رئیس سازمان انرژی اتمی می‌گوید کارشناسان این سازمان توانسته‌‌اند اقدامات اولیه را برای «طراحی» سوخت مدرن 20 درصد برای استفاده در رآکتور هسته‌ای تهران انجام دهند.
به گزارش «وطن‌امروز»، اگرچه این اقدام صرفا در مرحله تئوری است اما با توجه به واقعیات مربوط به مناسبات ایران و آمریکا و اروپا در ماجرای برجام، به نظر می‌رسد این خبر علی‌اکبر صالحی به معنای یک «تلنگر» به طرف غربی باشد و یک هشدار درباره واکنش متقابل ایران به بدعهدی‌‌های آنان تلقی شود. البته پیش از این و در اواخر دهه 80 شمسی، در نتیجه بدعهدی آمریکا، ایران با تکیه بر توان و دانش داخلی خود میله‌‌های سوخت 20 درصد برای استفاده در رآکتور تهران را تهیه کرده بود. پس از آن ایران توانست 400 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد به عنوان پشتوانه سوخت رآکتور اراک تولید کند؛ سوختی که در جریان توافق محمدجواد ظریف با 1+5 تبدیل به گاز شد و از بین رفت. حالا با قطعی شدن مرگ توافق هسته‌ای میان ایران و 1+5 و نیز با خلف وعده‌‌های مکرر اروپا به روحانی و ظریف، گویا دولت به دنبال آن است تا با اعلام این خبر، غرب را از تداوم این رویه برحذر دارد.
در همین راستا دیروز (یکشنبه) علی‌اکبر صالحی گفت: ایران برای نخستین‌بار موفق به طراحی سوخت مدرن ۲۰ درصد برای استفاده در رآکتور تهران شد. صالحی افزود: اقدامات اولیه برای طراحی سوخت مدرن ۲۰ درصد آغاز شده است و در آستانه آن قرار داریم، این محصول با سوخت ۲۰ درصد قبلی متفاوت است. هر رآکتوری مانند رآکتور تهران ساخته شود قادر به تامین سوخت آن از این طریق هستیم. تامین سوخت و ساخت اتاق کنترل از گلوگاه‌های اصلی در ساخت رآکتور است و اکنون طراحی رآکتور برای متخصصان کشورمان، کاری ممکن شده است. به گزارش خبرگزاری صداوسیما، صالحی اضافه کرد: رآکتور هسته‌ای تهران تاکنون با سوخت قدیم کار می‌کرد اما سوخت مدرن، بهره‌وری رآکتور را افزایش می‌دهد. رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه دانش هسته‌ای را مهار کرده‌ایم، افزود: در دانش و صنعت هسته‌ای آنقدر پیشرفت کرده‌ایم که به جای مهندسی معکوس و استفاده از طراحی دیگران، خودمان می‌توانیم سوخت جدید طراحی کنیم که این دستاوردی بزرگ برای کشور است. صالحی در ادامه گفت: از دیگر دستاورد‌های بزرگ هسته‌ای ما این است که علاوه بر تجهیزاتی که می‌سازیم، دانش صنعت هسته‌ای را مهار کردیم و توانستیم مستندسازی کنیم، به نحوی که فرمول‌های علمی را به صورت نرم‌افزاری درآورده‌ایم و پس از راستی‌آزمایی از آنها برای طراحی استفاده می‌کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین از توانمندی دانشمندان هسته‌ای کشورمان در تولید ماده اولیه FDG یعنی داروی مورد استفاده در تجهیزات پت خبر داد و افزود: ماده اولیه FDG، اکسیژن ۱۸ است که توانستیم این اکسیژن را با خلوص ۹۵ درصد در اراک تولید کنیم. وی گفت: اگر مرحله هیدرولیز به پایان برسد، می‌توانیم بگوییم در این زمینه خودکفا شده‌ایم و دیگر نیازی به واردات اکسیژن ۱۸ به نرخ هر کیلو ۲۵ تا ۳۰ هزار دلار نیست. صالحی تاکید کرد: توان تولید ما در این زمینه آنقدر افزایش یافته است که می‌توانیم بخشی از تولیدات‌مان را صادر کنیم که ارزآوری نسبتاً خوبی برای کشور دارد. پت اسکن تصویربرداری پزشکی هسته‌ای به منظور تولید سه‌بعدی تصاویر رنگی از فرآیند‌های عملکردی در درون بدن انسان و یکی از تجهیزات پزشکی پرهزینه برای تشخیص برخی سرطان‌هاست.
اورانیومی که هوا شد!
اظهارات علی‌اکبر صالحی درباره «طراحی» سوخت جدید برای رآکتور تهران در حالی است که ایران پیش از این و با تکیه بر توان و دانش داخلی توانسته بود سوخت
20 درصد مورد نیاز رآکتور تهران را نه طراحی، بلکه «تولید» کند. طی سالهای 90 تا 92 ایران همچنین توانست 400 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد غنی شده را جهت استفاده در رآکتور اراک انبار کند. روایت این اقدام داخلی دانشمندان ایرانی، در مصاحبه اخیر «وطن‌امروز» با فریدون عباسی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی مطرح شد.
