گروه سیاسی: یک روز پس از اظهارات عجیب ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه که گفته بود فرانسه و ایران در حال مذاکره بر سر برنامه موشکی تهران هستند، بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه دولت حسن روحانی واکنش نشان داد و گفت در مذاکرات مستمر با فرانسویها بارها به آنها گفته شده توان موشکی قابل مذاکره نیست.
به گزارش «وطن امروز»، قاسمی البته صراحتا انجام این مذاکرات را رد نکرد اما گفت در مذاکراتی که به صورت مستمر با فرانسویها انجام میشود به آنها گفته شده درباره توان موشکی مذاکره نمیکنیم.
نوع واکنش قاسمی در حالی است که یک خبرگزاری فرانسوی روز جمعه گزارش داد وزارت خارجه فرانسه در بیانیهای اعلام کرده اگر در مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران درباره برنامه موشکی بالستیک پیشرفتی حاصل نشود، آماده اعمال تحریمهای سخت علیه تهران هستند. «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه با انتشار این بیانیه، مدعی شد: «ما گفتوگوهای بسیار سختی را (با ایران) آغاز کردهایم... اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد، آمادهایم تحریمهای سختی را اعمال کنیم و خودشان (ایران) هم از این مساله آگاه هستند».
اظهارات لودریان به وضوح این ادعا را مطرح میکند که فرانسویها در حال انجام مذاکرات با وزارت امور خارجه محمدجواد ظریف بر سر برنامه دفاع موشکی ایران هستند. اما واکنش بهرام قاسمی به گونهای است که اگر چه باز هم همان موضع وزارت امور خارجه مبنی بر مذاکرهناپذیر بودن برنامه دفاع موشکی را اعلام میکند اما به صورت مشخص، ادعای لودریان مبنی بر انجام مذاکرات موشکی با ایران را بیپاسخ میگذارد.
بر اساس این گزارش، بهرام قاسمی دیروز در واکنش به اظهارات وزیر خارجه فرانسه، گفت: قابلیتهای موشکی ایران بخشی از توان مشروع دفاعی و ضامن امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است که بر دکترین بازدارندگی استوار است. قاسمی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره خواستار تحکیم صلح و ثبات در منطقه بوده است و فروش انبوه سلاحهای پیچیده و تهاجمی از سوی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی از جمله فرانسه را عامل برهم خوردن ثبات و توازن منطقه میداند. سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: جمهوری اسلامی ایران قابلیتهای دفاعی خود را بر مبنای ارزیابی واقعی از تهدیدهای موجود طراحی کرده و تا هر کجا که لازم بداند آن را تقویت خواهد کرد. وی همچنین تاکید کرد: توان موشکی ایران قابل مذاکره نیست و این نکته در جریان گفتوگوهای مستمر سیاسی که بین ایران و فرانسه انجام میشود به اطلاع طرف فرانسوی رسیده است. سخنگوی وزارت امور خارجه تهدید به اعمال تحریمهای جدید موشکی از سوی وزیر امور خارجه فرانسه را خلاف روح حاکم بر گفتوگوهای سیاسی و همکاریهای 2 کشور دانست و تاکید کرد هر گونه تحریم جدید از سوی کشورهای اروپایی منجر به تجدیدنظر ایران در نحوه تعاملات خود با این کشورها خواهد شد.
ادعای بیپاسخ لودریان
واکنش بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه به بیانیه وزیر خارجه فرانسه اگرچه اعلام میکند برنامه دفاع موشکی ایران قابل مذاکره نیست اما به صورت دقیق، ادعای لودریان مبنی بر انجام مذاکرات موشکی میان فرانسه و ایران را رد نمیکند.
مرور اظهارات طرفین میتواند در دقیق شدن ماهیت ادعای لودریان و واکنش بهرام قاسمی موثر باشد. لودریان در بیانیه مزبور درباره انجام مذاکرات موشکی با ایران گفته است: «ما گفتوگوهای بسیار سختی را (با ایران) آغاز کردهایم... اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد، آمادهایم تحریمهای سختی را اعمال کنیم و خودشان (ایران) هم از این مساله آگاه هستند».
