رئیسجمهور ونزوئلا فاش کرد همتای آمریکاییاش، «دونالد ترامپ» به دولت کلمبیا و گروههای مافیایی این کشور دستور داده او را ترور کنند. با این حال «نیکلاس مادورو» در گفتوگویی که دیروز توسط خبرگزاری روسی اسپوتنیک منتشر شد، اعلام کرد کشورش بار دیگر همانند سال 2002 در مقابل کودتای آمریکایی خواهد ایستاد. مادورو گفت: «هیچ شکی نیست که ترامپ دستور قتل من را صادر کرده و به دولت کلمبیا و مافیای این کشور گفته است مرا بکشند. اگر روزی اتفاقی برای من رخ دهد، دونالد ترامپ و ایوان دوکه (رئیسجمهور کلمبیا) مسؤول آن خواهند بود». رئیسجمهور چاویسمو (چاوز دوست) ونزوئلا همچنین در مقابل اعتراضات نیمی از مردم این کشور به نتایج انتخابات ریاستجمهوری اخیر، با برگزاری انتخابات پارلمانی پیش از موعد موافقت کرد. با این حال مادورو در واکنش به فشارهای داخلی و همچنین ضربالاجل مداخلهجویانه چند کشور اتحادیه اروپایی درباره ضرورت برگزاری مجدد انتخابات ریاستجمهوری در ونزوئلا گفت: «اگر مخالفان خواستار برگزاری انتخابات ریاستجمهوری هستند باید تا سال 2025 منتظر بمانند». رئیسجمهور ونزوئلا سپس به تلاش مشاور امنیت ملی جنگطلب کاخ سفید برای متشنج کردن روابط کاراکاس و واشنگتن اشاره کرد و گفت: «جان بولتون به دولت دونالد ترامپ اجازه آغاز مذاکره با دولت کاراکاس را نداده است».
او گفتوگوی مطبوعاتی مزبور را یک روز پس از سخنرانیاش به زبان انگلیسی در واکنش به دخالتهای ترامپ که به صورت زنده پخش تلویزیونی شد انجام داد.
بولتون که از جناح محافظهکار بازهای شکاری جنگطلب در حاکمیت آمریکا محسوب میشود، به عنوان مشاور امنیت ملی ترامپ مرزهای عرفی تهدیدات دیپلماتیک را هم رد کرده و مشخصا از تجاوز نظامی به ونزوئلا حمایت کرده است.
او عباراتی شبیه تز «جنگ صلیبی» جرج بوش پیش از حمله به عراق و افغانستان در دهه گذشته را بر زبان آورده و گفته است هر کسی بخواهد با آنچه او موج دموکراسیخواهی در ونزوئلا خوانده مخالفت کند و به گوایدو آسیب برساند، باید منتظر پیامدهای سختی باشد. در همین حال رهبر مخالفان غربگرای دولت ونزوئلا و رئیس مجمع ملی این کشور، یک هفته پس از آنکه خود را به عنوان رئیسجمهور موقت اعلام کرد، توسط مقامات قضایی کاراکاس تحت تعقیب قرار گرفته و ممنوعالخروج شده است.
همین سهشنبه بود که «خوان گوایدو» اهداف کودتاگرانه خود را با تهدید روی میز بودن گزینه نظامی داخلی و خارجی علیه دولت قانونی ونزوئلا در صورت عدم تکرار انتخابات ریاستجمهوری این کشور فاش کرد. دیوان عالی ونزوئلا نیز با تایید درخواست دادستانی کل این کشور، حکم ممنوعالخروجی را به منظور آغاز تحقیقات مقدماتی برای رسیدگی به اتهامات امنیتی و مالی مطرح علیه او صادر کرد و بلافاصله تمام حسابهای بانکی داخلی او مسدود شد. این اقدام در پی مصادره غیرقانونی حسابهای دولت ونزوئلا توسط فرستاده گوایدو به واشنگتن با حمایت دولت آمریکا انجام شد. پس از آنکه این رئیسجمهور خودخوانده به عنوان رهبر کودتاچیان مورد حمایت غرب از هفته گذشته گستردهترین تظاهرات ضد دولتی را در ونزوئلا برپا کرده و به سرعت مورد حمایت آمریکا و متحدانش در منطقه قرار گرفت، سهشنبه همین هفته «کارلوس وکیو» را به عنوان کاردار موقت دولت خودخوانده خود در آمریکا منصوب کرد.
وزارت خارجه آمریکا نیز ساعاتی بعد مجوزی برای دسترسی این کودتاچی به حسابهای دولتی ونزوئلا در ایالات متحده صادر کرد که نقض آشکار مقررات سازمان ملل محسوب شده و محکومیت شدید دولت قانونی مادورو را به همراه داشت.
