکایی از یک درگیری نظامی ذیل قانون اختیارات جنگی حمایت میکند. برنی سندرز، سناتور آمریکایی و نامزد انتخابات درونحزبی ریاستجمهوری آمریکا در سال 2016 در وبسایت شخصی خود نوشت: نباید از دخالت رژیم مستبد و قاتل عربستانسعودی در جنگ یمن حمایت کنیم، زیرا ریاض سبب شده است بزرگترین بحران انسانی در یمن شکل گیرد. در واقع، تصویب قطعنامه سنا در ارتباط با جنگ یمن، این موضوع را مورد تایید قرار داد که آمریکا در تجاوز نظامی ائتلاف سعودی علیه یمن نقش مستقیم دارد و همچون مقامهای عربستان و امارات در نابودی زیرساختهای اقتصادی، بیمارستانها، مدارس و مجتمعهای مسکونی و تجاری و قتل گسترده غیرنظامیان یمنی مسؤول است.
تغییرات در حلقه نزدیکان بنسلمان
در همین حال گزارشها حاکی است پادشاه عربستان سعودی در تلاش برای تبرئه کردن دردانهاش از تبعات قتل خاشقجی، میخواهد در حلقه نزدیکان وی دست به اصلاحاتی بزند. به نوشته روزنامه انگلیسی فایننشالتایمز، در قلب کانون قدرت ولیعهد سعودی افرادی مورد اعتماد و نزدیک به وی حضور دارند که برخلاف عناوین و سمتهای کلیشان دارای نفوذ استثنایی هستند اما این گروه اکنون در مقابل هر لرزهای که بر پیکره قدرت عربستان بیفتد، بیش از بیش ضعیف است. این گزارش میافزاید: عربستانسعودی شخصیت محوری در حلقه نزدیکان محمد بنسلمان یعنی سعود القحطانی، مشاور سابق رسانهای دیوان پادشاهی عربستان را از این سمت برکنار کرد اما همچنان به وی به عنوان سوژهای برای تبرئه محمد بنسلمان در دست داشتن در قتل جمال خاشقجی نگریسته میشود. یک منبع در اینباره گفته ملک سلمان بشدت نسبت به اتفاقی که برای خاشقجی افتاده خشمگین است و میخواهد در حلقه نزدیکان ولیعهدش تغییراتی ایجاد کند. همچنین بنا بر گفته یک منبع آگاه دیگر سعودی، اکنون ترس از سرنوشت اعضای این گروه نزدیک به بنسلمان وجود دارد حتی آنهایی که مورد عنایت پادشاهی هستند چرا که آنها از نفوذ استثنایی برخوردارند. بر این اساس، تغییرات آغاز شده است و پادشاه عربستان ماه گذشته با تاسیس «مرکز ارتباطات و تبادل اطلاعات» موافقت کرد. انتظار میرود پست مشاور امنیت ملی که پس از به قدرت رسیدن ملک سلمان در سال 2015 کنار گذاشته شد، بار دیگر مورد توجه قرار گیرد و شاهزاده خالد بنسلمان، سفیر عربستان در واشنگتن از بیشترین شانس برای تصدی این سمت برخوردار است.