بدعهدی اروپایی‌ها در ارائه سازوکار مالی (SPV) به ایران حالا مورد انتقاد همه فعالان عرصه دیپلماسی ایران قرار گرفته است. اروپا که قرار بود تا قبل از سال 2019 بسته خود درباره سازوکار مالی برای تداوم همکاری با ایران در قالب برجام را ارائه دهد، هنوز اقدام موثری برای ثبت و اجرایی کردن این سازوکار انجام نداده است. به گزارش «وطن امروز»، اما در روزهایی که برخی اخبار از ارائه سازوکار مالی تا هفته‌های آینده خبر می‌دهند، منابع غربی می‌گویند اروپایی‌ها همزمان با ارائه سازوکار مالی به ایران، تحریم‌های جدیدی را به همراه آمریکا علیه ایران اعمال می‌کنند. آنگونه که خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات‌های اروپایی روایت کرده، اروپا و آمریکا قرار است به بهانه برنامه دفاع موشکی ایران، مجموعه‌ای از تحریم‌ها را علیه ایران اعمال کنند. رویترز با اشاره به جلسه اخیر دیپلمات‌های فرانسه، انگلیس، آلمان، دانمارک، هلند و بلژیک در وزارت امور خارجه ایران، از قصد این کشورها برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران نوشت و تصریح کرد مواضع آنها به سمت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا متمایل شده است. بر اساس این گزارش، یک دیپلمات اروپایی درباره روند مذاکرات دیپلماتیک با ایران گفت: نوعی ناامیدی بین بریتانیا، فرانسه و آلمان بعد از فاز اول دیپلماسی با ایران به وجود آمده است. ما فکر می‌کردیم می‌توان در حوزه‌های مختلف با ایران وارد مذاکره شد. به گزارش فارس، رویترز با اشاره به اجرایی نشدن وعده اروپا درباره ساز و کار ویژه مالی(SPV) که قرار بود بعد از خروج آمریکا از برجام برای تسهیل مقابله با تحریم‌ها ایجاد شود، گزارش داد: ایران معتقد است اروپا قادر نیست ادامه برجام را تضمین کند و کشورهای اروپایی را متهم می‌کند [از وعده‌های خود] پا پس کشیده‌اند. رویترز بر اساس اسنادی که مشاهده کرده، گزارش داد ماه مارس سال 2018 کشورهای اروپایی شامل فرانسه، آلمان و انگلیس برای متقاعد کردن «دونالد ترامپ» به ماندن در توافق هسته‌ای، پیشنهاد توقیف دارایی‌ها و ممنوعیت سفر برای مقامات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شرکت‌ها و گروه‌های تجاری که در برنامه موشکی ایران دخیل هستند را به واشنگتن ارائه کرده بودند. 3 دیپلمات اروپایی می‌گویند اقدامات و تدابیر مشابه پیشنهاد قبلی اکنون آماده است. رویترز به نقل از دیپلمات‌های اروپایی می‌گوید همه 28 عضو اتحادیه اروپایی با اتخاذ این تدابیر موافق هستند. 4 دیپلمات اروپایی در این زمینه گفته‌اند «فدریکا موگرینی» که از بانیان اصلی برجام است، نگران این مساله است که اتخاذ فوری این تدابیر به فروپاشی کامل توافق هسته‌ای بینجامد. براساس این گزارش، وزرای خارجه اتحادیه اروپایی در اقدامی کم‌سابقه قصد دارند روز 21 ژانویه یک بیانیه مشترک درباره مداخله ایران در منطقه و درخواست برای پایان دادن به آزمایش‌های موشکی صادر کنند. اما دیپلمات‌ها می‌گویند موگرینی به دنبال این است که اول سازوکار مالی ویژه ایجاد شود. با این حال یک مقام اتحادیه اروپایی هرگونه شکاف بین موگرینی و دولت‌های اتحادیه اروپایی را رد کرده و گفته به محض اینکه ساز و کار مالی راه بیفتد، بیانیه منتشر خواهد شد.
درس خرازی از امضای کری
همزمان با داغ شدن ماجرای تحریم‌های جدید اروپا و آمریکا علیه ایران، کمال خرازی گفته است در ماجرای SPV امضای اروپایی‌ها قابل اعتماد نیست و برای ایران اعتباری ندارد. خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی روز شنبه در دیدار هیأتی از موسسه ایتالیایی امور بین‌المللی (IAI) با بیان اینکه هدف ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا فقط اعمال فشار بر ایران نیست، بلکه تضعیف و تجزیه اروپا را دنبال می‌کند، تصریح کرد: اقدام آمریکا برای برگزاری اجلاس ضدایرانی در لهستان در راستای تشدید اختلاف بین کشورهای اروپایی نیز هست. وی با اشاره به اینکه ایران صداقت خود را در اجرای برجام نشان داده و نگاه افکار عمومی ایران به رویکرد اروپا در قبال برجام منفی‌تر شده است، افزود: منافع اروپا ایجاب می‌کند گام‌های عملی در قبال برجام بردارد. رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با تأکید بر اینکه تن دادن اروپا به فشارهای آمریکا در این مقطع موجب فشارهای بیشتر آمریکا بر اروپا در آینده خواهد شد، هشدار داد شکست برجام، امنیت اروپا را نیز تحت‌الشعاع قرار خواهد داد. خرازی در عین حال روابط ایران و اروپا را حائز اهمیت خواند و ادامه داد: گفت‌وگو در زمینه‌های مختلف بین طرفین مفید خواهد بود. وی در بخش دیگری از این ملاقات با اشاره به عهدشکنی آمریکا در قبال برجام گفت: امضای دولت‌ها به معنی تعهد بین‌المللی کشور متبوع‌شان است، لذا رویکرد ترامپ در قبال برجام که سندی بین‌المللی است و به تایید شورای امنیت سازمان ملل هم رسیده، از نظر حقوق بین‌الملل محکوم و غیرقابل قبول است. رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به تاخیرهای مکرر اتحادیه اروپایی برای عملیاتی کردن سازوکار ویژه مالی (SPV) ادامه داد: اینکه دولت‌های اروپایی توان حمایت و هدایت شرکت‌های اروپایی را برای همکاری با ایران ندارند، قابل دفاع و پذیرش نیست. خرازی تاکید کرد: این بدان معناست که نمی‌توان به امضای دولت‌های اروپایی اعتماد کرد و این سؤال مطرح می‌شود که اگر دولت‌های اروپایی می‌دانستند بر شرکت‌های خود نفوذی ندارند، چرا با ایران وارد مذاکره شدند؟ وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران برای حفظ استقلال خود هزینه سنگینی پرداخته و ضمن اینکه تسلیم فشارها نخواهد شد، تدابیر لازم را برای تامین نیازهای کشور اتخاذ کرده است. وزیر اسبق امور خارجه کشورمان گفت: آمریکا اروپا را گروگان خود گرفته است و به همین خاطر اروپا در آینده با مشکلات بیشتری در قبال آمریکا مواجه خواهد شد.