زمینههای جنگ شمال و جنوب قاره آمریکا
اما موضعگیری مستحکم مکزیک در مقابل دخالتهای واشنگتن در اوضاع داخلی ونزوئلا، تنش را در مرزهای شمالیاش با ایالات متحده بیش از گذشته افزایش داده و آن را به جبهه برخورد احتمالی میان شمال و جنوب قاره آمریکا بدل کرده است. دولت جدید چپگرای مکزیک اعلام کرده سیاست خارجی خود را بر اساس عدم مداخله در امور داخلی دیگران بنیان نهاده و مسیر متفاوتی را نسبت به دیگر کشورهای لاتین که به متحدان اقماری واشنگتن تبدیل شده و خواستار کنارهگیری مادورو از قدرت هستند، در پیش گرفته است. بر خلاف رهبران برزیل و کلمبیا که گوایدو، رئیسجمهور خودخوانده ونزوئلا را به رسمیت شناختهاند، «آندرس مانوئل لوپس اوبرادور» رئیسجمهور مکزیک بشدت از مادورو حمایت کرده است و این به معنای نخستین شکاف دیپلماتیک آمریکای شمالی بر سر یک بحران منطقهای در سالهای پس از انقلاب کوباست.
تصور این موضوع چندان دشوار نیست که اگر این جنون ترامپ و مشاوران جمهوریخواه پیرامونش برای راه انداختن جنگ در بزرگترین مخزن نفتی جهان در حاشیه کارائیب فروکش نکند، قطعا با دستهبندیهای فعلی در جهان لاتین و مواضع سرسختانه چین، روسیه، ایران، مکزیک، بولیوی و کوبا به همراه بخش مهمی از جامعه جهانی در حمایت از دولت کاراکاس در مقابل تهدیدات آمریکا، آتش چنین جنگی به مرزهای ایالات متحده نیز خواهد کشید بویژه که جامعه مکزیک به دنبال طرح خصومتآمیز «دیوار حائل» در مرزهای شمالیاش بشدت احساسات «ضدترامپی» و «ضد آمریکایی» پیدا کرده است. اگرچه لاوروف، وزیر خارجه روسیه از آمادگی کشورش برای پاسخ به هر گونه تعرض آمریکا و متحدانش به ونزوئلا خبر داده اما بحران فعلی را میتوان به جنگ قارهای شمال و جنوب آمریکا تشبیه کرد.
به شکلی معنادار، دستگاه جنگی ایالات متحده نیز در بحبوحه این بحران منطقهای تحرکات آشکاری را در مرزهایش با مکزیک آغاز کرده است.
چشمانداز جنگ آنگلوساکسون- لاتین پس از آنکه وزارت امنیت داخلی ایالات متحده از ارتش و وزارت دفاع این کشور و نه پلیس یا گارد مرزی درخواست کرد برای نظارت بر مناطق مرزی جنوبی نیروی بیشتری اعزام کند، روشن شد. سپس این هفته «جان رود» معاون پنتاگون در امور سیاسی، در نشست استماع کنگره گفت: «آمریکا دستور لازم برای استقرار نظامیان بیشتر در مرز مکزیک را صادر کرده است. نیروهای نظامی آمریکا همچنین باید دوربینهای نظارتی بیشتری را در طول مرز مکزیک نصب کرده و موانع موجود را تقویت کنند». او لزوم مواجهه با 3 کاروان بزرگ از مهاجران جدید لاتین از آمریکای مرکزی در مرز با مکزیک را بهانه کرده بود اما پیش از این اظهارات نیز تارنمای دیلیبیست به نقل از «پاتریک شاناهان» وزیر جنگ جدید ترامپ نوشته بود پنتاگون برای اعزام هزاران سرباز دیگر به مرز مکزیک آماده میشود. شاناهان گفت: «رئیسجمهور احتمالا حالت فوقالعاده ملی اعلام خواهد کرد و سپس ما برنامهریزی خواهیم کرد و توصیههای لازم را برای چگونگی حمایت ارتش از درخواست وزارت امنیت داخلی ارائه خواهیم کرد».
در شرایط کنونی علاوه بر یگانهای ارتشی گارد ملی، بیش از 2300 نظامی پنتاگون در مرز مکزیک مستقر شدهاند و به نظر میرسد وضعیت جنگی که در مرزهای جنوبی آمریکا حاکم شده نسبتی مستقیم با خیز آمریکا برای جنگافروزی در آمریکای جنوبی و حوزه کارائیب دارد.