اگر ضربات پنالتی و اتفاقاتی که در آن روی میدهد را «شانس» نامگذاری کنیم تیمملی ایران در تورنمنتهای مختلف تیم خوششانسی نبوده است. ما خاطرات خوبی از ضیافت پنالتیها نداشتهایم و در اکثر مواقع با ناراحتی و دستان خالی از این میهمانی بیرون آمدهایم. این اتفاق هم ارتباطی به یک دوره خاص یا مربی خاص نداشته است. میتوانیم از سال 1984 شروع کنیم و برسیم تا همین جام ملتهای گذشته و تیم کارلوس کیروش.
1984 اولین سالی بود که کار ایران به ضربات پنالتی کشیده شد. ایران در نیمهنهایی به مصاف عربستان رفت و با گل شاهرخ بیانی جلو افتاد اما با گل به خودی شاهین بیانی بازی مساوی شد. این اولین باری بود که باید ضربات پنالتی وضعیت ایران را مشخص میکرد و نتیجه آن غمانگیز بود. ناصر ابراهیمی تصمیم گرفت با یک تعویض درون دروازه سلطانی را از بازی خارج کرده و طاحونی را جانشین او کند. طاحونی هر 5 پنالتی را گل خورد و این پنجعلی بود که با از دست دادن یک ضربه، ایران را به ردهبندی فرستاد؛ جایی که تیم کویت و یک باخت دیگر انتظارمان را میکشید. باز هم باخت در ضربات پنالتی. 1984 شروع ناکامیهای ما در ضربات پنالتی در بازیهای بزرگ بود.
در جام ملتهای بعدی یعنی در سال 1988 تا حدودی توانستیم بدشانسیهای دوره قبل را جبران کنیم اما جبرانی که نتوانست جای خالی جام را برای ما پر کند. بعد از باخت به عربستان در نیمهنهایی در بازی ردهبندی به مصاف چین رفتیم و در همان 3 ضربه اول کار را تمام کردیم. عابدزاده با درخشش در این بازی 2 پنالتی را گرفت و پنالتی سوم را هم آنها به تیر زدند و ما سوم شدیم.
جام ملتهای 1996 جام مایلیکهن و شگفتیآفرینیهایش بود. تیم جوان و متحول شده او در کمال ناباوری با نتایجی جالب توجه خود را به مرحله نیمهنهایی رساند. فقط داوری و ضربات پنالتی میتوانست سد راه شگفتیهای مایلیکهن و جوانانش شود و در نهایت هم این اتفاق افتاد. جمال غندور، داور مصری به مدد عربستان آمد. او در دقیقه 27 گل درست خداداد عزیزی را آفساید اعلام کرد و در دقیقه 75 پنالتی مدافعان عربستان را روی استیلی نگرفت. آن اتفاقی که نباید افتاد و بازی به وقت اضافه و ضربات پنالتی کشیده شد. نحسی این رقابتها حریف جوانی تیمملی ایران شد. در پنالتیها عابدزاده که در دقیقه 117 جای نکیسا را گرفته و برای نخستینبار در این بازیها به میدان میآمد، 2 ضربه حریف را دفع کرد اما خاکپور، دایی و یزدانی، پنالتیهای خود را خراب کردند. علی دایی اولین پنالتی را به تیر دروازه کوبید و داریوش یزدانی هم عجیبترین پنالتیزن ایران بود. بازیکن 19سالهای که مایلیکهن او را انتخاب کرد و بعد از اینکه پنالتی را از دست داد همه انتقاد کردند که چرا این بازیکن جوان باید به جای محرمی که متخصص زدن پنالتی است در زمین و پشت توپ قرار بگیرد. این بار جامملتها برای ایران با 2 خاطره تلخ همراه نبود و باز هم عابدزاده بود که بر نحسی پنالتیها چیره شد و ایران را سوم کرد. اولین ضربه را ایران مقابل کویت از دست داد اما عابدزاده با مهار پنالتیهای حریف شانس را به اردوی ایران برگرداند. بازیکنی که اولین پنالتی را از دست داد کسی نبود جز متخصص پنالتی یعنی مجتبی محرمی. اگرچه هدر رفتن پنالتی او را عابدزاده جبران کرد اما خندههای او بعد از این اتفاق، جنجالهایی فراموش نشدنی را برای بازیکن تیمملی ایجاد کرد.
تا قبل از شروع دهه بیستم، تیمملی 4 بار کارش به ضربات پنالتی کشید که در 2 بازی مهم در فینال بازنده شد و در 2 دیدار ردهبندی با درخشش عابدزاده سومی را از آن خود کرد. با شروع سال 2000 هم وضعیت ایران در پنالتیها تغییری نکرد. در سال 2004 در بازی نیمهنهایی یک بر صفر از چین عقب افتادیم. ایران با برتری کامل توانست گل خورده را جبران کند و با گل علوی بازی مساوی شد. با اخراج شدن ستار زارع باز هم ایران شانس پیروزی داشت اما علوی در آخرین دقیقه بازی دروازه خالی را به بیرون زد تا پای ضربات پنالتی به میان بیاید. نکونام و دایی و مهدویکیا پنالتیهایشان را تبدیل به گل کردند اما ایمان مبعلی با زدن به تیر دروازه و یحیی گلمحمدی با آن چیپ معروف یکی از شایستهترین تیمهای تاریخ فوتبال ایران را در آرزوی قهرمانی گذاشتند.
قلعهنویی هم در سال 2007 به جرگه مربیانی پیوست که بدون باخت و با گرفتار شدن در دام پنالتیها از یک تورنمنت حذف شد. در مرحله یکچهارم نهایی بازی ایران و کرهجنوبی صفر- صفر تمام شد؛ تیمی که در طول ضربات پنالتی 2 نشانهگیری اشتباه داشت و تمام. رسول خطیبی و مهدویکیا بازیکنانی بودند که تا سالها بعد نامشان در ذهن قلعهنویی با آه و حسرت حک شد.
یکی از دراماتیکترین حذفهای ایران در ضربات پنالتی در بازی ایران و عراق در جامملتهای 2015 رقم خورد؛ دیداری که از همان دقایق ابتدایی دراماتیک شروع شد و تا سوت پایان بازی سرشار از شگفتی و غافلگیری بود. ایران 10 نفره در طول بازی بارها عقبافتادگیاش در نتیجه را جبران کرد و توانست با نتیجه 3-3 بازی را به پنالتی بکشاند. در آنجا اما حاجصفی با هدر دادن اولین پنالتی پرونده ناکامی ایران را شروع کرد و وحید امیری هم آن را به تلخی بست و به سینه تاریخ سنجاق کرد.
پس بهتر است کیروش اینبار با شهامت بیشتری در طول بازی بازیکنانش را به سمت دروازه حریف گسیل بدارد چون تاریخ میگوید ما در ضربات پنالتی بازندهایم.