اظهارات لودریان حاوی این نکته است که آنها به صورت ویژه درباره یک موضوع مشخص (موشکی) وارد مذاکره با وزارت امور خارجه محمدجواد ظریف شدهاند که اگر منجر به نتیجه مطلوب نشود، فرانسه ایران را تحریم میکند. مشخص است ادبیات این بیانیه درباره یک مذاکرات ویژه است. اما بهرام قاسمی درباره این بخش از اظهارات لودریان اظهار داشت: «توان موشکی ایران قابل مذاکره نیست و این نکته در جریان گفتوگوهای مستمر سیاسی که بین ایران و فرانسه انجام میشود به اطلاع طرف فرانسوی رسیده است». این بخش از اظهارات قاسمی اما میگوید صرفا گفتوگوهایی روتین میان ایران و فرانسه در حال انجام است و در آن گفتوگوها به طرف فرانسوی گفته شده درباره توان موشکی مذاکره نخواهیم کرد. به عبارت سادهتر، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفته است با فرانسه درباره برنامه موشکی ایران مذاکرهای نشده است (البته واکنش قاسمی چنین موضوعی را صراحتا اعلام نکرده است) اما از آن سو وزیر خارجه فرانسه میگوید مذاکرات با ایران درباره توان دفاع موشکی تهران آغاز شده و اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد، ایران مشمول تحریمهای سخت خواهد شد. اکنون سوال اینجاست: اساسا اگر گفتوگویی ویژه بر سر برنامه دفاع موشکی ایران انجام نشده، چرا وزیر خارجه فرانسه مدعی است این مذاکرات آغاز شده و در حال انجام است و حتی ایران را تهدید میکند که در صورت به نتیجه نرسیدن این مذاکرات، فرانسویها ایران را تحریم میکنند. اگر صرفا گفتوگوهای روتین میان ایران و فرانسه در جریان است، فرانسه با استناد به چه موضوعی میخواهد ایران را تحریم کند؟ آیا فرانسه به خاطر مذاکراتی که انجام نشده، ایران را تهدید به اعمال تحریمهای جدیدتر و سختتر میکند؟
بر همین اساس نمیتوان واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه به اظهارات ژان ایو لودریان را یک واکنش کامل دانست که ادعای وزیر خارجه فرانسه مبنی بر انجام مذاکرات موشکی میان ایران و فرانسه را تکذیب و رد میکند.
ضمن اینکه با توجه به اینکه ادعای آغاز مذاکرات فرانسه و ایران بر سر توان موشکی تهران را فرانسه در سطح وزیر خارجه خود مطرح کرده است، بنابراین لازم است واکنش ایران به این ادعای عجیب که مقامات وزارت امور خارجه را در معرض اتهام «خیانت» قرار میدهد، در سطح وزیر امور خارجه یعنی محمدجواد ظریف انجام شود.
یورونیوز: امیدی به تحقق وعده فرانسه درباره SPV نداشته باشید
فرانسه در دوره امانوئل مکرون اعلام کرده است حالت مطلوب برای الیزه این است که آنها پوستهای از برجام را حفظ کنند تا بتوانند در کنار آن سیاست اعمال فشار بر تهران برای گرفتن امتیازات بیشتر بهخصوص در حوزه برنامه دفاع موشکی ایران را دنبال کنند. با این حال اما به نظر میرسد فرانسه و 2 کشور اروپایی دیگر حاضر در برجام (انگلیس و آلمان) حتی حاضر نیستند یک تضمین حداقلی برای حفظ برجام و متقاعد شدن ایران برای ماندن در آن توافق بدهند. حالا در روزهایی که دولت فعلی در ایران کشور را معطل SPV کرده است، مقامات اروپایی و رسانههای این کشورها ادعا میکنند این سازوکار مالی اثر چندانی برای اقتصاد ایران ندارد و صرفا یک برنامه «نفت در برابر غذا و دارو» است؛ موضوعی که پیش از این رسانههای نزدیک به محمدجواد ظریف در ایران آن را مطرح کرده و مدعی شدهاند سازوکار مالی اروپا تنها محدود به برنامه نفت در برابر غذا و دارو است. در همین راستا یورونیوز با یکی از مشاوران روابط خارجی پارلمان اروپا گفتوگو کرده است. این منبع که خواست نامش فاش نشود، درباره اجرایی بودن چنین سازوکاری گفت: مقامهای مختلفی در اتحادیه اروپایی تاکنون در این زمینه وعدههایی دادهاند اما عمل به آن هنوز محقق نشده است. اتحادیه اروپایی در حرف و مواضع سیاسی حامی ایران است اما تاکنون در این زمینه دستاورد عملیاتی نداشته است. او پیشبینی کرده «وعده اخیر فرانسه نیز مانند دیگر وعدهها راه به جایی نخواهد برد و امیدی به تحقق این وعده نیست». ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه چند روز پیش گفته بود انتظار دارد سازوکار ویژه تجاری اتحادیه اروپایی با ایران (SPV) «در روزهای آینده» اجرایی شود. این مشاور پارلمان اروپا درباره اینکه آیا درباره جزئیات کانال مالی ایران و اتحادیه اروپایی نکات تازهای مطرح شده است نیز گفت: «نکته تازهای نیست. این کانال صرفا بر انتقال کمکهای انسانی و بشردوستانه و مواد غذایی و دارویی متمرکز است اما در حد ایده مانده و کاربردی نشده است. این کانال مالی در هر سطحی راهاندازی شود، آمریکا برای آن هزار نقشه کشیده و بعید است شرکتهای تجاری اروپایی از ترس تحریمها بخواهند با این کانال مالی همکاری داشته باشند». این منبع آگاه به یورونیوز گفته «ایران به جمعبندی رسیده که نمیتواند روی اروپا حساب کند و بیشتر بر توان داخلی خود و همکاری با کشورهایی چون روسیه و چین متمرکز شده است».