عباسی در این مصاحبه به «وطن‌امروز» گفت: یکی از توانمندی‌های هسته‌ای ما پیش از شروع دولت یازدهم در حوزه سوخت بود. ما تا پیش از مرداد 92، سوخت نیروگاه تهران را به میزان کافی ساخته بودیم؛ اورانیوم 20 درصد را تبدیل به بسته‌ها یا مجتمع‌های سوخت کرده بودیم و رآکتور تهران را با سوخت ایرانی راه‌اندازی کرده بودیم... اینها همه به سالهای 90 تا 92 مربوط می‌شود، یعنی کلا 2 سال. ما در این سال‌ها شروع به تست سوخت اراک در رآکتور صفر قدرت اصفهان کردیم. هم محاسبات سلولی و قلب در رآکتور را تجربه کردیم و هم همان محاسبه را اجرا کردیم و هم شروع به تست سوخت کردیم. در حقیقت ما یک سال برنامه را جلو انداختیم. ما 150 سوخت مجازی برای اراک ساخته بودیم، مانند بوشهر که سوخت مجازی داشت، یعنی به جای قرص‌های اورانیوم قرص‌های سرب بود... با روی کار آمدن دولت آقای روحانی همه این مسائل متوقف شد.
عباسی همچنین درباره احیای رآکتور تهران برای سوخت‌رسانی اظهار داشت: شاید هیچکس تصور نمی‌کرد ما یکی از ماموریت‌های فراموش‌شده رآکتور تهران را زنده کنیم که به آن «متریال تستینگ رآکتور» می‌گویند. دلیل اینکه آمریکایی‌ها سوخت را به ما نمی‌دادند فقط برای مبارزه با رادیودارو نبود، چون این فقط یک راه آن بود. آمریکایی‌ها می‌خواستند افکار عمومی را در حوزه درمان علیه نظام تحریک کنند. رادیودارو فقط یکی از ماموریت‌های رآکتور تهران است و ماموریت اصلی این رآکتور تست سوخت و تست مواد است. تست مواد هم برای ماهواره کاربرد دارد... شما می‌توانید قطعات ماهواره را در رآکتور تهران تست کنید و ما در حال انجام این کار بودیم و این شرایط را ایجاد کردیم. ما این امکان رآکتور تهران را عملی کردیم و نگذاشتیم برنامه آمریکایی‌ها عملی شود. مثلا خیلی جالب است که بدانید ما سوخت رآکتور تهران را هم در خود آن تست کردیم که البته ریسک هم داشت اما ریسکی که حادثه‌آفرین نیست... برخی آن موقع می‌گفتند رآکتور تهران آلوده به پلوتونیوم می‌شود و سوخت شما نشت می‌کند. خب! نشت کند ما آن را پاک می‌کنیم. ما اینقدر توانمندی داشتیم که حتی اگر سوخت نشت هم می‌کرد آن را پاک می‌کردیم... اتفاقا جالب است بدانید همین موضوع نشت، قبلا با سوخت آمریکایی اتفاق افتاده بود اما برخی آنقدر وابسته هستند که این را نمی‌بینند، یعنی اینکه ایرادی ندارد که با سوخت آمریکایی دچار نشتی و آلودگی شویم ولی با سوخت ایرانی اشکال دارد! ما توان پاک کردن و جلوگیری از آلودگی را داشتیم. البته سوخت ایرانی در جریان کار نشت کرد اما دوربین کار گذاشته بودیم و به محض اینکه چند حباب از آن خارج شد بلافاصله آن را برداشتیم و در یک لوپ بسته گذاشتیم. اشکال کار را فهمیدیم و آن را اصلاح کردیم. عباسی در پاسخ به این سوال که «از زمانی که تصمیم به غنیسازی 20 درصدی گرفتید تا زمانی که نتیجه دهد، چقدر زمان برد؟» اظهار داشت: 18 ماه طول کشید. خودمان پیش‌بینی 2 ساله داشتیم اما 6 ماه زودتر به نتیجه رسیدیم. عباسی در ادامه این گفت‌وگو درباره ارزش غنیسازی 20 درصد در مذاکرات هسته‌ای نیز اظهار داشت: ما می‌گفتیم اگر یک زنجیره 20 درصد را خاموش کنیم یعنی 164 عدد، باید تحریم بانک مرکزی برداشته شود. تازه این زنجیره را هم نیاز نداشتیم... باید قبول می‌کردند؛ ما کوتاه نمی‌آمدیم. من درباره 20 درصد هم گفتم و پیام دادم که این میزان را الی‌الابد که نمی‌خواهیم. 6 زنجیره داشتیم که 4 زنجیره آن در فردو بود و مساله آنها هم فردو بود. خب! باید فردو را در ازای همه تحریم‌ها نگه می‌داشتیم و برای آن حد رایزنی می‌کردیم و درباره موضوعات دیگر مثل غنیسازی 5/3 تا 5 درصد هم صحبتی نمی‌شد. خب! این می‌شود مذاکره از موضع اقتدار. پس یکی از داشته‌های ما این بود که به دانش طراحی سانتریفیوژ با سو‌های مختلف رسیده بودیم. مشکل متریال را در بحث فلزی حل کرده بودیم، مشکل مگنت را حل و داخلی‌سازی کرده بودیم و این خیلی مهم بود. اینها محصول انسجام عجیبی بود که آن موقع در سطح حاکمیت ایجاد شده بود.