محسن پورعرب: پرداختن به اصل موضوع انگار در تفکر مدیریت شهری جایی ندارد. از همان روزهای اول روی کار آمدن شورای شهر پنجم و تغییرات در مدیریت شهری، مدیران شهری تلاش کردند با زیر سوال بردن عملکرد مدیران گذشته و پرداختن به موضوعاتی که در اولویت‌های شهری تعریف نشده است، برخی ناکارآمدی‌ها را به حاشیه ببرند!
مهم‌ترین اقدام مدیریت شهری پایتخت در این یک‌سال و نیم گذشته را می‌توان اجرای کج دار و مریز طرح ترافیک جدید دانست؛ طرحی که سال گذشته با پیشنهاد «محسن پورسیدآقایی» معاونت حملونقل و ترافیک شهرداری تهران مطرح شد. مدیران شهری که همواره برای تکمیل نشدن پروژه‌های ناتمام شهری مورد انتقاد کارشناسان حوزه شهری بودند، تلاش کردند با یک تغییر اساسی، مشکلاتی نظیر ترافیک و آلودگی هوا را رفع کنند. نکته جالب توجه در این میان عملکرد مدیران برای معرفی و اجرای طرح ترافیک جدید بود؛ طرحی که پیش از تصویب از راه‌های گوناگون رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی شد و در نهایت پافشاری شهرداری بر اجرای این طرح با وجود مخالفت‌ها و انتقادهای کارشناسان و حتی برخی اعضای شورای شهر پنجم باعث شد این طرح پرحاشیه اجرایی شود.
چند ماه پس از اجرای طرح ترافیک جدید، مطرح شدن موضوعاتی نظیر پولی شدن محدوده زوج و فرد و تونل‌های پایتخت از جمله مواردی بود که الگوی مدیریت شهری جدید را نمایان کرد. پرداختن به موضوعاتی که هنوز به تصویب شورای شهر نرسیده است، توسط برخی مدیران شهری این موضوع را قوت می‌بخشد که به دنبال ایجاد حاشیه برای پیش بردن اهداف‌شان هستند؛ حواشی‌ای که تاکنون توانسته فشار مضاعفی برای اجرایی شدن چنین طرح‌هایی را وارد کند. براستی چرا مدیریت شهری پیش از تصویب یک طرح، تلاش در رسانه‌ای کردن آن دارد؟ در پاسخ به این پرسش می‌توان این فرضیه را مدنظر قرار داد که شهرداری تلاش دارد با رسانه‌ای کردن طرح‌هایی که مدنظرش است، فشار لازم را بر شورا وارد کند تا به اهدافش دست یابد. اما آیا این صحیح است که طرحی پیش از بررسی و تصویب رسانه‌ای شود و پیامدهای چنین عملکردی چه می‌تواند باشد؟ برای مدیریت شهری نه پیامدهای منفی اجرای اینگونه طرح‌ها که هزینه‌های زندگی در پایتخت را بالا می‌برد، مهم است و نه نظر و رضایت شهروندان! البته بتازگی فشار افکار عمومی و کارشناسان و رسانه‌ها درباره طرح پولی شدن معابر و تونل‌های پایتخت نشان داد اگر مدیریت شهری تنها به دنبال منافع خویش باشد مقابلش ایستادگی خواهد شد.
با این حال مدیران شهری انگار بر این شیوه پافشاری دارند. کشمکش‌های شهرداری با شورا و پلیس و فرمانداری بر سر اخذ عوارض از محدوده زوج و فرد بیانگر این موضوع است؛ موضوعی که با وجود غیرقانونی دانستن اخذ عوارض از محدوده زوج و فرد از جانب شورا و پلیس و فرمانداری، شهرداری همچنان بر آن تاکید می‌کند!
این روزها اخذ عوارض از محدوده زوج و فرد که حاشیه‌های فراوانی را به همراه داشته، تبدیل به چالشی اساسی برای مدیریت شهری شده است. با اینکه اعضای شورای شهر و معاونت عمرانی فرمانداری و حتی فرماندهی پلیس راهور تهران نسبت به اخذ عوارض در محدوده زوج و فرد اعتراض کرده و آن را غیر قانونی می‌دانند، معاونت حملونقل و ترافیک شهرداری تهران اخذ عوارض را قانونی می‌داند. بتازگی معاون فرماندار نیز گفته است پول‌های گرفته شده از مردم از این محل باید بازگردانده شود اما پورسیدآقایی باز هم اعتقادی به این موضوع ندارد و عنوان کرده چنین رفتاری تشویق متخلفان است.
نکته قابل توجه در این میان آن است که گفته شده تاکنون شهرداری حدود 8 میلیارد تومان عوارض غیرقانونی از محدوده زوج و فرد اخذ کرده است که باید آن را برگرداند.
محمد علیخانی، رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر بتازگی درباره موضوع اخذ عوارض در محدوده زوج و فرد گفته است: چیزی که شورا مصوب کرده این است که عوارض از محدوده طرح ترافیک اخذ شود نه زوج و فرد؛ تفسیر شهرداری اشتباه بوده است. پلیس و فرمانداری و کمیسیون حملونقل این موضوع را قبول ندارند و این کار غیرقانونی است. وی با بیان اینکه اخذ عوارض زوج و فرد خلاف است، گفت: شهرداری باید پولی را که دریافت کرده پس دهد و مردم می‌توانند در این باره از طریق قانونی شکایت کنند. به گفته علیخانی، حدود 8 میلیارد عوارض زوج و فرد تاکنون شهرداری دریافت کرده است.
به هر روی با اینکه شهرداری تهران در دوره جدید با دولت هم‌راستا بوده و توانسته در جلسات هیات دولت حضور پیدا کند اما نتوانسته مطالباتش از دولت را وصول کند و لااقل وضعیت حملونقل عمومی را بهبود بخشد و در مقابل تلاش کرده با اجرای طرح‌های حاشیه‌ساز و دریافت هزینه از مردم، امورات شهری را بگذارند. با این شرایط نمی‌توان به رضایت مردم از عملکرد مدیریت شهری امیدوار بود و باید در آینده نزدیک دوباره منتظر شنیدن انتقادهایی از سوی برخی اعضا و ریاست شورا از عملکرد شهرداری تهران بود؛ انتقادهایی که دردی از درد پایتخت و ساکنان آن دوا نخواهد کرد!