گروه سیاسی: انتقادات مسؤولان دستگاه سیاست خارجی از عملکرد اروپا درباره بسته پیشنهادی همچنان ادامه دارد و رو به افزایش است. بعد از آنکه محمدجواد ظریف از فرصت از دست رفته و ضرر اروپایی‌ها صحبت کرد، حالا بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه برای دومین بار از ناتوانی اروپایی‌ها در اجرای SPV سخن گفت. قاسمی که در آخرین نشست خبری خود گفته بود «اتحادیه اروپایی نشان داد در مقابل فشار آمریکا از توانایی لازم برخوردار نیست» این بار تاکید کرد این ناتوانی «جدی» است. قاسمی گفته است: طی ماه‌های گذشته این احساس کم‌کم جدی‌تر شد که کشورهای اروپایی با یک سری ناتوانی‌های جدی در اجرای SPV مواجهند. البته همانطور که اشاره شد انتقاد از اروپا درباره SPV در عالی‌ترین سطح وزارت امور خارجه مطرح شده است. ظریف در این‌باره گفته بود: «اروپایی‌ها یک فرصت جدی داشتند در ایران و این فرصت را به خاطر بی‌عملی و انفعال در برابر آمریکا یا ناهماهنگی داخلی یا فرصت‌طلبی (که می‌خواستند هم از منافع استفاده کنند و هم هزینه‌ای ندهند) از دست دادند.  متاسفانه اروپا آمادگی هزینه کردن را ندارد... کسی که در قضیه SPV  ضرر کرده، اروپاست». انتقاد ظریف حالا به صورت‌های مختلف در ادبیات سیاسی مسؤولان دستگاه دیپلماسی در حال تکرار است. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در گفت‌وگویی با خبرگزاری صدا و سیما، ضمن انتقاد از تأخیر اتحادیه اروپایی در اجرای ساز و کار مالی موسوم به SPV پس از خروج آمریکا از برجام، تصریح کرد: اتحادیه اروپایی در ایجاد ساز و کار مالی با حسن نظر ورود کرد و اراده سیاسی مثبتی نیز از خود نشان داد اما در طول زمان و طی مذاکرات ماه‌های گذشته این احساس کم‌کم جدی‌تر شد که کشورهای اروپایی با یک‌سری ناتوانی‌های جدی در اجرای SPV مواجهند. وی سیطره دلار و همچنین در هم تنیدگی اقتصاد اروپا و آمریکا را از دلایل اصلی تأخیر در اجرای SPV خواند و افزود: اتحادیه اروپایی و حتی 3 کشور اروپایی طرف ایران در برجام نیز در اسارت و گروگان اقتصاد آمریکا هستند، لذا لازم است در جهت استقلال خود و برای ادامه حیات مستقلانه تصمیم بگیرند.
اروپا باید تصمیم بگیرد
سخنگوی وزارت امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرده است عواقب عدم اجرای SPV بر عهده اروپاست. قاسمی البته عنوان نکرده است که وزارت امور خارجه دقیقا در قبال اروپا چه اقدامی انجام خواهد داد. وی گفت: کشورهای اروپایی باید بهای استقلال اقتصاد خود از آمریکا را بپردازند، چرا که انجام این کار مهم حتماً نمی‌تواند بدون هزینه باشد بویژه در اجرای کاری مهم و تاریخی چون SPV که می‌تواند نقطه عطف مهمی برای همبستگی اروپا در صحنه جهانی باشد، لذا کشورهای اروپایی باید در این برهه و مقطع زمانی تصمیم بگیرند. سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران قطعاً مسؤولیت عدم اجرای ساز و کار مالی موسوم به SPV را به عهده اروپا می‌داند و آنها باید به عنوان مقصر اصلی به عواقب این تصمیم فکر کنند، چرا که ایران تاکنون به تمام تعهدات برجامی خود عمل کرده ولی نهایتاً صبر ایران حتماً حد و اندازه‌ای دارد، لذا زمان اتخاذ تصمیم راهبردی اتحادیه اروپایی برای انتخاب مسیر خود نزدیک است.
در اجرای SPV با تأخیر مواجه هستیم
قاسمی در واکنش به سخنان یکی از تحلیلگران سیاست خارجی کشورمان مبنی بر عدم اقدام عملی ایران در مواجهه با اجرایی نشدن SPV تصریح کرد: برخی مسائل، موضوعات داخلی و خواست کشور است که روند خود را در کانون‌های قانونگذاری داخلی طی می‌کند. وی افزود: برای مثال امروز در محافل مختلف درباره لایحه موسوم به CFT بحث می‌شود تا چیزی که در نهایت به نفع کشور و نظام اقتصادی ایران باشد اجرا شود، این موضوع بحث کاملاً روشن و شفافی است که نیازی به توضیح ندارد و هر آنچه در دستگاه‌های قانونگذاری تصمیم‌گیری شود، اجرایی خواهد شد. سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: برقراری ارتباط بین تصویب لوایحی چون CFT را با موضوع SPV مطلوب نمی‌بینیم، چرا که موضوع SPV به عنوان تعهدی که 1+4 پس از خروج آمریکا از برجام به ایران داد، کاملاً روشن است. قاسمی افزود: 1+4 با توجه به اجرای کامل تعهدات جمهوری اسلامی ایران در برجام متعهد شد که به منظور برخورداری ایران از منافع برجام پس از خروج آمریکا از این توافق زمینه‌های لازم را فراهم کند که در همین راستا از اردیبهشت امسال مذاکرات ما آغاز شد. وی گفت: متأسفانه در اجرایی شدن SPV با تأخیر مواجه هستیم و این به دلیل پیچیدگی موضوع و همچنین کار دشوار و نوین بین ایران و مجموعه‌ای از کشورهای اتحادیه اروپایی با دیدگاه‌های مختلف است که منجر به کندی این روند شده است. سخنگوی وزارت امور خارجه کارشکنی‌های شدید آمریکا را از دلایل مهم تأخیر در اجرای این ساز و کار مالی خواند و افزود: تهدیدهای مکرر بنگاه‌های اقتصادی و تجاری اروپایی توسط آمریکا عاملی بود که نهایتاً منجر به تأخیر در به نتیجه رسیدن SPV شد.
پمپئو بیش از حد صحبت می‌کند
قاسمی همچنین نسبت به اظهارات اخیر وزیر خارجه آمریکا که اعمال تحریم‌ها علیه ایران را به نفع مردم دانسته بود واکنش نشان داد. سخنگوی وزارت امور خارجه در این‌باره گفت: مایک پمپئو بیش از حد صحبت می‌کند و متأسفانه به‌رغم توصیه‌ها از مشاوران ورزیده‌تری نیز بهره نمی‌گیرد تا دید بهتری به مردم ایران و شرایط منطقه به او ارائه دهند. وی سخنان وزیر خارجه آمریکا را بدون منطق و آگاهی کامل از تحولات بین‌المللی دانست و افزود: مایک پمپئو درباره پرتاب ماهواره‌های ایرانی که موضوع صلح‌آمیز و کاملاً پایه‌گذاری شده بر بنیان‌های علمی و فنی است، اظهاراتی داشته که این اقدامات را به موضوع موشکی پیوند داده است در حالی که هیچ قطعنامه‌ای در شورای امنیت سازمان ملل جمهوری اسلامی ایران را از چنین اقداماتی منع نمی‌کند. سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری مستقل توسعه و پیشرفت دانش و بنیان‌های علمی کشور را با همت اندیشمندان و جوانان دانشمند دنبال می‌کند.