حجتالاسلام والمسلمین سیدسعید لواسانی: ما همگی نیازمند تحول اخلاقی هستیم تا از نفسانیت به انسانیت حرکت کنیم. خوب است که در آخرین یادداشت سال جاری که مصادف با روز شهادت بانوی دو عالم است، توسل به حضرت صدیقه طاهره(س) داشته باشیم و با گامهای راستی، همه توان خود را برای تحول اخلاقی به کار بریم. امام صادق(ع) میفرمایند: اگر حاجتی داشتی به حضرت فاطمه پناهنده شو و نماز بخوان و از بیبی درخواست کن که به فریاد من برس و مرا یاری بفرما. [بحارالانوار: 91/30] اما اهل معرفت نخستین گام تحول اخلاقی را بیداری از خواب غفلت میدانند، [خواجه عبدالله انصاری، منازل السائرین: 35] و سخن خود را به آیه 46 سوره مبارکه سباء مستند میکنند: «قُلْ إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَه أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ» «پیامبر ما به بندگان من بگو که شما را تنها یک اندرز دهم، برای خدا قیام کنید.» به آیه توجه کنیم که اندرزدهنده خداست، پیامبر اکرم(ص) واسطه پند هستند و ما انسانها مورد خطاب. تنها یک اندرز است که همه اندرزها و دستورالعملهای دیگر به آن بستگی دارد و آن اینکه از خواب گران غفلت و نفسانیت بیدار شوید و تنها برای خدا قیام کنید، یعنی همه کارهایتان فقط برای خدا و تقرب به خدا باشد، نه خوشایند این و آن و خوشنودی نفس و هواهای نفسانی. این بیداری آسان نیست و همت مردانه میخواهد زیرا خواب و مستی غفلت سختتر و بدتر از مستی شراب و اعتیاد به مواد مخدر است. «سُکْرُ الْغَفْلَه وَ الْغُرُورِ أَبْعَدُ إِفَاقَه مِنْ سُکْرِ الْخُمُورِ» [غرر الحکم: 266] بنابراین بیدار شدن از آن هم نیاز به جهاد و تلاش بیشتری دارد. آری همه انقلابها با بیداری شروع میشود و انقلاب و تحول اخلاقی و درونی هم با بیداری آغاز میشود. انسان یک قیام دارد تا از خواب بیدار شود و یک قیام دارد که وقتی بیدار شد، راه پیشرو را تداوم بخشد و ما که در بند نفسانیت و مستی دنیا به خواب غفلت رفتهایم، لازم است از خواب نفسانیت بیدار شویم و این نخستین گام است و در ادامه راه، قیام دوم است که برای رفتن به اهداف الهی و مسیر الیالله در حرکتی مدام باشیم و این حرکت تنها با قیام اختیاری لله امکان مییابد. یعنی تنها در سایه تحول دائمی اخلاقی و مجاهده پیوسته با نفس حاصل میشود. آنگاه است که بهروزی دنیویی و سعادت و آرامش آخروی را کسب میکنیم. انقلاب اسلامی نمونه اعلای قیام لله یک ملت بود که از بند نفسانیت رها شدند و در ادامه خود را از بند استبداد و استعمار و استکبار رها کردند و چنان عزیز شدند که همه استکبار را به تکاپو واداشتند. انقلاب اسلامی با جهاد و قیام لله تحقق یاقت و تحول و انقلاب اخلاقی هم با جهاد با نفس و قیام لله تحقق مییابد. [نگا: صحیفه امام: 18/242 ـ 244]
پس زمینه لازم تحول اخلاقی بیداری از خواب غفلت است. زیرا به قلب آدمی بصیرت میدهد. «الیقظه استبصار». [غرر الحکم: 448] بنابراین نباید عمر خود را تباه کنیم و باید اوقات را غنیمت شمریم و جبران گذشتهها کنیم و مسیر را برای بازگشت به خدا هموار کنیم. بیداری شهسوار راهواری است که تا پایان راه با ما است و بصیرتی میبخشد که تا نهایت راه را بپیماییم و در راه نمانیم. با بیداری است که هواهای نفسانی را در بند میکنیم و به عقل و ایمان اجازه بروز و ظهور میدهیم و تاریکیها، فساد، نادانی و تباهی را پشت سر میگذاریم و وارد نور توحید و بندگی خدا میشویم. اگرنه مرگ ما را بیدار میکند که این بیداری بسیار سخت است. امیرالمومنین(ع) میفرمایند: «النَّاسُ نیامٌ» [بحارالانوار: 4/43] همه مردم خوابند اما چارهای از بیداری نیست. این بیداری در یکی از دو وقت است: یا با مرگ بیدار میشوند: «النَّاسُ نِیَامٌ فَإِذَا مَاتُوا انْتَبَهُوا» [همان] یا در دنیا با اندرز الهی و قیام لله و تحول اخلاقی و انقلاب درونی بیدار میشود [القاسانی، شرح منازل السائرین: 149] و این همان بیداری است که نخستین گام است که راهگشای هرگونه تحول مثبت است. [صحیفه امام: 18/453] تا ما در خواب هستیم، دلهای ما مست دنیاست و زنگار گناهان آن را آلوده کرده، امیدی به اصلاح نباید داشته باشیم اما اگر بدانیم در دنیا مسافر هستیم، ابد در پیش داریم و عالمی دیگر در انتظار ما است که در آنجا گرفتار اعمال و رفتار خود هستیم، لابد بیدار و هوشیار میشویم. پس بیاییم در روزی که به نام حضرت صدیقه کبری(س) است. در این پایان سال با دعای «یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ» [مصباح المتهجد: 1/83] و «یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَى أَحْسَنِ الْحَال» [مفاتیح الجنان] نیت خود را خالص کنیم و گام نخست را برداریم و بیدار شویم و خودمان را اصلاح کنیم. «یَا مَوْلَاتِی فَاطِمَه أَغِیثِینِی».