printlogo


کد خبر: 204570تاریخ: 1397/10/19 00:00
مثل یک موش مُرده

حمایت کشورهای غربی و آمریکا از شاه با دامنه‌دار شدن اعتراضات مردمی در ماه‌‌های منتهی به انقلاب کاهش می‌یابد. هایزر در این باره می‌نویسد: «وضع شاه بعد از اعتصابات و اعتراضات اوایل دسامبر [آذرماه 57] کاملا ناپایدار بود. سفرای آمریکا و انگلیس به این نتیجه رسیده بودند حضور شاه در تهران باعث تداوم کشتار خواهد بود و خود شاه نیز به این نتیجه رسیده بود». در واقع یکی از برنامه‌‌های هایزر از سفر به تهران، اعلام موافقت کاخ سفید و دولت‌‌های اروپایی برای خروج شاه از ایران و زمینه‌‌سازی ظهور یک دولت دموکراتیک وابسته غرب بود. ارتشبد «قره‌باغی» رئیس وقت ستاد مشترک نیروهای مسلح ایران درباره اولین دیدارش با هایزر آورده است: «ژنرال‌ هایزر به صراحت گفت دیگر دولت آمریکا از اعلیحضرت پشتیبانی نمی‌کند و برای برقراری آرامش در مملکت، همان‌طور که ملت ایران می‌خواهد مسافرت اعلیحضرت ضروری است. ژنرال ‌هایزر اضافه کرد نه‌تنها دولت آمریکا، بلکه دولت‌های اروپای غربی هم دیگر از اعلیحضرت پشتیبانی نمی‌کنند». شاه هم که به گواه مخالفان و حتی دور و بری‌هایش، در مواقع بحرانی و غیرنرمال، ترس و خودباختگی بر او غالب می‌شد، به امید بهبود فضای اجتماعی مانند آنچه پس از 28 مرداد 32 اتفاق افتاد، به دنبال خروج از ایران بود ولی عدم حمایت آمریکا از او و بی‌اطلاعی از طرح و برنامه آنها پس از خروجش از کشور، باعث ناراحتی‌ وی شده بود. او اولین و آخرین جلسه خود با هایزر را که 21 دی‌ماه، یعنی 5 روز قبل از خروجش از کشور در کاخ نیاوران انجام شد، اینگونه روایت می‌کند: «در این ملاقات، نخستین پرسش این آمریکایی [رابرت هایزر] که یک ژنرال نیروی هوایی بود از من این بود که چه وقت ایران را ترک خواهم کرد؟! این سوال و رفتار او و مذاکراتش با فرماندهان تردید و سوءظن مرا افزایش داد». محمدرضا پهلوی همچنین ساعتی بعد از جلسه با هایزر و در دیدار با ارتشبد قره‌باغی و در پاسخ به درخواست او مبنی بر عدم ترک کشور و ماندن در ایران، می‌گوید: «الان سفیر آمریکا [سولیوان] و ژنرال هایزر اینجا بودند و منظورشان از ملاقات، اطلاع از روز و ساعت مسافرت ما بود، نمی‌فهمم منظور اینها چیست و چه می‌خواهند؟» هر چند که تعدادی از فرماندهان ارتش حتی در روز خروج شاه از کشور، به دنبال منصرف کردن او از ترک ایران بودند ولی در نهایت شاه، برای همیشه از ایران رفت. ژنرال «ربیعی» فرمانده وقت نیروی هوایی ارتش، بعد از پیروزی انقلاب و در خلال برگزاری دادگاه‌‌های ژنرال‌‌های ارتش شاهنشاهی، درباره چگونگی خروج شاه از کشور می‌گوید: «دولت کارتر به وسیله ‌هایزر شاه را مثل یک موش مُرده از ایران بیرون انداخت!»
 


Page Generated in 0/0061 sec